Zrównoważony ślad cyfrowy. Co sądzą o nim konsumenci?

Około 50 proc. konsumentów_ek przewiduje, że w najbliższych trzech latach zwiększy się oddziaływanie wysokich technologii na relacje między ludźmi w pracy, w życiu prywatnym oraz na środowisko. Jakie są oczekiwania społeczne w kontekście zrównoważonego śladu cyfrowego? Temu tematowi poświęcono najnowszy raport Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, podsumowujący projekt badawczy zrealizowany wraz z partnerami Santander Bank Polska i Orange Polska.

W pierwszym raporcie, opublikowanym w 2021 roku, przedstawiono definicję oraz sposoby mierzenia i zarządzania zrównoważonym śladem cyfrowym organizacji. W najnowszej publikacji zaprezentowano m.in. wyniki dwóch badań na ten temat. Pierwsze z nich zostało przeprowadzone wśród konsumentów_ek, a drugie w grupie przedsiębiorstw zatrudniających ponad 50 osób. Oba dotyczyły kluczowych kwestii związanych ze śladem cyfrowym. Raport zawiera także efekty pracy ekspertek i ekspertów oraz ich komentarze. Badania zrealizowano na zlecenie Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Partnerami projektu są Orange Polska i Santander Bank Polska.

– Cyfryzacja przedsiębiorstw w Polsce i na świecie jest faktem. Niezależnie od sektora czy branży, przyszłość będzie oparta w dużym stopniu na wiedzy, umiejętnościach i kompetencjach cyfrowych. Wysokie technologie stały się codziennością w naszej pracy i życiu prywatnym rodząc już dziś konsekwencje, o których należy myśleć w trosce o prawa człowieka i zrównoważoną przyszłość – mówi Marzena Strzelczak, prezeska, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Jakie szanse i zagrożenia wiążemy z nowymi technologiami?

73 proc. osób badanych zwraca uwagę na wpływ wykorzystywanej przez siebie technologii na pracę, życie rodzinne i relacje z innymi. Dodatkowo 67 proc. konsumentów i konsumentek zwraca uwagę na wpływ na środowisko naturalne. Aż 86 proc. badanych woli, aby ich aplikacja o pracę była oceniana przez eksperta lub ekspertkę, osobę pracującą w dziale HR, a nie system oparty na sztucznej inteligencji.

W obszarze nowych technologii obawy budzi możliwość wycieku danych osobowych, na co zwraca uwagę 42 proc. badanych, którzy określają to zagrożenie jako bardzo duże, i 25 proc. badanych, według których jest ono duże. Konsumentów i konsumentki niepokoi także utrata miejsc pracy na skutek robotyzacji i wykorzystywania sztucznej inteligencji. Wśród najczęściej wymienianych obaw znalazły się także większe zapotrzebowanie na energię i rzadkie metale które są potrzebne do funkcjonowania nowych urządzeń i technologii.

Jednocześnie 59 proc. respondentów uważa, że technologia zmienia świat na lepsze, natomiast aż 46 proc. z nich wskazuje, że dzieje się tak tylko w pewnych obszarach. W obszarze wpływu technologii na kryzys klimatyczny opinie są wyraźnie krytyczne – największa grupa, bo aż 39 proc. osób wskazuje, że pogłębiają one kryzys klimatyczny, a jedynie 16 proc. wskazuje, że pomagają.

– Sektor cyfrowy nie tylko może, ale wręcz musi być częścią rozwiązania kryzysu klimatycznego. Usługi cyfrowe wspierające dekarbonizację w przemyśle, energetyce, transporcie, rolnictwie czy życiu codziennym mogą zdecydowane redukować emisje gazów cieplarnianych. To niezbędne, żeby jak najszybciej osiągnąć neutralność klimatyczną i maksymalnie ograniczyć napędzane przez człowieka globalne ocieplenie i powodowane przez nie katastrofalne zmiany klimatu. Nie możemy jednak zapominać, że sektor cyfrowy również ma swój istotny ślad klimatyczny. Wsparcie dekarbonizacji w innych sektorach nie zwalnia nas z odpowiedzialności za nasze emisje – własne i łańcucha wartości – mówi Jacek Hutyra, Doradca ds. Strategii Klimatycznej, Orange Polska.
– Rozwój sztucznej inteligencji niesie za sobą ogromne szanse, ale także zagrożenia. Nasze doświadczenia wskazują jednak, że prawidłowo zaprojektowane rozwiązania AI modelowane wspólnie z klientami (UX-User experience) dają doskonałe rezultaty, które dostarczają obopólnych wartości. Ważne jest także to, że tak przygotowane rozwiązania podlegają ciągłemu monitoringowi i procesowi doskonalenia, co pozwala na elastyczne dopasowanie rozwiązań AI do zmieniającej się rzeczywistości VUCA – mówi Anna Placzyńska, Menedżer Zespołu Kontroli Zabezpieczeń Kredytowych, Santander Bank Polska.

Czym jest zrównoważony ślad cyfrowy?

Pierwszym z celów przyświecających projektowi była konceptualizacja pojęcia „zrównoważony ślad cyfrowy”. Według zaproponowanej w publikacji definicji jest to suma pozytywnych i negatywnych wpływów społecznych, środowiskowych i gospodarczych związanych z wykorzystaniem nowych technologii w ramach działalności organizacji, w całym łańcuchu wartości. Definicję wypracowano we współpracy z ekspertkami i ekspertami ze środowisk naukowych i organizacji pozarządowych, a także przedstawicielami firm.

Zrównoważony ślad cyfrowy zdefiniowano wówczas jako sumę pozytywnych i negatywnych wpływów społecznych, środowiskowych i gospodarczych związanych z wykorzystaniem nowych technologii w ramach działalności organizacji, w całym łańcuchu wartości.

Raport podsumowujący projekt, który zawiera także kluczowe wnioski i rekomendacje dla firm, można pobrać tutaj:  https://odpowiedzialnybiznes.pl/publikacje/zrownowazony-slad-cyfrowy-odpowiedzialnosc-przyszlosci/