Język inkluzywny (inaczej włączający) nie dyskryminuje, zauważa wszystkie osoby i ułatwia komunikację w codziennym życiu – można przeczytać we wstępie do Leksykonu Dobrego Języka. Publikacja została stworzona przez IKEA we współpracy z siedmioma organizacjami pozarządowymi, w ramach trwającej kampanii #ZmieniamyNarracje. Celem leksykonu jest zwrócenie uwagi na krzywdzące i wykluczające określenia pojawiające się w przestrzeni publicznej oraz inspirowanie każdej osoby do empatycznego dialogu.
Leksykon Dobrego Języka to zbiór pojęć, określeń i powiedzeń, z którymi możemy spotkać się na co dzień, zarówno podczas codziennych rozmów, jak i w przestrzeni publicznej. W publikacji podzielono je na „dobre pojęcia” i te, które mogą krzywdzić lub wykluczać. IKEA w kampanii #ZmieniamyNarracje nie wchodzi w rolę ekspercką, a oddaje głos tym, którzy są najlepszymi rzecznikami spraw swoich klientów czy podopiecznych. Dlatego każdy rozdział, dotyczący języka wobec różnych grup narażonych na wykluczenie, został przygotowany przez inną organizację pozarządową. Publikację można znaleźć na stronie kampanii zmieniamynarracje.pl.
Leksykon Dobrego Języka został przygotowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Mudita, Kampanią Przeciw Homofobii, Fundacją Ocalenie, Fundacją W Stronę Dialogu, Laboratorium Pokoju Salam Lab, Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej, Stowarzyszeniem Nomada oraz redaktorem, polonistą i ambasadorem kampanii – Maciejem Makselonem.
Dobry, empatyczny język
„Dobry język to uwaga i czułość, którymi obdarzamy resztę społeczeństwa. To uszanowanie potrzeb konkretnych grup i jednostek. Od ujmowania tych, którzy w języku do tej pory nie mieli miejsca, przez unikanie form, które stygmatyzowały konkretne grupy czy osoby, po najprostsze na świecie szanowanie woli kogoś, z kim rozmawiamy” – pisze we wstępie Maciej Makselon, polonista, redaktor literacki, ambasador kampanii IKEA #ZmieniamyNarracje.
W leksykonie IKEA „dobry język” dotyczy takich obszarów i grup wrażliwych i narażonych na wykluczenie, jak:
- osoby z niepełnosprawnościami
- osoby LGBT+
- mniejszości narodowe i etniczne
- osoby uchodźcze i migrujące
- osoby młodsze i starsze
- mikroagresje i dyskryminacja.
Leksykon został zaprojektowany w taki sposób, aby był dostępny dla wszystkich osób oraz prosty w odbiorze. Pojęcia w każdym rozdziale są oznaczane czarnym oraz żółtym dymkiem, co sugeruje, że dane słowo jest odradzane lub proponowane jako zamiennik.
Kampania #ZmieniamyNarracje
IKEA rozpoczęła kampanię w 2023 roku od tematu języka dotyczącego osób uchodźczych, w czym firmę wspierały osoby eksperckie z Fundacji Ocalenie. Firma zapowiedziała, że działania będą kontynuowane, czego wynikiem jest rozbudowany o kolejne rozdziały Leksykon Dobrego Języka.
„W IKEA od lat staramy się stosować język włączający. Teraz chcemy inspirować do zmian, dlatego udostępniamy przejrzystą listę ważnych pojęć i określeń, które warto mieć na uwadze w codziennej komunikacji. Stworzyły je osoby eksperckie pracujące z różnymi osobami narażonymi na wykluczenie. Lektura nie zajmuje dużo czasu, a mając leksykon pod ręką, można szybko sprawdzić, jakich zwrotów i określeń użyć, aby z szacunkiem zwracać się do innych” – wyjaśnia Judyta Rozmus, Liderka Projektu Wsparcia Osób z Doświadczeniem Uchodźczym w IKEA Retail w Polsce.
Źródło: IKEA
