Kilkaset organizacji społeczeństwa obywatelskiego z całej Europy podpisało się pod otwartym listem do Komisji Europejskiej. W najbliższych miesiącach Komisja oceniać będzie przygotowane przez państwa członkowskie plany strategiczne dla reformy Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).
To dokumenty, w których kraje określają, jak osiągać będą unijne cele, przede wszystkim te związane z klimatem i środowiskiem. Jednak projekty dokumentów, a także sam proces przeprowadzania konsultacji społecznych, budzą wiele wątpliwości: europejskie, a także polskie organizacje obawiają się, że ostatni krok w reformie WPR posłuży obniżeniu jej ambicji środowiskowych.
Jednym z ważnych założeń reformy Wspólnej Polityki Rolnej jest dążenie państw członkowskich do zwiększenia poprzez plany strategiczne ogólnego wkładu w osiąganie określonych celów środowiskowych i klimatycznych. Szczególny niepokój organizacji społecznych budzi fakt, że niektóre państwa zmierzają w dokładnie przeciwnym kierunku (np. taką tendencję widać w planie francuskim i bułgarskim). Służy temu m.in. wspieranie w ramach ekoschematów praktyk, które nie mają udowodnionego naukowo pozytywnego wpływu na środowisko.
Zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu państwa członkowskie powinny w ramach swoich planów strategicznych oferować rolnikom dodatkowe wsparcie na działania, które przyczyniają się do transformacji w kierunku zrównoważonych systemów żywnościowych, takie jak działania w zakresie rolnictwa ekologicznego, dobrostanu zwierząt, redukcji zużycia pestycydów lub nawozów chemicznych. Zdaniem organizacji społecznych w większości krajów takiego wsparcia nie zapisano. Poważne wątpliwości budzi również brak determinacji państw członkowskich w rzeczywistym wspieraniu małych i średnich gospodarstw rodzinnych. Stoi to w rażącej sprzeczności z deklarowanym wcześniej celami reformy WPR.
Organizacje społeczne wyrażają nadzieję, że w planach strategicznych zostaną uwzględnione cele strategii „Od pola do stołu” i strategii na rzecz różnorodności biologicznej, wraz z jasną ścieżką dla ich osiągnięcia, wykraczającą poza dobrą wolę i intencje. Nie najlepiej oceniają również przejrzystość procesu uchwalania planów strategicznych i apelują o sprawdzenie istniejących procedur.
O zatwierdzeniu planów strategicznych zdecyduje Kolegium Komisarzy. Organizacje społeczne apelują do unijnych komisarzy, aby zachęcili państwa członkowskie do wprowadzania takich rozwiązań, które będą służyć powstaniu sprawiedliwszych i bardziej ekologicznych planów strategicznych dla reformy WPR, a nie będą się ograniczać do wprowadzania jedynie minimalnych wymogów. W razie, gdyby plany strategiczne nie odpowiadały zapisanym w WPR celom, organizacje społeczne domagają się ich odrzucenia. Krajowe plany strategiczne mają być przesłane do Komisji Europejskiej najpóźniej 1 stycznia 2022 roku.
