Ruszyła kampania edukacyjno-informacyjna, która ma na celu przeciwdziałanie stygmatyzacji oraz autostygmatyzacji osób doświadczających zaburzeń psychicznych.
„Sądziłem, że wydziwiasz, gwiazdorzysz”. „Sądziłam, że to sobie wszystko wymyśliłaś” – przyznaje mężczyzna i kobieta w spotach kampanii „Zobacz człowieka”. Zdarzyło im się stygmatyzować osoby w kryzysie psychicznym znajdujące się w ich najbliższym otoczeniu. „Nie osądzaj. Wspieraj osoby w kryzysie psychicznym” – apelują ambasadorzy akcji, Sebastian Karpiel-Bułecka i Julia Wróblewska.
Zaburzenia psychiczne dotykają blisko co czwartą osobę w Polsce. Wiele z nich, które zmagają się z chorobą staje się również obiektem stygmatyzacji. Coraz bardziej powszechnego zjawiska, które łączy się z uprzedmiotowieniem i dehumanizacją osoby jej doświadczającej. Stygmatyzacja redukuje człowieka do choroby psychicznej i pozbawia go innych atrybutów człowieczeństwa.
Celem pierwszej w Polsce tak dużej kampanii poświęconej stygmatyzacji i autostygmatyzacji osób w kryzysie psychicznym jest zdefiniowanie pojęcia stygmatyzacji oraz zaprezentowanie właściwej postawy wobec tego zjawiska. Postawy wspierania, a nie osądzania. Otwartości i uwrażliwienia na osoby w kryzysie psychicznym, a także ich bliskich.
Jak pokazało „Kompleksowe badanie stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań – EZOP II wykonane przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, wprawdzie 58% badanych zadeklarowało postawę życzliwości wobec osób w kryzysie psychicznym, ale jednocześnie sprzeciwiło się ich funkcjonowaniu w konkretnych rolach społecznych, zwłaszcza w przypadku, gdy role te wiązały się z większą odpowiedzialnością. Ponadto choroby psychiczne wymienione zostały wśród trzech budzących lęk przez około 20% osób, co oznacza, że sytuuje się je pomiędzy chorobami bezpośrednio zagrażającymi życiu a takimi obciążonymi stygmatyzacją.
W kampanii wykorzystano dwuznaczność zwrotu „Sądziłem, że…”, rozumianego jako: wydawało mi się, bo nie wiedziałem i nie rozumiałem – a z drugiej strony – bardzo często oznaczającego wydanie wyroku, skazanie na cierpienie, ból, izolację i odrzucenie.
Komunikat, nie piętnując, skierowany jest do tych, którym zdarzyło się stygmatyzować osoby z problemami zdrowia psychicznego. Otrzymują oni czytelny przekaz – czas to „sądzenie” zmienić, bo już „wydawać się” nie będzie. Kampania podpowiada, by nie patrzeć przez pryzmat choroby – zamiast tego zajrzeć do środka i dzięki temu – zobaczyć człowieka. Hasło „Zobacz człowieka” jest jednocześnie adresem strony – www.zobaczczlowieka.pl, na którą wszyscy zainteresowani mogą wejść, by poszerzyć swoją wiedzę na temat stygmatyzacji.
