Szpital Dziecięcy im. św. Ludwika w Krakowie we współpracy z władzami województwa małopolskiego realizuje program zdrowotny profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W ramach akcji prowadzona jest szeroka kampania edukacyjna, a województwo wspiera gminne i powiatowe programy szczepień.
Już w 2013 r. województwo małopolskie rozpoczęło program profilaktyczny, który zakładał szczepienia przeciwko HPV w domach opieki i rodzinnych domach dziecka. Od 2016 r. do akcji mogły dołączyć się samorządy, które wyraziły chęć zaszczepienia swoich mieszkanek. Szczepienia odbywały się we współpracy z 10 gminami: Brzesko, Czchów, Dębno, Iwkowa, Pleśna, Ryglice, Rzepiennik Strzyżewski, Tarnów, Wierzchosławice i Żabno. W sumie wydano prawie 700 dawek szczepionki przeciwko wirusowi.
Światowa Organizacja Zdrowia w 2009 r. opublikowała stanowisko uznające raka szyjki macicy i inne choroby wywoływane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (ang. Human Papilloma Virus – HPV) za problem zdrowia publicznego o zasięgu globalnym. Istnieje około 170 typów wirusa HPV, wśród nich znajdują się typy 16 i 18 wywołujące 70 proc. zakażeń prowadzących do zmian nowotworowych raka szyjki macicy. Do zakażenia wirusem HPV dochodzi zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn. Zakażenia przenoszone są głównie drogą płciową. Zakażenia wirusem HPV mogą prowadzić do pojawienia się brodawek narządów płciowych.
Istnieje jednak ryzyko wielokrotnego zakażenia typem onkogennym wirusa, które może przejść w infekcję przetrwałą. Stan ten może prowadzić do zmian przedrakowych, a w przypadku braku leczenia m.in. do raka szyjki macicy. Od 10 lat w Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko wirusowi, która pomaga prawie całkowicie wyeliminować zagrożenia związane z zakażeniem wirusem. Liderem w jej stosowaniu jest Australia, gdzie prowadzone są szczepienia powszechne od 2007 r. Efektem jest zredukowanie infekcji HPV o 90 proc. W Polsce szczepienie jest na liście zalecanych wakcynacji, jednak nie jest fundowane przez państwo. Ok. 200 samorządów w kraju finansuje je jednak swoim mieszkankom. W ramach wojewódzkiego programu w Małopolsce, władze województwa zaangażowały się w pomoc gminom i powiatom w zwiększeniu zaszczepialności.
– Województwo realizuje sześć programów profilaktycznych: kardiologiczny, onkologiczny, przeciwdziałaniu cyberzagrożeniom, depresji oraz szczepień ochronnych przeciwko HPV i pneumokokom i wszystkie one są dla nas ogromnie ważne – podkreśla odpowiedzialny w zarządzie województwa małopolskiego za obszar zdrowia wicemarszałek Wojciech Kozak. – Za każdym razem, gdy mowa jest o profilaktyce, Sejmik Województwa Małopolskiego podejmuje jednogłośnie decyzję o wspieraniu tego typu inicjatyw – dodaje.
Oprócz zapewnienia dostępu do szczepień, cały program wspiera akcję edukacyjno-informacyjną. Dzięki niej informacje o zagrożeniach zakażenia HPV dotarły do 100 tys. małopolan. Z ankiet wypełnionych po prelekcjach w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych wynika, że przekazana wiedza wpłynęła i rozwinęła wiedzę aż 80 proc. uczestników.
Województwo opublikowało również serię filmów edukacyjnych oraz krótkie prezentacje adresowane do różnych grup (rodziców, młodzieży itp.) w celu wskazania korzystnych aspektów udziału w działaniach profilaktycznych oraz np. jak rozmawiać z dziećmi o chorobach przenoszonych drogą płciową.
Dodatkowe informacje o wirusie HPV i małopolskim programie profilaktycznym można znaleźć na profilaktykawmalopolsce.pl
Marek Mrugalski
