Brakuje ośrodków interwencji kryzysowej. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmiany w prawie dotyczącym interwencji kryzysowej oraz finansowaniu tych usług informuje agencja Newseria Biznes.
Interwencja kryzysowa – na czym polega?
Interwencja kryzysowa zaliczana jest do świadczeń niepieniężnych z pomocy społecznej. W jej ramach potrzebujący otrzymuje adekwatną do potrzeb pomoc psychologiczną, medyczną, środowiskową, która ma mu umożliwić powrót do stanu sprzed kryzysu lub samodzielne funkcjonowanie.
Ośrodki interwencji kryzysowej – jak działają?
Działania interwencyjne realizują ośrodki interwencji kryzysowej. Udzielają one wsparcia osobom w trudnych sytuacjach wywołanych kryzysami rodzinnymi, trudnościami wychowawczymi, problemami psychospołecznymi czy kłopotami emocjonalnymi. Interwencje polegają zwłaszcza na udzieleniu interdyscyplinarnego wsparcia osobie lub rodzinie dotkniętej traumatycznym wydarzeniem, doświadczającej przemocy oraz czasowego schronienia w związku z sytuacją kryzysową.
Dalsza część tekstu jest pod wywiadem
Ośrodki interwencji kryzysowej – dużo za mało
W 2023 roku w Polsce funkcjonowało 170 ośrodków interwencji kryzysowej, ale w wielu powiatach tego typu wsparcie wciąż nie jest dostępne. NIK już w 2021 roku alarmował, że ponad połowa powiatów nie powołała takich ośrodków. Tylko część istniejących placówek świadczy całodobowo wsparcie dla osób doświadczających kryzysów, a zapotrzebowanie na takie usługi stale rośnie.
– W dzisiejszym świecie rośnie liczba polikryzysów, czyli kryzysów łączonych, takich jak wojna w Ukrainie, pandemia, kryzysy klimatyczne czy inflacja. Nałożone na siebie kryzysy powodują bardzo silny stres, nie każdy może sobie z nim poradzić, mimo posiadanych zasobów. Po to jesteśmy my – ośrodki interwencji kryzysowej, abyśmy mogli wydobyć zasoby, które gdzieś pogubiły się w tej osobie – tłumaczy w rozmowie z agencją Newseria Katarzyna Wiśniewska, prezeska Konwentu Dyrektorów Ośrodków Interwencji Kryzysowej w Polsce, dyrektorka Zespołu Ośrodków Wsparcia w Piastowie.
Osób w kryzysie przybywa
Katarzyna Wiśniewska podkreśliła, że osób w kryzysie przybywa. Zwiększa się liczba interwencji, zwiększa się też liczba konsultacji psychologicznych. Tymczasem Ośrodków interwencji kryzysowej w Polsce jest coraz mniej. Zdecydowana większość wcielana jest w struktury powiatowych centrów pomocy rodzinie, miejskich ośrodków pomocy społecznej.
Zagadnienia związane z funkcjonowaniem ośrodków interwencji kryzysowej i niedostatki legislacyjne w tym obszarze były jednym z problemów sygnalizowanych rzecznikowi przez uczestników spotkania w Zespole Ośrodków Wsparcia w Piastowie oraz przez Konwent Dyrektorów Ośrodków Interwencji Kryzysowej.
Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie interwencji kryzysowej
W październiku 2024 roku Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) skierował do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej wystąpienie generalne, w którym przedstawił szereg postulatów zmiany prawa dotyczącego interwencji kryzysowej. Zdaniem przedstawicieli biura RPO, obowiązujące przepisy są niedoprecyzowane i nie określają np. szczegółowych zasad i norm funkcjonowania jednostek realizujących to zadanie, minimalnego zakresu zapewnianych usług czy kwalifikacji osób wykonujących usługi.
– Zarówno w aspekcie praw obywatelskich, jak i zwykłego funkcjonowania obywateli w społeczności lokalnej rola ośrodków interwencji kryzysowej jest nie do przecenienia. Zadanie w postaci tworzenia i prowadzenia ośrodka interwencji kryzysowej to zadanie własne powiatu, a rolą powiatu jest spełnianie obowiązków wobec własnych obywateli na terenie powiatu. Mamy nadzieję, że działania rzecznika doprowadzą do tego, że w każdym powiecie będzie ośrodek interwencji kryzysowej, a obywatele będą mieli pełny dostęp do pomocy i wsparcia w sytuacjach kryzysowych – mówi Agnieszka Jarzębska, naczelniczka Wydziału Polityki Rodzinnej i Spraw Społecznych w Biurze RPO.
Postulaty Rzecznika Praw Obywatelskich
Eksperci Biura RPO wskazują, że niezbędne jest dofinansowanie powiatów w formie dotacji, bo z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną wielu z nich funkcjonowanie ośrodków staje się niemożliwe. Zdaniem Konwentu, Ośrodków Interwencji Kryzysowych udzielenie powiatom dotacji zagwarantowałoby rozwój infrastruktury i wysoki poziom świadczonych usług, poprawiając ich dostępność.
RPO wskazuje też na zagrożoną pozycję ośrodków interwencji kryzysowej w systemie pomocy społecznej. Niepokój uczestników rozmów wzbudzała zachodząca na mocy ustawy o pomocy społecznej możliwość włączenia ośrodków interwencji kryzysowej do struktury organizacyjnej powiatowych centrów pomocy rodzinie. Jak podnosił Konwent Dyrektorów, takie działanie znacząco utrudnia realizację zadań, do których wykonywania ośrodki interwencji kryzysowej są powołane. W związku z tym, że PCPR-y nie pracują całodobowo, trudniej jest świadczyć w nich wsparcie w warunkach pełnej intymności.
Odpowiedzi na zgłoszone przez RPO uwagi i wnioski udzieliła wiceminister Katarzyna Nowakowska. Jak wynika z jej oświadczenia, ministerstwo planuje prace nad opracowaniem standardów udzielania wsparcia w formie interwencji kryzysowej.
Źródło i pełna informacja: Agencja Informacyjna Newseria Biznes.
