Prowadzimy szeroko zakrojone działania edukacyjne dotyczące używania widowiskowych wyrobów pirotechnicznych – mówi Aneta Siwarga, wiceprezes Fundacji Rozwoju i Edukacji Pirotechnicznej.
Dlaczego branża pirotechniczna powołała do życia Fundację Rozwoju i Edukacji Pirotechnicznej? Jakie są jej najważniejsze zadania i cele?
Fundacja Rozwoju i Edukacji Pirotechnicznej powstała jako odpowiedź na potrzebę podtrzymania dobrego wizerunku branży pirotechnicznej oraz edukacji naszego społeczeństwa w zakresie odpowiedzialnego użytkowania wyrobów pirotechnicznych widowiskowych. Utworzyły ją firmy z największą wiedzą i doświadczeniem – Jorge Fireworks, Triplex oraz Super Power.
Mamy kilka kluczowych celów, które sobie postawiliśmy. Jednym z nich jest rozwijanie świadomości społecznej w zakresie odpowiedzialnego użytkowania materiałów pirotechnicznych. Naszym ważnym zadaniem jest także popularyzacja wiedzy na temat materiałów pirotechnicznych oraz ich historii. Chcemy również podnosić świadomość społeczną w zakresie wpływu materiałów pirotechnicznych na środowisko. No i oczywiście przygotowujemy i udostępniamy stanowiska prawne oraz śledzimy przepisy prawa, które regulują kwestie związane z materiałami pirotechnicznymi – chcemy być silnym reprezentantem branży w kontaktach z instytucjami, organizacjami i naszym społeczeństwem.
Czy Fundacja prowadzi akcje edukacyjne uświadamiające Polakom w jaki sposób bezpiecznie korzystać z fajerwerków?
Jednym z najważniejszych zadań naszej fundacji jest edukacja konsumentów – szczególnie w zakresie bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z fajerwerków. Opracowaliśmy specjalne infografiki, które pokazują, w jaki sposób należy obchodzić się z z różnymi typami wyrobów pirotechnicznych widowiskowych – bateriami, petardami, rakietami, fontannami, czy rzymskimi ogniami.
Przygotowaliśmy też infografikę, która prezentuje zasady odpowiedzialnego używania fajerwerków. Te czytelne i zrozumiałe instrukcje były prezentowane w prasie oraz w social mediach fundacji, a także dystrybuowane wśród sprzedawców pirotechniki. Przygotowujemy również informacje dla dziennikarzy na temat bezpiecznego używania fajerwerków.
Czy fajerwerki dostępne na polskim rynku spełniają wszystkie standardy bezpieczeństwa i są zgodne z unijnymi dyrektywami?
Od 2017 na terenie całej Unii Europejskiej obowiązuje dyrektywa 2013/29/EU, która stawia na pierwszym miejscu bezpieczeństwo użytkowników i środowiska naturalnego. Producenci wyrobów pirotechnicznych muszą spełniać bardzo wysokie wymagania i normy – określony skład chemiczny, ograniczenie poziomu dźwięku, klasyfikacja z uwagi na poziom generowanego hałasu i poziomu bezpieczeństwa użytkownika. Polska jeszcze bardziej zaostrzyła unijne przepisy i wprowadziły całkowity zakaz sprzedaży pirotechniki osobom poniżej osiemnastego roku życia.
Zapewniam, że branża pirotechniczna jest w Polsce ściśle regulowana i musi spełniać wymogi posiadania specjalistycznych magazynów, zapewniać odpowiednią flotę samochodową i warunki transportu oraz systematycznie kierować pracowników na badania psychologiczne i psychiatryczne.
Czy Fundacja prowadzi działania, które mają zachęcać Polaków do zakupu tylko i wyłącznie legalnych i certyfikowanych fajerwerków? Jak możemy je rozpoznać, jakie informacje powinien zawierać produkt, o co powinniśmy pytać sprzedawców?
Zachęcamy klientów, by kupowali tylko i wyłącznie w sprawdzonych sklepach. Legalność produktu najłatwiej ocenimy, gdy sprawdzimy etykietę produktu
Etykieta powinna posiadać niezbędne elementy – pierwszym jest symbol CE, drugim – trzyczęściowy numer rejestracyjny produktu. Taki numer można zweryfikować na stronach internetowych jednostek odpowiedzialnych za wydanie certyfikatu lub u producenta wyrobu.
Etykieta musi zawierać symbol i klasę produktu, np. czy jest to np. bateria, rakieta lub rzymski ogień oraz informację o minimalnym wieku użytkownika. Obowiązkowym elementem jest także informacja o zasadach bezpiecznego użytkowania i minimalnych bezpiecznych odległościach.
Na etykiecie muszą się także znajdować dane teleadresowe producenta i/lub importera, które umożliwiają kontakt z konsumentami.
Czy współpracują Państwo z organizacjami pro zwierzęcymi? Czy prowadzicie akcje uświadamiające właścicieli czworonogów w jaki sposób zabezpieczać ich ulubieńców podczas nocy sylwestrowej?
Tak. Od początku naszej działalności współpracujemy z Fundacją Karmimy Psiaki, a wraz z wolontariuszami – fanami pirotechniki, prowadzimy akcje plakatowe: „Jak pomóc swojemu psu w Sylwestra”. Co roku tysiące plakatów trafiają do klinik weterynaryjnych, sklepów zoologicznych, szkół i urzędów. Warto wspomnieć, że dochód uzyskany ze sprzedaży tych plakatów zasilił konto Fundacji Karmimy Psiaki.
Fajerwerki powodują hałas, który często spotyka się z krytyką. Czy tzw. ciche fajerwerki lub pokazy laserowe mogą stanowić atrakcyjną alternatywę dla tradycyjnych środków pirotechnicznych?
Pokazy laserowe nie są dobrą alternatywą dla pokazów fajerwerków. Zgodnie z badaniami Wojskowej Akademii Technicznej, pokazy laserowe powodują dużo większe zanieczyszczenie środowiska niż fajerwerki – mało kto wie, że aby pokaz laserowy mógł się odbyć, wytworzyć należy szkodliwą dla otoczenia sztuczną mgłę. Nie można również zapominać o kosztach jakie są potrzebne do przygotowania pokazów laserowych. Szacuje się, że są one od kilku do kilkunastu razy wyższe w stosunku do organizacji pokazów sztucznych ogni, a ich realizacja wymaga zastosowania ogromnej ilości energii, która generowana jest za pomocą agregatów prądotwórczych zasilanych prądem. Pamiętajmy również, że światła laserów mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a zwłaszcza wzroku.
Ciche fajerwerki są dostępne na rynku od wielu lat, jednak konsumenci preferują zabawę z tradycyjnymi wyrobami pirotechnicznymi. Z badań opinii społecznej przeprowadzanych przez niezależne instytucje wynika, że ponad 70 proc. Polaków kocha klasyczne fajerwerki.
Mitem jest, że fajerwerki są zbyt głośne. Wszystkie legalnie dostępne na rynku produkty spełniają wymagania bezpieczeństwa, zawarte w dyrektywie 2013/29/EU. Wyroby te nie przekraczają poziomu hałasu 120 decybeli, czyli ogólnie przyjętego poziomu natężenia dźwięku, z jakim spotykamy się w cywilizacji: na przykład na plenerowym koncercie, ale także w naturze: podczas burzy czy gradobicia.
Producenci i importerzy przestrzegają tych norm, a badanie głośności fajerwerków jest jednym z ważniejszych elementów procedur badawczych przed wydaniem zgody na ich sprzedaż.
Jakich najważniejszych zasad powinniśmy przestrzegać, gdy planujemy zorganizowanie pokazu fajerwerków dla najbliższych?
Jeśli planujemy profesjonalny pokaz pirotechniczny, musimy uzyskać zgodę właściciela terenu i podpisać umowę z firmą, która świadczy takie usługi. Warto zweryfikować, czy wybrana firma posiada odpowiednie uprawnienia do prowadzenia takiej działalności, czyli Pozwolenie Wojewody lub koncesję, a także ubezpieczenie. Taka firma zajmie się pokazem od A do Z – wyznaczy bezpieczny teren, wybierze odpowiednie ładunki, wyśle odpowiednie zgłoszenia, odpali pokaz i posprząta miejsce wydarzenia.
Jeśli chcemy zorganizować pokaz własnym zakresie, musimy się do tego odpowiednio przygotować. Przede wszystkim musimy znaleźć właściwą lokalizację, która zapewni odpowiednią odległość od publiczności (bezpieczną odległość znajdziemy w instrukcji obsługi wyrobu). Naszym obowiązkiem jest też sprawdzenie czy nie ma żadnych przeszkód nad miejscem potencjalnego mini pokazu, takich jak drzewa, dachy, czy linie energetyczne. Ważne jest też stabilne, równe podłoże, z którego będziemy mogli odpalić pokaz. Następnie musimy wybrać fajerwerki odpowiednie do danego miejsca – warto skorzystać z porad profesjonalnego sprzedawcy. Koniecznie należy przeczyć instrukcję obsługi i pamiętajmy, że fajerwerków nie można użytkować po spożyciu alkoholu.
Jakie działania planuje Fundacja przed nadchodzącym Sylwestrem i noworocznymi imprezami masowymi?
To jest ta część roku, kiedy Polacy najczęściej mają do czynienia z fajerwerkami. Fundacja promuje zakaz używania produktów pod wpływem używek oraz kontynuuje współpracę z fundacjami pro zwierzęcymi w zakresie roztoczenia odpowiedniej opieki nad naszymi pupilami podczas nocy sylwestrowej. Cały czas kontynuujemy akcję bezpiecznego obchodzenia się z konkretnymi typami produktów pirotechnicznych.
Wymienię dziewięć wskazówek, które kierujemy do wszystkich Polaków. Pierwsza – fajerwerki kupujcie w sprawdzonych miejscach, które dają gwarancję ich właściwego przechowywania. Druga – kupujcie jedynie fajerwerki ze znakiem CE, tylko one są bezpieczne. Trzecia – przed zakupem sprawdźcie czy produkt nie jest uszkodzony. Czwarta – zawsze czytajcie instrukcję obsługi i zgodnie z nią postępujcie. Piąta – nie odpalajcie fajerwerków w pobliżu drzew i domów oraz innych miejsc narażonych na pożar, a także pod zadaszeniem. Szósta – nie odpalajcie z balkonów, tarasów i okien. Siódma – nie celujcie do ludzi i zwierząt, nie używajcie fajerwerków w pobliżu szpitali, czy schronisk dla zwierząt. Wskazówka ósma – nigdy nie używajcie fajerwerków będąc pod wpływem alkoholu. No i dziewiąta – zwróćcie uwagę na swoje dzieci! Nie pozwalajcie im na odpalanie wyrobów pirotechnicznych i pamiętajcie, że zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, fajerwerki mogą być nabywane i używane wyłącznie przez osoby pełnoletnie. Niech zabawom sylwestrowym towarzyszy motto: Fajerwerki. Zawsze bezpiecznie, zawsze odpowiedzialnie.
