W najnowszym sondażu Pollster dla Super Expressu, aż 82% ankietowanych zgadza się z tym, że rząd powinien wspierać rolników. Równocześnie w badaniu widać, że ostatnie propozycje Ministerstwa Finansów dotyczące podwyżki VAT na napoje owocowe miałyby dotkliwe konsekwencje dla konsumentów, producentów i sadowników.
W listopadzie Ministerstwo Finansów zaproponowało zmiany matrycy VAT, w ramach których podatek na napoje owocowe z wysoką zawartością soku miał zostać podwyższony z 5% na 23%. Zdaniem ministerstwa zmiany miał mieć minimalny wpływ na koszyk zakupowy Polaków. Tymczasem najnowszy sondaż pokazuje, że prawie ¾ konsumentów kupowałoby mniej napojów. 6% z tego zrezygnowałaby całkowicie z ich picia, a 28% wybrałoby tańsze napoje gazowane.
Jest to zgodne z badaniami na innych rynkach, gdzie podwyżka cen napojów owocowych ograniczyła ich spożycie i służyła jedynie producentom napojów bez wkładu naturalnego. W przypadku proponowanej przez rząd podwyżki ceny napojów z wysoka zawartością soku owocowego byłyby droższe o 1,3 zł. Dodatkowo producenci ograniczyliby udział soku w swoich produktach, co w efekcie zmniejszyłoby zapotrzebowanie na surowiec do ich produkcji o 150 tys. ton owoców.
Tym samym rząd, wbrew poglądom Polaków, zamiast pomagać rolnikom dodałby im dodatkową bolączkę. Już teraz przed nadprodukcję owoców wiele sadowników nie zebrała wszystkich zbiorów, a wiele plonów zgniło. Coraz trudniejsza sytuacja panuje również w eksporcie, rynki wschodnie umacniają się i są silną konkurencją dla rodzimych owoców. Ciągle zamknięty dla polskich sadowników pozostaje rynek rosyjski objęty embargo. W tym kontekście protesty sadowników są uzasadnione, a dalsze ograniczenie rynku może mieć tragiczne skutki.
Projekt Ministerstwa Finansów trafił do sejmu, mimo negatywnej opinii resortu rolnictwa. Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednogłośnie nawoływała do odrzucenie podwyżki VAT na napoje owocowe. Krytyczne głosy zabrali również posłowie na sejmowej debacie. W rezultacie Sejm zdecydował przełożyć głosowanie nad nową matrycą VAT. Rolnicy i sadownicy nie mogą jednak być spokojni, gdyż projekt może jeszcze wrócić pod obrady. Najbliższe posiedzenie parlamentu może być w kluczowe w uspokojeniu uzasadnionych obaw mieszkańców wsi i ostatecznym odrzuceniem podwyżki podatku.
