Baza wiedzy. Najważniejsze pojęcia z zakresu ESG (environmental, social responsibility, corporate governance)

ESG – (ang. environmental, social responsibility, corporate governance, pol. środowisko, społeczna odpowiedzialność, ład korporacyjny) – skrót oznaczający czynniki, w oparciu o które tworzone są ratingi i oceny pozafinansowe przedsiębiorstw, państw i innych organizacji. Głównym celem ESG jest dostarczenie inwestorom możliwości porównania na jednej płaszczyźnie alternatywnych kierunków inwestowania, poprzez analizę tych 3 parametrów.

GRI – (ang. Global Reporting Initiative, pol. globalna inicjatywa raportowania) – Global Reporting Initiative to międzynarodowa niezależna organizacja normalizacyjna, która pomaga firmom, rządom i innym organizacjom zrozumieć ich wpływ na takie kwestie, jak zmiany klimatu, prawa człowieka i korupcja. Ramy raportowania GRI mają za zadanie pomóc organizacjom (bez względu na ich wielkość, obszar działania czy lokalizację) w raportowaniu wpływu na gospodarkę, środowisko i społeczeństwo. 

IIRC – (ang. International Integrated Reporting Council, pol. Międzynarodowa Rada ds. Sprawozdawczości Zintegrowanej) – Celem International Integrated Reporting Council jest wsparcie spółek w przedstawieniu procesu tworzenia wartości finansowej i niefinansowej poprzez raportowanie zintegrowane. Raport zintegrowany to zwięzła komunikacja o tym, jak strategia, zarządzanie, wyniki i perspektywy organizacji prowadzą do tworzenia wartości w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.

SASB – (ang. Sustainability Accounting Standards Board, pol. Rada Standardów Rachunkowości Zrównoważonego Rozwoju) – Rada powstała w celu opracowania standardów rachunkowości zrównoważonego rozwoju. Inwestorzy, pożyczkodawcy, ubezpieczyciele i inni dostawcy kapitału finansowego są coraz bardziej wyczuleni na wpływ czynników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG) na wyniki finansowe firm, co powoduje potrzebę ujednoliconego raportowania danych ESG.

SFDR – (ang. Sustainable Finance Disclosure Regulation, pol. Rozporządzenie w sprawie Zrównoważonego Rozwoju) – Rozporządzenie to ma na celu osiągnięcie większej przejrzystości w odniesieniu do sposobu analizowania ryzyk dla zrównoważonego rozwoju, które występują w ramach działalności prowadzonej przez uczestników rynku finansowego i doradców finansowych.

NFRD – (ang. The Non-Financial Reporting Directive, pol. Dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej) – Dyrektywa UE dotycząca ujawniania informacji niefinansowych nakłada na duże jednostki będące podmiotami interesu publicznego obowiązek ujawniania danych niefinansowych i informacji na temat różnorodności.

CSRD – (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive, pol. Dyrektywa w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw) – propozycja w trakcie negocjacji. Proponowany termin wejścia w życie – najpewniej 1 stycznia 2023 r.

SIN – (Standard Informacji Niefinansowej) – Polski standard wspierający spółki w wypełnianiu obowiązków raportowania informacji niefinansowych zgodnie z wymogami dyrektywy NFRD.

SEC – (ang. United States Securities and Exchange Commission, pol. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd Stanów Zjednoczonych) – To amerykańska niezależna agencja państwowa, której obowiązkiem jest sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem federalnego prawa obrotu papierami wartościowymi oraz regulowanie i kontrolowanie rynku papierów wartościowych w Stanach Zjednoczonych.

TCFD – (ang. Task Force on Climate-related Financial Disclosures, pol. Grupa zadaniowa ds. ujawniania informacji finansowych związanych z klimatem) – Zestaw wskazówek przydatnych w raportowaniu danych finansowych związanych z klimatem. 

CDSB – (ang. Climate Disclosure Standards Board, pol. Rada ds. Standardów Ujawniania Klimatu) – To organizacja non-profit, której celem jest dostarczanie istotnych informacji inwestorom i rynkom finansowym poprzez włączenie informacji związanych ze zmianami klimatu do głównego nurtu sprawozdawczości finansowej.

SDG – (ang. Sustainable Development Goals, pol. Cele Zrównoważonego Rozwoju) – Agenda określa 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz związanych z nimi 169 zadań (ang. targets), które mają zostać osiągnięte przez świat do 2030 roku. Dotyczą osiągnięć w 5 obszarach – tzw. 5xP: ludzie (ang. people), planeta (ang. planet), dobrobyt (ang. prosperity), pokój (ang. peace), partnerstwo (ang. partnership). Cele obejmują szeroki zakres wyzwań, takich jak ubóstwo, głód, zdrowie, edukacja, równość płci, zmiany klimatu, zrównoważony rozwój, pokój, sprawiedliwość społeczna. 

UNGC – (ang. United Nations Global Compact) – Największa na świecie inicjatywa skupiająca zrównoważony biznes. Od momentu powołania w 2000 roku prowadzi działania na rzecz środowiska, praw człowieka, przeciwdziałania korupcji oraz godnej i legalnej pracy.

OECD – (ang. Organisation for Economic Co-operation and Development, pol. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – Organizacja międzynarodowa o profilu ekonomicznym skupiająca 37 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw. Utworzona na mocy Konwencji o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju podpisanej w Paryżu przez 20 państw 14 grudnia 1960. Siedzibą OECD jest Château de la Muette w Paryżu. W ramach systemu OECD funkcjonuje Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA). Polska należy do OECD od 1996 r.

IDD – (ang. Insurance Distribution Directive, pol. Dyrektywa o dystrybucji ubezpieczeń) – Celem IDD jest ustanowienie jednolitych przepisów w sprawie dystrybucji ubezpieczeń w całej Unii Europejskiej. Jednym z podstawowych celów dyrektywy jest zwiększenie poziomu ochrony Klientów zawierających umowę ubezpieczenia, który realizowany jest m.in. poprzez zapewnienie odpowiedniej informacji o produkcie oraz dystrybutorze ubezpieczeń. 

MiIFD – (ang. Markets in Financial Instruments Directive, pol. Dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych) – obowiązujące od 30 kwietnia 2004 r. prawo dotyczące 30 państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (27 członków Unii Europejskiej oraz Liechtenstein, Norwegia, Islandia), którego główne cele ustanowienia to zwiększenie i regulacja konkurencji rynkowej oraz ochrony klientów na europejskich rynkach finansowych usług inwestycyjnych. Wytyczne MiFID obejmują wszystkie banki, brokerów, giełdy, doradców inwestycyjnych i większość instytucji świadczących usługi finansowe na rynku kapitałowym.

MiIFD II – (ang. Markets in Financial Instruments Directive, pol. Dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych) – MiFID II w znacznym stopniu modyfikuje wymogi MiFID oraz wprowadza nowe zasady w kontekście ochrony inwestorów, struktury rynków, dodatkowe wymogi informacyjne, nowe zasady dotyczące doradztwa inwestycyjnego, a także wymogi technologiczne (np. związane z tradingiem algorytmicznym oraz raportowaniem). 

CAPEX – (ang. capital expenditures, pol. nakłady inwestycyjne) – To wydatki inwestycyjne na rozwój produktu lub wdrożenie systemu – jednak tylko w tej części, w której kapitał przeznaczony jest na podtrzymanie dotychczasowej zdolności przedsiębiorstwa do generowania przychodu. Wydatki dotyczą perspektywy finansowej, a nie księgowej.

OPEX – (ang. operating expenditures, pol. wydatki operacyjne) – To wydatki związane z utrzymaniem produktu, biznesu czy systemu (płace i wydatki bieżące – ang. overheads). W języku polskim używa się odpowiedników: wydatki na utrzymanie i nakłady (inwestycyjne).

(D&I) – (ang. Diversity & inclusion, pol. różnorodność i włączenie) – Teoria o równych szansach, różnorodności oraz włączaniu wszystkich pracowników we wspólne działania.

Taksonomia UE – (ang. Taxonomy Regulation) – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje 2020/852 („Rozporządzenie ws. Taksonomii”), które weszło w życie 12 lipca 2020 r. i zacznie obowiązywać najwcześniej 1 stycznia 2022 r. jest narzędziem, mającym ułatwić przedsiębiorstwom i inwestorom podejmowanie decyzji inwestycyjnych w kierunku bardziej zrównoważonych działań gospodarczych. Mechanizm ma zapewnić jednolite kryteria określania, czy działalność gospodarcza jest „zrównoważona środowiskowo”. 

Ład koroporacyjny – (ang. corporate governance) – To zbiór zasad postępowania zarówno dla organów spółek, ale także dla członków organów tych spółek – rady nadzorczej, zarządu oraz dla akcjonariuszy. Zasady ładu korporacyjnego odnoszą się do szeroko rozumianego zarządzania spółką. 

Raport zintegrowany lub sprawozdanie zintegrowane – (ang. integrated report) – Sprawozdanie zintegrowane powinno być zwięzłym komunikatem prezentującym to, w jaki sposób strategia organizacji, model zarządzania, wyniki działalności i perspektywy na przyszłość, ujęte w kontekście środowiska zewnętrznego, prowadzą do tworzenia wartości w krótkim, średnim i długim terminie. 

CSR – (ang. corporate social responsibility, pol. społeczna odpowiedzialność biznesu) Jest to koncepcja, według której przedsiębiorstwa podczas budowania strategii biznesowej uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska oraz dbają o relację z różnymi grupami interesariuszy, a przede wszystkim z pracownikami. Ich postępowanie jest przejrzyste i etyczne, a także przyczynia się do rozwoju i dobrobytu całego społeczeństwa.

Wolontariat pracowniczy – to działanie, które polega głównie na podejmowaniu i wspieraniu przez przedsiębiorcę działalności charytatywnej na rzecz różnych osób, inicjatyw społecznych, organizacji pozarządowych. Pomaga wspierać koncepcje społecznej odpowiedzialności biznesu, poprzez angażowanie pracowników w działania charytatywne, społecznie zaangażowane i wspierające środowisko naturalne.

Standard SA 8000 – (Social Accountability 8000) – standard przygotowany w 1998 roku przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, dotyczący wspierania społecznej odpowiedzialności biznesu oraz stosowania dopuszczalnych praktyk w miejscu pracy. Głównym obszarem oddziaływania normy są kwestie pracownicze, jak również elementy związane z prawami człowieka. Certyfikacja SA 8000 obejmuje takie kwestie, jak praca wymuszona, czy praca dzieci, BHP, wolność zrzeszania się i umowy zbiorowe, praktyki dyscyplinarne, godziny pracy, wynagrodzenie i systemy zarządzania.

Norma AA 1000 – (AccountAbility 1000) została stworzona w 1999 roku przez Instytut na rzecz Społecznej i Etycznej Odpowiedzialności. Zgodnie z zasadami normy, przedsiębiorstwo działające na rynku powinno odpowiadać za wszystkie działania, na które może mieć wpływ. Norma AA 1000 odnosi się do ogólnych standardów, zwracających uwagę na odpowiedzialność w kontekście biznesu zrównoważonego, ale też dotyczy tak zwanej odpowiedzialności korporacyjnej. Skupia się przede wszystkim na obszarze rynku i zawiera zasady takie jak regularność, zapewnienie jakości, dostępność, wiarygodność, czy kompleksowość.

Norma ISO 26000 – norma ta powstała w 2010 roku i obecnie jest jedną z najbardziej znanych i najważniejszych norm. Według niej społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa składa się z kluczowych i następujących obszarów: ład korporacyjny, prawa człowieka, stosunki pracy, ochrona środowiska naturalnego, relacje z konsumentami i zaangażowanie społeczne. ISO 26000 jest jednym z trzech dokumentów rekomendowanych przez Komisję Europejską przedsiębiorstwom europejskim do wdrożenia społecznej odpowiedzialności.

Respect Index – jest to pierwszy w Europie Środkowej indeks odpowiedzialnych społecznie spółek Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Obejmuje on polskie i zagraniczne spółki z Głównego Rynku GPW, które działają zgodnie ze standardami zarządzania w zakresie ładu korporacyjnego i informacyjnego oraz relacji z inwestorami. Uwzględnia on także aspekty ekologiczne, społeczne i pracownicze.

Zrównoważony rozwój – sposób funkcjonowania i gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego społeczeństwa nie zmniejszy szans zapewnienia potrzeb przyszłych pokoleń. Łączy się z pojęciem CSR, poprzez dbałość o ochronę środowiska, kapitału społecznego oraz szanowanie praw człowieka, wspieranie rozwoju gospodarczego, szanowanie różnorodności, a także walkę z ubóstwem i nierównościami.

Marketing społecznie zaangażowany CRM – Cause Related Marketing to połączenie celów ekonomicznych przedsiębiorstwa z celami społecznymi w ramach danego przedsięwzięcia. To połączenie biznesowych celów film z działaniami typowymi dla podmiotów non-profit, czyli rozwiązywaniem problemów społecznych. Przykładem może być przeznaczenie określonej części zysku na wybrany cel społeczny np. posiłek dla osób biednych.  

Corporate community involvement (CCI) – społeczne zaangażowanie biznesu, które skupia się na uwarunkowaniach najbliższego otoczenia i działa wedle zasady: „Myśl globalnie, działaj lokalnie”. CCI jest najbardziej widoczną częścią programów realizowanych w ramach corporate social responsibility. Obejmuje działania finansowe oraz rzeczowe, które wspierają cele społeczne.

Fundraising – proces pozyskiwania środków pieniężnych, które mają wesprzeć realizację celu społecznego lub organizację użyteczności publicznej. Środki te mogą pochodzić bezpośrednio z funduszy przedsiębiorstwa i jego pracowników lub z kwestowania u określonych osób lub podmiotów.

Zaangażowanie społeczne – świadomy udział firmy w życiu społecznym na rzecz rozwiązywania określonych problemów społecznych. Zaangażowanie społeczne przedsiębiorstwa często wyraża się w działania dobroczynnych, edukacji dzieci i dorosłych, współpracy z uczelniami, czy organizacjami pozarządowymi.

Organizacje pozarządowe – są to wszystkie podmioty, które nie są jednostkami albo organami administracji publicznej oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku. Skupiają się na realizowaniu wybranego interesu społecznego i poprzez współpracę z biznesem pomagają w realizowaniu celów, związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu.