W latach 2005-2011 inwestycje brutto w statystycznym gospodarstwie rolnym w Polsce wzrosły o 13%, ale kształtowały się na poziomie nawet kilkunastokrotnie niższym niż u głównych konkurentów i parokrotnie niższym niż średnio w UE. Dane te mogą wskazywać na potencjalną kwotę konieczną do poniesienia w ramach podnoszenia wydajności produkcji w polskim rolnictwie. Z dr. Przemysławem Litwiniukiem, dyrektorem Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa, rozmawiał Paweł Ludwicki.
Jakimi finansowymi metodami zachęcać polskich rolników do zwiększania aktywności w gospodarstwach ekologicznych? Co się udało w tej mierze osiągnąć do tej pory? Jak będzie wyglądać unijne finansowanie w tego typu aktywności w latach 2014-2020?
Zwolennicy wolnego rynku spytaliby czy w ogóle stosować zachęty finansowe czy też pozwolić aby rosnący popyt na żywność produkowaną mniej intensywnymi metodami sam zmotywował producentów do podjęcia aktywności w tym zakresie. Pomimo, iż wciąż jesteśmy społeczeństwem na tzw. dorobku coraz częściej świadomie sięgamy po żywność pochodzącą ze sprawdzonego źródła a niekoniecznie najtańszą. Nie każdy z konsumentów posiada jednak takie sprawdzone źródło. System certyfikacji produkcji ekologicznej ma właśnie na celu zagwarantować klientowi sposób w jaki jego żywność została wyprodukowana. Należy zaznaczyć, że rolnictwo ekologiczne jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi na świecie i tu jako kraj mamy się czym pochwalić. Od 2003 r. powierzchnia upraw użytkowanych zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym powiększyła nam się ponad 10 krotnie, zaś liczba producentów rolnych 11 krotnie. Troszkę wolniej rozwijają się nam przetwórnie produktów ekologicznych – 312 przetwórni na ponad 25 tys. rolników ekologicznych to nadal niewiele. Właśnie przetwórstwo ekologiczne może stanowić swego rodzaju wąskie gardło w kontakcie rolnik – klient. Unia Europejska w perspektywie finansowej 2014-2020 naciska by zająć się skracaniem łańcuchów żywnościowych, tak aby marża za produkt ostateczny w jak największym stopniu trafiała do rolnika, którego wysiłek w produkcji żywności jest znacznie większy niż pośrednika zajmującego się handlem. Dlatego ważne jest przede wszystkim zachęcenie rolników do współpracy w tworzeniu wspólnych sieci przetwórstwa i sprzedaży.
Rozwój rynku, promocja i informacja to pierwsze z zadań zapisanych w krajowym Planie działań dla żywności i rolnictwa ekologicznego w Polsce na lata 2011-2014. Pozostałe z zadań dotyczą rozwoju i doskonalenia dostępnych technologii w ekologicznej produkcji rolniczej wraz z ich upowszechnianiem i szkoleniem rolników, wzmacniania wiarygodności produktów ekologicznych poprzez systemy certyfikacji, wykorzystywania prośrodowiskowych funkcji rolnictwa ekologicznego i wspierania współpracy podmiotów rolnictwa ekologicznego na poziomie krajowym i międzynarodowym. Linia tych założeń będzie kontynuowana również w kolejnych latach. W zapisach projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich jest wydzielone działanie Rolnictwo ekologiczne, trudno jest jednak wiążąco oceniać kształt i efektywność przyszłego wsparcia dopóki opieramy się tylko na projekcie i szacunkach stawek.
Jakie są główne zadania Fundacji FAPA?
Fundacja FAPA została utworzona w 1992 roku. W ramach działalności analityczno-informacyjnej realizuje zadania, które obejmują wsparcie merytoryczne i analityczne w zakresie funkcjonowania sektora rolno-żywnościowego UE i współpracy z OECD, przygotowywanie analiz ekonomicznych w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i reform WPR, a także monitorowanie rynków rolnych i handlu produktami rolno-spożywczymi na świecie. Wdrażamy też niektóre działania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Programu Operacyjnego „Ryby”. Fundacja odegrała doniosłą rolę w procesie przygotowania i wdrożenia warunków przystąpienia naszego kraju do UE w obszarze problematyki rolnej. Dziś aktywnie uczestniczymy w konstruowaniu nowego modelu europejskiej polityki rolnej w Polsce na lata 2014-2020.
Jakie plany pomocy polskiemu rolnictwu do końca obecnej dekady ma Fundacja FAPA w rozpoczętej perspektywie finansowej UE?
Fundacja FAPA stale doskonali swe narzędzia analityczne w zakresie problematyki polityki rolnej. Chcemy nadal odgrywać wiodącą rolę w dostarczaniu rzetelnej informacji o sytuacji ekonomicznej i prawnej w tym sektorze w Polsce, Europie i na świecie. Oczekujemy także na decyzje kierownictwa Ministerstwa Rolnictwa w przedmiocie powierzenia Fundacji zadań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Programu Operacyjnego „Ryby”. Jestem przekonany, że w oparciu o posiadane ponad 20-letnie doświadczenie, profesjonalną kadrę i źródła danych, efektywnie wesprzemy kontynuację procesu modernizacji polskiego rolnictwa.
Źródło: www.polskatimes.pl
