O jedną czwartą wzrosła liczba firm realizujących działania społecznie odpowiedzialne w Polsce, prezentowanych w tegorocznej edycji Raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki”. Ogłoszenie raportu, opracowywanego przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu od 15 lat, miało miejsce 30 marca br. w Centrum Kreatywności Targowa w Warszawie.
Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” stanowi największy w Polsce przegląd działań biznesu społecznie odpowiedzialnego w danym roku. 30 marca w Warszawie ogłoszony został po raz 15. Jubileuszowa edycja raportu zawiera opisy praktyk 180 firm, które swoje działania realizowały w 2016 roku. W porównaniu z rokiem 2015 liczba ta wzrosła o około jedną czwartą (w roku ubiegłym – 137 firm). Nigdy wcześniej tak wiele firm nie zgłosiło swoich działań CSR do publikacji. Rekordowa jest również reprezentacja małych i średnich przedsiębiorstw – 48 (w roku ubiegłym – 35; w raporcie za rok 2013 – 47), a także liczba zakwalifikowanych praktyk do raportu – 880 (w roku ubiegłym – 811), stanowiących sumę praktyk nowych i długoletnich. 461 to inicjatywy zgłoszone po raz pierwszy do raportu (w roku ubiegłym – 454), 419 z kolei było praktyk zgłoszonych po raz kolejny, ale realizowanych w 2016 roku (w roku ubiegłym – 359).
– Tak duży wzrost liczby firm w Raporcie „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” to świetna wiadomość dla wszystkich osób, które od lat namawiają do odpowiedzialnego zarządzania. W roku jubileuszowego wydania cieszy tym bardziej, gdyż udowadnia, że koncepcja CSR rozwija się i coraz więcej firm chce patrzeć na swój biznes w kategoriach wartości a nie tylko kategoriach zysku finansowego. To efekt wielu lat pracy menedżerów, menedżerek, organizacji pozarządowych, instytucji i środowisk akademickich, które pokazują, że da się współpracować i działać wspólnie na rzecz zrównoważonego rozwoju. Cieszę się, że Forum Odpowiedzialnego Biznesu zawsze inspirowało środowisko związane z CSR-em i nadal jest platformą dobrej współpracy – mówi Mirella Panek-Owsiańska, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
Praktyki w 7 obszarach
Podobnie jak w minionych edycjach praktyki z raportu zostały uporządkowane według siedmiu obszarów normy ISO 26000: ład organizacyjny, prawa człowieka, praktyki z zakresu pracy, środowisko, uczciwe praktyki operacyjne, zagadnienia konsumenckie, zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej. Wciąż widoczna jest duża dysproporcja między liczbą działań zgłaszanych przez firmy do raportu, np. 11 nowych praktyk w obszarze „prawa człowieka”, a 190 zakwalifikowanych do „zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej”. Do kwestii tej odnoszą się sami autorzy publikacji, przypominając potrzebę rozumienia CSR w sposób kompleksowy, nie tylko w ramach działań filantropijnych: „Choć działania w obszarze »zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej« przynoszą namacalne korzyści dla otoczenia, w którym funkcjonuje biznes, dojrzałe podejście do CSR wymaga dostrzeżenia i szukania zmian oraz konkretnych rozwiązań na innych polach, dla których wytyczne wyznaczyła wspomniana wcześniej norma” [cyt. s. 95 raportu].
Praktyki nowe
Nie pojawił się znaczący wzrost liczby nowych praktyk. W jubileuszowej edycji raportu działań firm zgłoszonych po raz pierwszy znajduje się 461, natomiast w ubiegłorocznej było ich 454. Obszarami, w których zauważalnie zwiększyła się ich liczba, są „środowisko” i „zagadnienia konsumenckie”.
W tym roku osiągnięta została rekordowa liczba 72 inicjatyw (w roku ubiegłym – 57) realizowanych w obszarze środowiska naturalnego. Tematycznie wciąż najchętniej działania z tego obszaru wyrażają się w edukacji ekologicznej. Coraz istotniejsze stają się praktyki, poprzez które firmy wspierają bioróżnorodność (widoczne zaangażowanie branży energetycznej), a także inwestują w zrównoważone budownictwo już nie tylko biur, ale także sklepów, fabryk czy hal produkcyjnych.
W porównaniu z poprzednią edycją raportu znacząco zwiększyła się liczba praktyk w obszarze „zagadnienia konsumenckie”. 42 zakwalifikowane praktyki (w roku ubiegłym – 26) dotyczyły w dużej mierze uczynienia bardziej dostępnymi dla np. osób starszych czy niepełnosprawnych produktów czy usług, a także bardziej zrozumiałymi proces zakupu czy podpisywania umów. Wskazywały także na konieczność edukowania klientów, zarówno z zakresu procedur, jak i ostrzegania przed nieuczciwymi dostawcami usług.
Więcej praktyk pojawiło się również w obszarze „uczciwe praktyki operacyjne” – 28 (w roku ubiegłym – 22). Podejmowane inicjatywy skierowane są najczęściej do dostawców. Podnoszą ich świadomość w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu i bezpieczeństwa pracy. Zgłaszane były również praktyki mające na celu promocję CSR, zrównoważonego rozwoju wśród swoich interesariuszy. Firmy organizowały spotkania biznesowe, konferencje, wydawały publikacje.
Do obszaru „zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej” zakwalifikowanych zostało 190 praktyk (w roku ubiegłym 186). Podobnie jak w minionych edycjach duża ich część dotyczyła aktywności filantropijnej firm. Firmy prowadziły także działalność edukacyjną np. w zakresie zdrowia czy bezpieczeństwa. Wiele projektów skierowanych było do dzieci i młodzieży, część z nich skupiona na kształtowaniu i rozwijaniu ich umiejętności zawodowych, a także ducha przedsiębiorczości.
Wolontariat pracowniczy i bezpieczeństwo w miejscu pracy to wiodące zagadnienia podejmowane przez firmy w obszarze „praktyki z zakresu pracy”. Wśród 99 inicjatyw (w roku ubiegłym – 114) znalazły się między innymi te dotyczące partycypacji i integracji pracowniczej, rozwoju pracowników, przyjaznej rekrutacji i adaptacji. Nowością jest tzw. „mobilna rekrutacja” aktywizująca zawodowo wybrane społeczności lokalne.
W obszarze „ład organizacyjny” znalazło się 19 dobrych praktyk CSR (w roku ubiegłym 36). Wśród zgłaszanych działań uwagę zwracają rozwijanie przez firmy różnorodne formy angażowania interesariuszy w procesie dialogu. Nie są to już tylko panele, ale tworzone rady interesariuszy, zaproszenia do „okrągłego stołu” czy włączające warsztaty.
Podobnie jak we wcześniejszych edycjach, najmniej praktyk zgłoszonych zostało do obszaru „prawa człowieka” – 11 (w roku ubiegłym – 13). Dominuje temat zarządzania różnorodnością: popularyzacji zagadnienia wśród pracowników, wdrażania projektów mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu w miejscu pracy. Coraz częściej firmy także wprowadzają polityki i procedury różnorodnościowe czy antymobbingowe.
Po raz pierwszy z SDG
W tym roku raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” po raz pierwszy połączony został z globalnymi 17 Celami Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals – SDG), ustanowionymi przez ONZ w 2015 roku. Obok tradycyjnego zakwalifikowania do danego obszaru normy ISO 26000 praktykom w raporcie zostały przyporządkowane również realizowane przez nie cele SDG. „W niniejszej edycji Raportu po raz pierwszy postanowiliśmy powiązać dobre praktyki firm z Celami Zrównoważonego Rozwoju, do osiągnięcia których się przyczyniają. Chcemy w ten sposób promować Cele i zachęcać wszystkie firmy, aby tworząc i realizując czy to pojedyncze działania, czy też całe strategie odpowiedzialnego biznesu – brały pod uwagę wyzwania zrównoważonego rozwoju zdefiniowane na poziomie globalnym” – tłumaczą autorzy raportu [s. 18 raportu].
Na podstawie danych z raportu można stwierdzić, że biznes w Polsce najczęściej przyczynia się do realizacji celu 4. Dobra jakość edukacji – 92 praktyki, a także celu 3. Dobre zdrowie i jakość życia – 69 praktyk. Ważnym, ale mniej popularnym jest cel 11. Zrównoważone miasta i społeczności – 38 praktyk. Najmniej praktyk reprezentuje cel 17. Partnerstwo na rzecz Celów – 6 praktyk i cel 14. Życie pod wodą – 1 praktyka.
Podsumowanie 2016 roku
Jubileuszowa edycja raportu to, obok rekordowej liczby firm i praktyk CSR, zbiór informacji podsumowujących miniony rok w odpowiedzialnym biznesie. We wstępie opublikowanych zostało 8 artykułów eksperckich. W przeglądzie mediów rekomendowano do przeczytania 33 artykuły, a także zestawienia najważniejszych wydarzeń i inicjatyw minionego roku.
Podczas ogłoszenie raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2016. Dobre praktyki” 30 marca br. w Centrum Kreatywności Targowa w Warszawie, odbyło się również wręczenie nagród w konkursie „Pióro odpowiedzialności” autorom najlepszych artykułów 2016 roku poświęconych tematowi odpowiedzialnego biznesu. Nagrodzone i wyróżnione zostały osoby publikujące na łamach następujących tytułów: As Biznesu, Dziennik Gazeta Prawna, gazetaprawna.pl, Gazeta Wyborcza, Hotelarz, Nienieodpowiedzialni.
W tym dniu do grona firm partnerskich Forum Odpowiedzialnego Biznesu dołączyło także 5 organizacji. Z branży handlowej – Carrefour Polska, energetycznej – Enea i Fundacja Veolia Polska należąca do Grupy Veolia w Polsce, technologicznej i IT – IBM Polska, budowlanej – LafargeHolcim w Polsce.
Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” to najważniejsza cykliczna publikacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu, wydawana od 2002 roku. Raport jest przeglądem aktywności firm, które zgłosiły swoje działania w zakresie CSR, oraz podsumowuje najważniejsze kwestie związane z odpowiedzialnym biznesem w danym roku w Polsce. W części wprowadzającej znajdują się artykuły i komentarze ekspertów/ekspertek. Stałym elementem publikacji jest także przegląd wybranych artykułów prasowych oraz kalendarium wydarzeń związanych z CSR.
