Wsparcie dla projektów o charakterze kulturalnym i historycznym, uczących postaw patriotycznych, humanistycznych i prospołecznych, a także upowszechnianie wiedzy o historii rodziny Czartoryskich i rodzin spokrewnionych, to nowe cele Fundacji Czartoryskich.
Po podpisaniu umowy na mocy, której kolekcja sztuki wraz z obrazem da Vinci i krakowskimi nieruchomościami stały się państwowe, Fundacja XX. Czartoryskich będzie kontynuowała cele statutowe. Nowym prezesem zarządu fundacji został Maciej Radziwiłł, wcześniejszy członek zarządu. Z kolei Jan Lubomirski – Lanckoroński, powołany, jako członek zarządu fundacji w trakcie przeprowadzania transakcji sprzedaży kolekcji, zrezygnował z dotychczasowej funkcji z uwagi na spełnienie celów, jakie były przed nim stawiane.
Powodem ustąpienia z dotychczas sprawowanej funkcji jest także szereg zobowiązań Lubomirskiego – Lanckorońskiego m.in. wobec Fundacji Książąt Lubomirskich, której jest prezesem, a także członkostwo w Radzie Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
– Fundacja w dalszym ciągu będzie wspierała historię rodziny Czartoryskich i rodzin spokrewnionych. Dzięki środkom uzyskanym ze sprzedaży kolekcji, fundacja będzie mogła promować przedsięwzięcia związane z oświatą, wychowaniem, kulturą i sztuką, a także upowszechniać ochronę dziedzictwa kulturowego w Polsce i za granicą. W planach jest także wsparcie dla projektów o charakterze kulturalnym i historycznym, uczących postaw patriotycznych, humanistycznych i prospołecznych – mówi prezes Maciej Radziwiłł.
W wyniku zmian ustrojowych w Polsce po II wojnie światowej Muzeum Książąt Czartoryskich utraciło status muzeum prywatnego przechodząc pod opiekę państwa i w roku 1950 zostało włączone do krakowskiego Muzeum Narodowego pod nową nazwą „Zbiory Czartoryskich”. Dzięki państwowym funduszom przeprowadzono poważne remonty zaniedbanych budynków muzealnych, a w roku 1961 zbudowano specjalny budynek dla zbiorów bibliotecznych, przechowywanych i udostępnianych dotąd w Arsenale. Ekspozycja urządzona pod koniec lat 50. wyraźnie odbiegała charakterem od przedwojennej, większość obiektów została wystawiona w „nowoczesnych” metalowych gablotach. Nie znalazło się też w niej wiele eksponatów, które zostały przeniesione do innych oddziałów Muzeum Narodowego, bądź przekazane do innych muzeów.
W roku 1991 powołana została do życia Fundacja Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym Krakowie. Przywrócono też wtedy dawną nazwę Muzeum Książąt Czartoryskich. Założyciel Fundacji Książę Adam Karol Czartoryski, który po zmianie ustrojowej w Polsce w roku 1989 odzyskał tytuł własności do zbiorów, złożył następującą deklarację:
„(…) zawsze miałem silne poczucie rodzinnych korzeni polskich oraz polskiej tradycji. Fundacja, którą założyłem, ma zgodnie ze szczytnym hasłem puławskim utrzymywać w pamięci przeszłość, służyć bieżącym potrzebom społeczeństwa i kierować się ku przyszłości.”
29 grudnia 2016 r. Rząd Polski zawarł z Księciem Adamem Karolem Czartoryskim, prezydentem Fundacji Książąt Czartoryskich, transakcję na mocy której wspaniałe zbiory sztuki, archiwum i biblioteka wraz z muzealnymi budynkami przeszły na własność Państwa Polskiego i zostały powierzone pod dalszą opieką Krakowskiemu Muzeum Narodowemu.
Dariusz Kotara
