Już 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny, który ma na celu poprawę recyklingu opakowań i ochronę środowiska. Choć większość Polaków popiera jego wprowadzenie, wciąż pojawiają się obawy dotyczące jego funkcjonowania. Czy system rzeczywiście przyniesie korzyści, czy stanie się uciążliwością dla konsumentów?
Świadomość Polaków na temat systemu kaucyjnego
Według raportu Interzero „W pułapkach jednorazowości – czekając na kaucję” aż 77% Polaków wie o planowanym wdrożeniu systemu, ale jedynie 33% zna jego zasady. Wśród najczęstszych błędnych przekonań wymienia się konieczność zgniatania butelek (22% badanych), odrywania nakrętek (15%) czy usuwania etykiet (11%). Co ciekawe, to właśnie młodsze pokolenie częściej nie zna prawidłowych zasad zwrotu opakowań.
- „Polacy naprawdę chcą tego systemu, ale zainteresowanie nim różni się w zależności od wieku. Osoby powyżej 50. roku życia wyrażają większą aprobatę niż młodsze pokolenie” – mówi mówi agencji Newseria Paweł Lesiak, wiceprezes zarządu Interzero Polska.
Obawy związane z systemem kaucyjnym
Wielu konsumentów martwi się o to, czy system będzie wygodny w codziennym użytkowaniu. Główne obawy to:
- brak możliwości oddania opakowań w każdym sklepie (42%),
- konieczność okazania paragonu (choć system ma być bezparagonowy),
- duża odległość do punktu zwrotu (41%),
- brak miejsca na przechowywanie pustych opakowań (20%).
Jednak, jak podkreśla Lesiak, dla wielu osób system może okazać się ułatwieniem, ponieważ pozwoli na częstsze pozbywanie się opakowań podczas codziennych zakupów.
Korzyści dla środowiska i społeczeństwa
Optymiści widzą w systemie kaucyjnym realną szansę na poprawę czystości i zwiększenie recyklingu. Osoby, które miały kontakt z podobnymi rozwiązaniami za granicą, zazwyczaj oceniają je pozytywnie. Kluczowe będzie jednak, aby system był przejrzysty i kaucja na tyle wysoka, by motywować do zwrotu opakowań.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość kaucji wyniesie:
- 1 zł – dla szklanych butelek wielokrotnego użytku (do 1,5 l),
- 50 gr – dla jednorazowych butelek PET (do 3 l) oraz puszek metalowych (do 1 l).
- „Docelowo kwota 50 groszy może być zwiększana, by jeszcze bardziej zachęcić konsumentów do zwrotu opakowań” – dodaje Lesiak.
Czy system kaucyjny ruszy w pełni w 2025 roku?
Nowe przepisy nakładają obowiązek pobierania kaucji na wszystkie sklepy sprzedające produkty w opakowaniach objętych systemem. Punkty odbioru butelek będą obowiązkowe w sklepach o powierzchni powyżej 200 m², a mniejsze placówki mogą dobrowolnie przystąpić do systemu.
Jednak eksperci wskazują, że pełne wdrożenie systemu może nastąpić dopiero w 2026 roku. Powodem są niskie sankcje karne za niewdrożenie systemu (10 gr do tony) oraz konieczność stopniowego wprowadzania odpowiednio oznakowanych opakowań.
- „Na początku możemy mieć sytuację, w której wiele opakowań nie będzie jeszcze objętych systemem, ponieważ producenci będą wykorzystywać zapasy. Kluczowe będzie, jak my – jako konsumenci – podejdziemy do tej zmiany” – podsumowuje Lesiak.
Podsumowanie
Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce to krok w stronę ekologii, ale jednocześnie duże wyzwanie organizacyjne. Sukces tego rozwiązania będzie zależał zarówno od jego prostoty i dostępności, jak i od nastawienia samych Polaków. Kluczowe będzie edukowanie społeczeństwa oraz stopniowe dostosowywanie systemu do realnych potrzeb użytkowników.
Źródło i cały materiał: Newseria Biznes
