„Nowa solidarność dla nowej epoki” – pod takim hasłem odbył się VIII Europejski Kongres Samorządów, będący platformą wymiany poglądów, łączącą liderów samorządowych z przedstawicielami administracji państwowej, organizacji pozarządowych i biznesu. Organizatorem wydarzenia był Instytut Studiów Wschodnich, odpowiadający także za organizację m.in. Forum Ekonomicznego w Karpaczu.
Program tegorocznego Kongresu, który odbył się w dniach 6-7 marca w Mikołajkach i zgromadził ponad 2 tys. uczestników, składał się z 13 ścieżek tematycznych, obejmujących ponad 170 wydarzeń: sesji plenarnych, paneli dyskusyjnych, warsztatów, rozmów ze znanymi postaciami życia społecznego, gospodarczego i politycznego oraz prezentacji książek. Wydarzenia odbywały się na 13 ścieżkach tematycznych m.in. takich jak: Gospodarka, Samorząd Przyszłości, Ochrona Środowiska, Biznes i Zarządzanie, Finanse, czy Społeczeństwo.
Liderzy polskich i europejskich samorządów, osoby ze świata polityki, przedstawiciele biznesu, nauki, kultury, mediów i NGO zastanawiali się nad możliwościami wielostronnej i bezpośredniej współpracy regionów oraz miast europejskich w sferach ekonomicznych i społecznych.
Hasłową wagę nowej solidarności podkreślano nie tylko w kontekście reakcji na takie wydarzenia jak pandemia czy kryzys uchodźczy, wywołany rosyjską agresją przeciwko Ukrainie. Mocno akcentowano też konieczność budowania porozumień i współpracy między państwami, samorządami, biznesem i organizacjami społecznymi.
Bogactwo tematów omawianych podczas Kongresu powodowało konieczność starannego wyboru dyskusji, ponieważ w czasie każdej godziny odbywało się równolegle kilka, często nawet sześć wydarzeń podzielonych na kilka kategorii. Na przykład podczas pierwszego dnia Kongresu, w tym samym czasie istniała możliwość przysłuchiwania się jednej z sześciu dyskusji:
- Mikołaj Kopernik – najbardziej znana warmińska marka (kategoria Biznes i zarządzanie).
- „Polityka Spójności UE 2021-27 w Polsce”. Stan przygotowań, oczekiwania, szanse, zagrożenia (Finanse).
- Mobilność w przestrzeni miejskiej – jak zmieniać zasady, by nie „wylać dziecka z kąpielą”? (Forum kultury regionów)
- MŚP i samorząd – jak tworzyć dobry inwestycyjny klimat? (Gospodarka).
- Gospodarka wodno-ściekowa w dobie najnowszych zmian ustawowych. Co czeka gminy: ewolucja czy rewolucja? (Ochrona środowiska)
- Rok po wybuchu wojny na Ukrainie: Rola i wyzwania polskich samorządów (Przyjazny samorząd).
A w różnych godzinach istniała możliwość przysłuchiwania się innym, bardzo różnorodnym debatom, w zależności od preferencji. Zainteresowani ścieżką tematyczną „Biznes i zarządzanie” mogli uczestniczyć w sześciu debatach, ścieżką „Ochrona środowiska” – w siedmiu wydarzeniach a „Samorząd przyszłości” również był mawiany w trakcie sześciu debat.
Jest to tylko wycinek kongresowej tematyki, obrazujący jej rozległość. W opinii dra Dawida Piekarza z ORLEN Synthos Green Energy, który uczestniczył w trzech panelach, podczas samorządowego Kongresu mocne piętno odcisnęły, ujmowane w różnorodny sposób, kwestie energetyczne.
– Kongres charakteryzowała ogromna dominacja tematyki energetycznej, zarówno w aspekcie kryzysu energetycznego jak i możliwości transformacji energetycznej. Było widać, że gospodarze gmin bardzo mocno wzięli sobie do serca kluczową dla nich kwestię transformacji. Z jednej strony zdają sobie sprawę, że będą musieli dekarbonizować aktywa węglowe, co ma znaczenie, bo na przykład 80 proc. lokalnych elektrociepłowni jest opalanych węglem. Z drugiej strony widać też, że na horyzoncie czai się boom wiatrakowy i fotowoltaiczny. Kongresowe debaty wykazały, że temat robi się gorący – mówi dr Dawid Piekarz.
Owocem VIII Europejskiego Kongresu Samorządów było też podpisanie umów partnerskich. Tutaj przykładami mogą być Deklaracja Partnerstwa między Województwem Warmińsko-Mazurskim a Okręgiem Dolj (Rumunia), podpisana 6 marca przez Dorin-Cosmin Vasile, Przewodniczącego Rady Okręgu Dolj oraz Gustawa Marka Brzezinę Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego, czy też Umowa Partnerska pomiędzy Miastem Loviisa (Finlandia) a Miastem Warasz (Ukraina). Tę następnego dnia podpisali Oleksandr Menzula, Mer Miasta Warasz oraz Jan D. Oker-Blom, Burmistrz Miasta Loviisa.
To nie wszystkie, towarzyszące debatom, wydarzenia. Podczas pierwszej uroczystej wieczornej gali VIII Europejskiego Kongresu Samorządów odbyło się oficjalne wręczenie nagród. W sumie przyznano nagrody w ośmiu kategoriach. Najpierw odbyło się wręczenie Nagród Polsko-Ukraińska „Wspólna Sprawa”, w kategoriach: Człowiek, Samorząd, Firma i Organizacja Pozarządowa.
- W kategorii Człowiek nagrodę otrzymał Paweł Szefernaker Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Współpracy z Samorządem Terytorialnym.
- W kategorii Samorząd I Miasto – Miasto Przemyśl.
- W kategorii Firma nagrodzono Polregio S.A.
- W kategorii Organizacja Pozarządowa nagrodzono Fundację Siepomaga.
Uroczystość uświetnił występ Sądeckiej Orkiestry Kameralnej pod batutą płk Leszka Mieczkowskiego oraz zespołu Tango Attack i Anny Ozner.
Następnego dnia, podczas drugiej uroczystej gali zostały wręczone: Nagroda Europejskiego Kongresu Samorządów, Nagroda ,,Samorządowiec Przyjazny Młodzieży” przyznawana przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Nagroda Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dla Jednostek Samorządu Terytorialnego za opiekę nad miejscami pamięci i propagowanie postaw patriotycznych oraz Nagroda Europejskiego Kongresu Samorządów dla Dziennikarza Regionalnego, partnerem której jest firma Press Service Monitoring Mediów.
- Laureatem Nagrody Europejskiego Kongresu Samorządów został Ossi Savolainen – Burmistrz Regionu Helsinki Ussima.
- Laureatami Nagrody ,,Samorządowiec Przyjazny Młodzieży” zostali: Robert Bagiński – Wójt Gminy Giby, Krzysztof Gołaszewski – Burmistrz Łap, Michał Prószyński – Radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego, Andrzej Pruś – Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, Bartłomiej Stawiarski – Burmistrz Namysłowa, Robert Waraksa – Burmistrz Olsztynka.
- Nagrodę Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dla Jednostek Samorządu Terytorialnego otrzymały Miasta Włodawa, Mysłowice i Brzeg.
- Laureatami Nagrody Europejskiego Kongresu Samorządów dla Dziennikarza Regionalnego zostały Karolina Klimecka Laptuta z Redakcji wlc.pl oraz Paweł Więcka – Redaktor Echo Dnia Świętokrzyskiego.
Tym razem gali towarzyszyła muzyka w wykonaniu Orkiestry Akademickiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pod batutą Rafała Krauze.
Poza tymi „twardymi” wydarzeniami którymi był wypełniony Kongres, ważna też jest jeszcze atmosfera, która towarzyszyła dyskutantom w trakcie omawiania kolejnych wyzwań stojących przed samorządami. – Podczas debat dało się odczuć, że bardzo istotny jest poziom operowania konkretami, że przedstawiciele samorządów chcą rozmawiać o konkretnych kwestiach – czyli co ich gminy będą miały ze zmian, co muszą i co mogą tak naprawdę zrobić, żeby szybko się transformować – ocenia dr Dawid Piekarz.
***
Głównym Partnerem VIII Europejskiego Kongresu Samorządów był Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Wśród Partnerów Medialnych VIII Europejskiego Kongresu Samorządów były: Magazyn „Raport ESG” oraz portale RaportCSR.pl oESG.pl i PracodawcaGodnyZaufania.pl.