Według najnowszych danych zebranych w 16 europejskich krajach przez SD Worx, aż 11 proc. europejskich specjalistów HR, w tym 6,3 proc. z Polski, uważa wdrożenie sztucznej inteligencji za jedno z pięciu największych wyzwań na ten rok. Odsetek firm inwestujących w narzędzia AI wzrósł z 33 proc. do 38 proc. rdr. Odpowiedzi udzielone w badaniu potwierdzają, jak ważne dla rozwoju biznesu europejskiego jest rozporządzenie o AI, które częściowo obowiązuje od 2 lutego 2025 roku.

Coraz więcej firm inwestuje w narzędzia oparte o sztuczną inteligencję. Obecnie korzysta z nich już 38 proc. specjalistów HR. To spory wzrost, bowiem w ubiegłym roku dostęp do nich miało tylko 33 proc. pracowników. Już cztery na dziesięć firm aktywnie poszukują sposobów na wykorzystanie AI w środowisku pracy. Fakt, że tylko jedna na trzy organizacje (31 proc.) dostrzega już konkretne efekty wdrożenia AI w procesach HR, pokazuje, że wiele z nich wciąż znajduje się na etapie eksperymentowania. Prawdopodobnie wynika to z braku jasno określonej strategii, niepewności co do najlepszych zastosowań sztucznej inteligencji oraz z ram HR, które nie są jeszcze przystosowane do maksymalnego wykorzystania potencjału AI – wyjaśnia Tom Saeys, Chief Operations Officer w SD Worx.

A jak jest u nas? Niestety w przeciwieństwie do europejskiego trendu, w Polsce – w porównaniu do ubiegłego roku – zanotowano spadek i tylko niespełna 26,3 proc. firm zainwestowało w AI. Nie oznacza to jednak, że firmy znad Wisły nie doceniają znaczenia tej technologii dla rozwoju biznesu. Aż 44, 3 proc. polskich organizacji aktywnie bada potencjał sztucznej inteligencji w miejscu pracy, co jasno pokazuje, że nasz biznes w kwestii AI nie powiedział ostatniego słowa.

Tak HR stosuje AI

Na pierwszym miejscu wśród obszarów, w których HR najczęściej sięga po AI, znajduje się obszar nauki i rozwoju (19 proc.). Narzędzia te sprawdzają się zwłaszcza w projektowaniu ścieżek szkoleniowych, gdyż AI pozwala lepiej dopasować szkolenia do indywidualnych potrzeb pracowników. Wśród obszarów, w których firmy chętnie (18 proc.) sięgają po sztuczną inteligencję, znajduje się też rekrutacja (skanowanie aplikacji czy konstruowanie i publikacja ogłoszeń) oraz zarządzanie efektywnością. Dodatkowo organizacje wykorzystują AI do wsparcia HR, na przykład w postaci chatbotów odpowiadających na pytania pracowników (18 proc.), a także do zarządzania zgodnością z przepisami (16 proc.).

Od 2 lutego 2025 roku obowiązują już dwie kluczowe ustawy unijne dotyczącego sztucznej inteligencji. Przedsiębiorcy muszą więc zadbać o to, aby pracownicy korzystający z AI byli odpowiednio wyedukowani w tym zakresie. Nie oznacza to, że muszą oni znać wszystkie szczegóły techniczne, ale powinni umieć korzystać z AI w sposób krytyczny i rozsądny. Każda osoba pracująca z AI musi posiadać wystarczającą wiedzę, by podejmować świadome decyzje i rozpoznawać potencjalne zagrożenia. Ponadto zakazane jest wykorzystywanie systemów AI, które naruszają prawa podstawowe, takich jak scoring społeczny czy rozpoznawanie emocji w miejscu pracy. Dlatego firmy muszą dokładnie wiedzieć, z jakich narzędzi AI korzystają i wyeliminować te, które są zabronione. Od 2 sierpnia naruszenia tych przepisów mogą skutkować karami sięgającymi nawet 35 milionów euro. Dodatkowe obowiązki będą dotyczyły także ogólnych modeli AI. Kolejne części rozporządzenia wejdą w życie od sierpnia 2026 roku, a ostatnia – w sierpniu 2027 roku – mówi Tom Saeys.

39 proc. polskich pracowników uważa, że AI zlikwiduje wiele miejsc pracy

Chociaż coraz więcej organizacji inwestuje w sztuczną inteligencję na potrzeby działów HR, to 36,3 proc. polskich i niemal 37 proc. europejskich badanych obawia się, że AI odbierze procesom HR ich ludzki wymiar. Prawie tyle samo (35 proc.) przyznaje, że brakuje im wystarczającej wiedzy lub kompetencji, by skutecznie wykorzystywać AI w pracy. Wśród polskich respondentów ten wskaźnik jest jeszcze większy i wynosi aż 36,7 proc. Kolejne 34 proc. wszystkich przebadanych wyraża obawy dotyczące prywatności danych i bezpieczeństwa.

Pracownicy działów HR w europejskich firmach przeczuwają, że AI zmieni „reguły gry”. Oprócz tego 36 proc. przewiduje, że w dłuższej perspektywie AI może doprowadzić do likwidacji niektórych stanowisk. W Polsce podobnego zdania jest aż 39 proc. badanych.

Jednocześnie aż 32 proc. polskich pracowników (27 proc. ogółu badanych) obawia się, że sztuczna inteligencja sprawi, iż duża część ich pracy stanie się zbędna. Wśród wszystkich badanych użytkowników AI niemal połowa (49 proc.) uważa, że w ciągu najbliższych trzech lat AI znacząco zmieni, a nawet całkowicie przekształci ich stanowisko.

Jednak pracownicy coraz częściej eksperymentują z AI w pracy. Obecnie niemal jedna czwarta (23 proc.) regularnie z niej korzysta, w porównaniu do 18 proc. w 2024 roku. Najczęściej wykorzystują AI do tworzenia treści, nauki nowych rzeczy oraz automatyzacji zadań (po 20 proc.). Analiza danych (19 proc.) i burza mózgów (16 proc.) zamykają pierwszą piątkę najpopularniejszych zastosowań.

Wdrażając AI, warto inwestować w rozwój kompetencji zespołu HR

Bez wątpienia sztuczna inteligencja zmieni funkcjonowanie firm każdej wielkości i niemal w każdej branży. Zamiast bronić się przed tymi zmianami, lepiej przygotowywać organizację i pracowników do tego, by wykorzystywać zdobycze technologii i uczyć się z nią współpracować. Wdrażając AI, warto inwestować w rozwój kompetencji zespołu HR. Aby nasi pracownicy czuli, że narzędzia i technologia są ich sprzymierzeńcami, należy korzystać z AI w sposób uczciwy i przejrzysty, zgodny z europejskim prawem dotyczącym sztucznej inteligencji. Tylko w ten sposób można budować zaufanie pracowników i interesariuszy. Warto też dopilnować, aby AI nie pozostała zbiorem odizolowanych projektów pilotażowych, lecz stała się spójnym systemem. To ważne i odpowiedzialne zadanie, którego koordynacją powinien – przy wsparciu technologii i automatyzacji – zająć się dział HR – mówi Daniel Idźkowski, Dyrektor Zarządzający SD Worx Poland.