Badania pokazują, że 75% spośród wszystkich nowo pojawiających się chorób pochodzi od dzikiej fauny. Jeśli chcemy zapobiec wybuchom kolejnych pandemii, naszym kluczowym zadaniem będzie ograniczenie możliwości przenoszenia wirusów ze zwierząt na ludzi – uważa WWF.
Przestańmy zabierać przestrzeń naturze
Przede wszystkim pora zdać sobie sprawę, że utrata i degradacja środowiska przyrodniczego jest podstawowym czynnikiem powodującym rozprzestrzenianie chorób odzwierzęcych. Za każdym razem, gdy wycinamy obszary leśne pod uprawy lub infrastrukturę, zmniejszamy naturalne siedliska wielu gatunków zwierząt i w konsekwencji prowokujemy ich częstsze kontakty z człowiekiem. To z kolei daje różnym mikrobom więcej okazji do przemieszczania się między gatunkami, w tym przenoszenia się na ludzi.
Chociaż związek ten jest bardzo złożony i zależny od sytuacji, ogólna tendencja pokazuje, że utrata siedlisk zwiększa prawdopodobieństwo, że zwierzęta będące potencjalnymi nosicielami patogenów znajdą się w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka.
Polacy, tak samo jak reszta świata, mają wpływ na utratę siedlisk – konsumujemy więcej niż potrzebujemy. Tym samym obciążamy środowisko, bo każda produkcja roślinna czy zwierzęca wymaga przestrzeni, którą pozyskuje się przez wycinkę lasów. Rozważnie planujmy zatem zakupy, wykorzystujmy zgromadzone zapasy i wybierajmy jak najwięcej produktów lokalnych i sezonowych.
Zmieńmy warunki hodowli zwierząt
Oprócz tych oczywistych form przekształcania ekosystemów, okazuje się, że także sposób, w jaki produkujemy żywność, może prowadzić do rozwoju pandemii. Intensywna hodowla, gdzie zwierzęta są stłoczone na niewielkiej przestrzeni, tworzy korzystne warunki do rozwoju, rozprzestrzeniania się i mutacji patogenów.
W odpowiedzi na rosnący popyt, hodowcy często gromadzą w jednym miejscu tysiące osobników tego samego gatunku. Brak różnorodności genetycznej w obrębie stada zwiększa prawdopodobieństwo szybkiego rozprzestrzeniania się wirusów, a duża liczebność zwierząt ułatwia ich mieszanie i mutacje.
Podobnie jak w przypadku wylesiania, mamy także wpływ na warunki hodowli zwierząt – tworząc zapotrzebowanie na jaja od kur z wolnego wybiegu czy ograniczając posiłki mięsne. Jedzmy mniej mięsa, ale lepszej jakości. Sprawdzajmy skąd pochodzą produkty, które kupujemy i wybierajmy te przyjazne środowisku.
Zakończmy nielegalny handel dziką przyrodą
Handel dziką fauną i florą to kolejne działanie umożliwiające mikrobom przełamywanie granic międzygatunkowych. Nielegalne i nieuregulowane pod względem prawnym targi stwarzają idealne warunki do rozwoju chorób i stanowią tym samym zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Często sprzedawane są tam na masową skalę, w fatalnych warunkach sanitarnych, zwierzęta dzikie i hodowlane, żywe obok martwych. Takie „mokre targi” powinniśmy zamknąć dla wspólnego dobra ludzi i zwierząt.
Co możemy zrobić?
Na wakacjach unikajmy nieetycznych atrakcji, odpuśćmy delfinaria, farmy tygrysów i cyrki, nauczmy się czerpać przyjemność z obcowania z naturą w jej prawdziwym środowisku. Wspomóżmy działania na rzecz zamykania rynków nielegalnego i nieuregulowanego handlu, nie kupując pamiątek, “pseudo medykamentów” oraz dań z egzotycznych zwierząt. Zostawmy dzikie zwierzęta tam, gdzie ich miejsce, a wtedy zmniejszymy ryzyko kolejnej pandemii.
Przeciwdziałajmy zmianie klimatu
Oprócz zmian użytkowania gruntów, produkcji żywności i nielegalnego handlu dziką fauną i florą, zmiana klimatu jest czwartym czynnikiem, który w dłuższej perspektywie może przyczynić się do częstszego pojawiania się epidemii chorób odzwierzęcych. W miarę ocieplania się naszej planety liczebność i rozmieszczenie wielu gatunków oraz wektorów chorobowych będzie ulegała zmianie, stwarzając dalsze możliwości rozprzestrzeniania się wirusów.
Nasze wybory mają ogromne znaczenie. Wymagajmy od polityków działań na rzecz ograniczenia katastrofalnych skutków zmiany klimatu. Konieczne jest obniżenie globalnego poziomu emisji gazów cieplarnianych o połowę do 2030 r. Pora uniezależnić się od paliw kopalnych. Bez ambitnego podejścia i zmiany nastawienia polityków nie damy rady. Im bardziej będziemy opóźniać ambitne i zdecydowane działania, tym wyższy będzie koszt rozwiązań w przyszłości. Podróżujmy ekologicznie, kupujmy produkty lokalne, oszczędzajmy wodę – jest wiele sposobów na zmniejszenie swojego śladu węglowego.
Zdrowie Planety to nasze zdrowie
WWF Polska wyprodukowała film „Połączeni”, opowiadający o przyczynach wybuchu pandemii, naszej codzienności w czasach izolacji, ale przede wszystkim nadziei na lepszą przyszłość i szansie na zmianę.
Źródło: WWF
