Pięć kroków do poprawy efektywności energetycznej w firmie [PORADNIK]

Ceny energii elektrycznej rosną zarówno w Polsce, jak i Europie. Wpływają na to coraz wyższe ceny surowców energetycznych, a także koszt zakupu uprawnień do emisji CO2 w unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji (UE ETS, EU Emissions Trading System). Coraz więcej przedsiębiorców szuka więc sposobów na to, jak zmniejszyć ilość zużywanej energii i wygenerować oszczędności dla firmy.

Wszystko wskazuje na to, że podwyżki w nowym roku będą większe od tych, których doświadczyliśmy w 2021 r. Gdzie i jak szukać oszczędności?

1. Audyt energetyczny przedsiębiorstwa

Pierwszym krokiem jest wykonanie audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Procedura ta polega na uzyskaniu informacji o tym, gdzie można zmniejszyć zużycie energii. Formalnie, zgodnie z ustawą o efektywności energetycznej z 20 maja 2016 roku, każde duże przedsiębiorstwo jest zobowiązane do przeprowadzania audytu co 4 lata.

– Wspomniany dokument obejmuje opis i ocenę obecnego stanu urządzeń zużywających energię, opracowanie bilansu energetycznego zakładu oraz szacunkową identyfikację i ocenę potencjału poprawy oraz opracowanie polityki poprawy efektywności energetycznej w zakładzie na najbliższe 4 lata – tłumaczy Piotr Danielski, wiceprezes zarządu DB Energy.

Jak dodaje – Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie audytu efektywności energetycznej, który prowadzi do wypracowania koncepcji projektowej inwestycji energooszczędnej i realnej oceny możliwości uzyskania oszczędności. Jest on podstawą do uzyskania białego certyfikatu – czyli świadectwa efektywności energetycznej. Jest ono potwierdzeniem zaoszczędzenia konkretnej ilości energii. Można je spieniężyć na Towarowej Giełdzie Energii, uzyskując dodatkowe wsparcie dla inwestycji energooszczędnej.

2. Odnawialne źródła energii

Innym rozwiązaniem jest zainwestowanie w odnawialne źródła energii. Fotowoltaika jest obecnie najpopularniejszym, a zarazem skutecznym i prostym rozwiązaniem, pozwalającym firmie na produkcję energii odnawialnej z własnego źródła. Rozwiązanie to pozwala na częściowe uniezależnienie od cen energii elektrycznej.

– Zakładając instalację PV, firmy mogą liczyć na 6- lub 7-letni okres zwrotu. Na tle innych odnawialnych źródeł energii to atrakcyjny i satysfakcjonujący czas. Instalacja tego typu będzie widoczna na granicy bilansowej zakładu i co ważne, pomniejszy ilość energii kupowanej z sieci – komentuje Danielski.

3. Wykorzystanie ciepła powstającego przy produkcji energii

Szukając oszczędności, warto rozważyć wykorzystanie ciepła powstającego przy produkcji energii. Kogeneracja to skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, pozwalające osiągnąć bardzo wysoką efektywność wykorzystania energii, a zarazem zminimalizować straty w porównaniu do sytuacji, w której prąd i ciepło są produkowane oddzielnie. – Kogeneracja to bardzo dobre rozwiązanie dla firm, które w swoich

procesach technologicznych wykorzystują do zasilania energię elektryczną i ciepło – najlepiej z gazu. Przeprowadzenie tego typu modernizacji źródeł zasilania pozwala wygenerować znaczne oszczędności, dzięki którym inwestycja zwraca się już w 2-3 lata – komentuje Danielski. Inwestycja w kogenerację wymaga rzetelnej i przemyślanej koncepcji projektowej dla osiągnięcia maksymalnych korzyści technicznych i finansowych.

4. Modernizacja jednostek napędowych

Za największy pobór energii w firmach produkcyjnych odpowiadają napędy elektryczne – ponad 70% zużycia energii elektrycznej w przemyśle. Często charakteryzują się niską efektywnością pracy, co najczęściej wynika z niedoskonałych układów sterowania, błędów użytkowników, a także braku opomiarowania parametrów pracy jednostek. – Modernizacja jednostki napędowej pozwoli zapewnić jej najlepszą regulację i uzyskać wysoką efektywność, a zatem uniknąć drogich awarii czy przestojów.

Najważniejsze w projektach napędowych jest sprawdzenie rzeczywistej sprawności układu, szczególnie gdy jednostki są dławione lub regulacja odbywa się przez przelewy i zawory. W takiej sytuacji stosowanie falowników i ich odpowiedni dobór może przynieść bardzo wymierne efekty. Również w sytuacji, gdy w układzie pracuje już falownik, warto sprawdzić realny punkt pracy napędu. Często samo stosowanie falownika to dopiero połowa drogi w zakresie efektywności – liczy się wiedza o tym, jak go skutecznie wykorzystać – tłumaczy Piotr Danielski.

Dla przykładu podaje modernizację niedużego napędu o mocy 160 kW. Firmie udało się zredukować zużycie energii o ok. 100 kW przy ciągłej pracy – 6 tysięcy godzin w ciągu roku. Dzięki przeprowadzonej inwestycji DB Energy wygenerowało dla swojego klienta oszczędności na poziomie 600 MWh – co, uwzględniając aktualną cenę energii, daje około 250 tysięcy złotych rocznie.

5. Modernizacja oświetlenia

Ostatnim, ale równie istotnym sposobem na szukanie oszczędności jest modernizacja oświetlenia. Mogłoby się wydawać, że jest to najprostsza z możliwych inwestycji w efektywność energetyczną. Tymczasem w wielu dużych zakładach to działanie nie jest jeszcze zrealizowane. Często oświetlenie stosowane dotychczas jest przestarzałe i nieefektywne, przez co generuje wysokie koszty utrzymania i zużycia energii. Co więcej, może pogarszać komfort pracy pracowników, a nawet zagrażać bezpieczeństwu zatrudnionych osób.

– Oszczędności wynikające z modernizacji oświetlenia to nawet 70-90% kosztów pracy instalacji, dzięki czemu okres zwrotu to ok. 3 lata. W jednej z naszych realizacji – przeprowadzonej u klienta z branży budowlanej – wyczyściliśmy i naprawiliśmy świetliki dachowe, przesunęliśmy oświetlenie tak, aby poprawić warunki na stanowiskach pracy i przeszkoliliśmy wszystkich pracowników z zagadnień dobrych praktyk korzystania z oświetlenia. W ten sposób tylko na jednej, średniej wielkości hali, udało się zredukować zużycie energii o 104 MWh – kończy Piotr Danielski.