Z czym przeciętnemu Polakowi kojarzy się Narodowy Bank Polski? Wiadomo – „banknoty emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem płatniczym w Polsce”… Dla wielu osób bank centralny jest instytucją, która chroni polską złotówkę przed zbyt ekstrawaganckimi pomysłami polityków, których nie brakuje szczególnie w latach wyborczych. Jednak bardzo ważnym obszarem aktywności NBP jest edukacja ekonomiczna. Wpojenie zasad wolnego rynku i podstawowej wiedzy o świecie finansów wciąż, mimo dwóch dekad wolności, jest Polakom potrzebne.
Polak nadal nieufny…
Niestety, nie mamy powodów do dumy, jeżeli chodzi o umiejętność poruszania się w świecie finansów. Większość z nas boi się inwestowania i traktuje instytucje finansowe jako podejrzane podmioty, żerujące na naiwności klienta. Co gorsza, nie jesteśmy przekonani do oszczędzania. Jak wynika z badań Domu Badawczego Maison, przedstawionych w ubiegłym roku, ponad połowa Polaków w ogóle nie ma oszczędności. Jeśli zaś odkładamy pieniądze, to nie z myślą, by je pomnażać, ale by mieć zaskórniaki na czarną godzinę. Nie ma co kryć – świat pieniądza dla przeciętnego Kowalskiego jest nadal wielką tajemnicą, i to tajemnicą, której nie warto zgłębiać eksperymentując…
Niechęć do inwestowania i nieufność do rynków finansowanych hamują rozwój gospodarczy. Tym bardziej trzeba cenić inicjatywy, które w atrakcyjny i zrozumiały sposób mogą przybliżyć ABC finansów. Narodowy Bank Polski jest pomysłodawcą i animatorem wielu takich akcji. Co istotne, są wśród nich projekty skierowane do tych, którzy za kilka, bądź kilkanaście lat będą pracować na nasze emerytury – a więc do obecnych uczniów.
Jak zostać młodym ekonomistą
Konkurs „Pomysł na bank” jest adresowany do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i do studentów. Jak informują organizatorzy, ma on zachęcić młodych ludzi do kreatywnego myślenia i zmierzenia się z konkretnym problemem ekonomicznym poprzez analizę wybranego przypadku. W tym roku przedmiotem konkursu jest studium dotyczące strategii wprowadzania na rynek nowego produktu bankowego. Treść studium umieszczono na stronie NBPortal. Dla zainteresowanych zostało jeszcze trochę czasu – termin nadsyłania prac upływa 18 kwietnia.
Narodowy Bank Polski współorganizuje także inicjatywy regionalne. Przykładem może być konkurs „Laptop na bank”, organizowany przez Oddział Okręgowy NBP w Opolu wspólnie z Wojewódzkim Ośrodkiem Doskonalenia Informatycznego i Politechnicznego w tym mieście. W ramach konkursu uczniowie szkół z województwa opolskiego będą rywalizować na platformie internetowej, rozwiązując test z wiedzy ekonomicznej, przedsiębiorczości oraz znajomości zagadnień IT. Żeby spróbować swoich sił, wystarczy internetowe zgłoszenie. Na najlepszych czekają laptopy oraz inne ciekawe i przydatne elektroniczne gadżety.
Stypendia – szansa dla zdolnych
Warto w kilku słowach wspomnieć o projektach adresowanych do środowiska studenckiego. Od ośmiu lat bank centralny prowadzi szeroko zakrojoną akcję stypendialną. Jej pomysłodawcą był prof. Leszek Balcerowicz. Od 2002 r. wsparcie trafiło do 12 tysięcy młodych ludzi, przede wszystkim z mniejszych ośrodków. Dla wielu to przepustka do kariery i do spożytkowania własnych zdolności.
Dystrybucja środków odbywa się poprzez fundacje i stowarzyszenia. Jak wyjaśnia dyrektor Departamentu Edukacji i Wydawnictw NBP, Józef Ruszar, to tania i skuteczna forma dystrybucji środków.
– Ludzie działający w fundacjach wyrastają z lokalnych środowisk i świetnie znają konkretne potrzeby na miejscu – podkreśla Ruszar.
Obecnie partnerami akcji stypendialnej są m.in. Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości oraz Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia. Ta ostatnia stworzyła swój autorski program stypendialny, który obejmuje młodych ludzi od gimnazjum do końca studiów. W ciągu 8 lat przyznano 9316 samych tylko stypendiów. Wysokość każdego z nich do 2008 r. roku wynosiła 3800 zł, a od 2009 r. wynosi 5000 zł.
Nie bez znaczenia jest fakt, że Narodowy Bank Polski jako pierwszy podjął prace nad strategią edukacji ekonomicznej w Polsce. Jesienią 2009 r. w Warszawie odbyło się pierwsze specjalistyczne seminarium poświęcone temu zagadnieniu. Jak podkreślają przedstawiciele banku, jest to również odpowiedź na postulaty przedstawiane przez fundacje, organizacje pozarządowe czy nauczycieli przedsiębiorczości.
Jedyny taki portal
Bardzo ważnym narzędziem edukacji ekonomicznej, a także informacji o inicjatywach w tym zakresie, jest strona internetowa NBPortal. Jego misją jest popularyzacja wiedzy o gospodarce, mechanizmach rynkowych, funkcjonowaniu banków i rynków finansowych. Bank podkreśla, że to największa w Polsce i unikalna w skali światowej ekonomiczna platforma edukacyjna. Utworzono ją w 2004 r. i od tego czasu nieprzerwanie się rozwija i jest doskonalona. Liczba użytkowników, którzy odwiedzili stronę od początku jej istnienia, przekroczyła 6,5 mln.
Redaktorzy portalu chcą, by jego treść była dostosowana do potrzeb i oczekiwań uczniów, studentów, ale również pedagogów i osób dorosłych. Jak się im to udaje? Najlepiej sprawdzić samemu – www.nbportal.pl!
Agnieszka Skarbek-Malczewska
