Organizacje społeczeństwa obywatelskiego naciskają na KE w sprawie reformy Wspólnej Polityki Rolnej

Kilkaset organizacji społeczeństwa obywatelskiego z całej Europy podpisało się pod otwartym listem do Komisji Europejskiej. W najbliższych miesiącach Komisja oceniać będzie przygotowane przez państwa członkowskie plany strategiczne dla reformy Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).

To dokumenty, w których kraje określają, jak osiągać będą unijne cele, przede wszystkim te związane z klimatem i środowiskiem. Jednak projekty dokumentów, a także sam proces przeprowadzania konsultacji społecznych, budzą wiele wątpliwości: europejskie, a także polskie organizacje obawiają się, że ostatni krok w reformie WPR posłuży obniżeniu jej ambicji środowiskowych.

Jednym z ważnych założeń reformy Wspólnej Polityki Rolnej jest dążenie państw członkowskich do zwiększenia poprzez plany strategiczne ogólnego wkładu w osiąganie określonych celów środowiskowych i klimatycznych. Szczególny niepokój organizacji społecznych budzi fakt, że niektóre państwa zmierzają w dokładnie przeciwnym kierunku (np. taką tendencję widać w planie francuskim i bułgarskim). Służy temu m.in. wspieranie w ramach ekoschematów praktyk, które nie mają udowodnionego naukowo pozytywnego wpływu na środowisko.

Zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu państwa członkowskie powinny w ramach swoich planów strategicznych oferować rolnikom dodatkowe wsparcie na działania, które przyczyniają się do transformacji w kierunku zrównoważonych systemów żywnościowych, takie jak działania w zakresie rolnictwa ekologicznego, dobrostanu zwierząt, redukcji zużycia pestycydów lub nawozów chemicznych. Zdaniem organizacji społecznych w większości krajów takiego wsparcia nie zapisano. Poważne wątpliwości budzi również brak determinacji państw członkowskich w rzeczywistym wspieraniu małych i średnich gospodarstw rodzinnych. Stoi to w rażącej sprzeczności z deklarowanym wcześniej celami reformy WPR.

Organizacje społeczne wyrażają nadzieję, że w planach strategicznych zostaną uwzględnione cele strategii „Od pola do stołu” i strategii na rzecz różnorodności biologicznej, wraz z jasną ścieżką dla ich osiągnięcia, wykraczającą poza dobrą wolę i intencje. Nie najlepiej oceniają również przejrzystość procesu uchwalania planów strategicznych i apelują o sprawdzenie istniejących procedur.

O zatwierdzeniu planów strategicznych zdecyduje Kolegium Komisarzy. Organizacje społeczne apelują do unijnych komisarzy, aby  zachęcili państwa członkowskie do wprowadzania takich rozwiązań, które będą służyć powstaniu sprawiedliwszych i bardziej ekologicznych planów strategicznych dla reformy WPR, a nie będą się ograniczać do wprowadzania jedynie minimalnych wymogów. W razie, gdyby plany strategiczne nie odpowiadały zapisanym w WPR celom, organizacje społeczne domagają się ich odrzucenia. Krajowe plany strategiczne mają być przesłane do Komisji Europejskiej najpóźniej 1 stycznia 2022 roku.

“Alarmującym przykładem jest polski plan strategiczny, gdzie projektowana jest taka dystrybucja środków, która wesprze produkcję opartą na szerokim wykorzystaniu produktów agrochemicznych oraz intensyfikację produkcji zwierzęcej ukrytą pod enigmatycznym hasłem zrównoważenia” – komentuje Justyna Zwolińska, koordynatorka ds. rzecznictwa Koalicji Żywa Ziemia.