Fundacja FAPA Polska Izba Bankowości Spółdzielczej zorganizowała kolejne wydarzenia w ramach projektu: Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii. Tym razem eksperci Fundacji spotkali się z przedstawicielami lokalnych samorządów, władz powiatów i podległych im gmin. Na spotkaniach, które miały formę paneli dyskusyjnych, przedstawiono idee i narzędzia, z których mogą korzystać lokalne społeczności w inicjatywach tworzenia źródeł energii odnawialnej
Zagadnienia związane z OZE są dziś jednymi z najważniejszych punktów dyskusji prowadzonych nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie. Szczególnie w ostatnich miesiącach, gdy większość państw kontynentu stanęła w obliczu kryzysu energetycznego związanego z działaniami wojennymi Rosji, a co za tym idzie, wzrostem cen paliw kopalnych.
Spotkania, które zostały zorganizowane w ramach projektu: Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii, i których forma została zaplanowana z myślą o przedstawicielach samorządu, odbyły się w Białej-Podlaskiej, Parczewie oraz w Kosutach w powiecie łukowskim. Spotkania miały na celu inwentaryzację potrzeb w oparciu o dotychczasowe doświadczenia samorządowców związane z OZE.
Paliwo z historycznym podłożem
Podczas spotkań podkreślano, że tradycyjne źródła pozyskiwania energii, w tym wydobycie węgla, nadal dominują nie tylko w Polsce, ale i w większości krajów Unii Europejskiej. W naszym kraju ogromne znaczenie mają uwarunkowania historyczne, ponieważ energia z węgla jest uważana za niezastąpiony fundament polskiej gospodarki, szczególnie że rozwój rynku energii opartego na tym surowcu przez dekady stanowił podstawę polityki państwa.
W obecnej sytuacji geopolitycznej, pomimo rosnącego znaczenia tzw. twardych źródeł energii, wszyscy uczestnicy spotkań podkreślali, że przede wszystkim należy promować zwrot polskiej gospodarki w stronę energii ze źródeł odnawialnych. To, zdaniem uczestników, ma się przyczynić nie tylko do zmniejszenia w przyszłości kosztów produkcji energii, ale przede wszystkim wzrostu bezpieczeństwa narodowego. – Ważnymi korzyściami jest także ograniczenie skutków ocieplenia klimatu oraz zwiększenie poziomu ochrony środowiska naturalnego – tłumaczył dr Łukasz Ciołek z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, który przedstawił uczestnikom spotkań obecny stan wiedzy i kierunki badań naukowych dotyczących rozwoju OZE.
Odnawialne źródła energii są bezpieczne i wydajne, czyli ekonomiczne
W trakcie spotkań rozmawiano m.in. o dokumentach strategicznych, a także o tym, jak ważną rolę zaczyna odgrywać zasada energetyki rozproszonej oraz idea smart grid, czyli inteligentna sieć elektroenergetyczna. Produkcja energii w takiej konwencji powinna być rozumiana, jako system energetyczny, który łączy w sposób ekonomicznie wydajny, bezpieczny i niezawodny działania wszystkich uczestników rynku energii elektrycznej, zarówno na poziomie wytwarzania, dystrybucji oraz odbioru energii elektrycznej. To wyzwanie, ale też ogromna rola dla organów samorządu terytorialnego. Zdaniem samorządowców biorących udział w spotkaniach, gmina w świetle nowych unijnych regulacji w sprawie OZE powinna być postrzegana, nie tylko jako inwestor czy wytwórca energii, ale przede wszystkim jako podmiot odpowiedzialny za planowanie i finansowanie oświetlenia miejsc użyteczności publicznej, czyli obiektów i dróg znajdujących się na jej terenie. To oznacza, że na barkach samorządowców spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo energetyczne gmin i powiatów.
Unia Europejska podnosi poprzeczkę
Przedstawiciele FAPA przekonywali, że działania wynikające z konieczności promowania rozwiązań OZE, to skutek zmian w przepisach unijnych. Dyrektywa z 2009 r., w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, zakłada że każde państwo członkowskie zapewni, że udział energii z OZE (w końcowym zużyciu energii brutto) będzie odpowiadał, co najmniej krajowemu celowi ogólnemu dla udziału energii ze źródeł odnawialnych w danym roku, określonemu przez właściwe przepisy.
Obowiązkowe krajowe cele ogólne zakładają 20 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Unii już w roku 2020 r. Poprzeczka została podniesiona w październiku 2014 r., gdy odbył się szczyt klimatyczny, po którym przyjęto dokument z wnioskami Rady Europejskiej, gdzie wskazano, że w 2030 r. wskaźnik związany z udziałem OZE ma wynosić minimum 27 proc.
– Wszystkie te zobowiązania stawiają polskie władze samorządowe przed wyzwaniami i trudnym obowiązkiem dostosowania krajowego prawa do wymogów prawodawstwa UE, z poszanowaniem prawa stanowionego przez organizacje międzynarodowe – mówił dr Łukasz Ciołek.
Samorządowcy dyskutowali też w jaki sposób i w jakim zakresie, przy obecnym stanie prawnym, gminy mogą samodzielnie wytwarzać i wykorzystywać energię ze źródeł odnawialnych w ramach sfery gospodarki komunalnej oraz jakie formy prawne przysługują w tym przypadku podmiotom administracji publicznej.
Przedstawiciele władz samorządowych wraz z przedstawicielami FAPA formułowali też wnioski dotyczące zmian w prawie niezbędne do tego, aby wdrożyć unijne regulacje oraz regulacje innych organizacji międzynarodowych na poziomie samorządu terytorialnego.
Przedsięwzięcie edukacyjno-promocyjne pod nazwą „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” realizowane jest przez Fundację FAPA Polska Izba Bankowości Spółdzielczej. Pod koniec czerwca w Obrzycku odbyła się międzynarodowa konferencja zorganizowana przez FAPA i partnerów naukowych: Polskie Stowarzyszenie Prawników Agrarystów oraz Katedrę Finansów Instytutu Ekonomii Finansów SGGW w Warszawie. W lipcu przedstawiciele Fundacji zorganizowali spotkania studyjne dla właścicieli gospodarstw rolnych w jednej z biogazowni działających w Chotyczach na Mazowszu.
