Ministerstwo Sprawiedliwości chce doprecyzować ubiegłoroczną nowelę procedury cywilnej. Projektowane zmiany dotyczą m.in. posiedzenia przygotowawczego. Prace nad projektem są na finiszu, do Sejmu powinny trafić w pierwszym kwartale 2021 r.
Reforma k.p.c. wzorowana była na arbitrażu. Wprowadzenie postępowania przygotowawczego czy opracowywanie planu rozprawy – to rozwiązania, które w sądach polubownych funkcjonują od lat i są skuteczne. Sędziowie podkreślają jednak, że część wprowadzonych w ubiegłym roku do procedury cywilnej przepisów, które mogłyby być krokiem w dobrym kierunku, z powodu przeregulowania lub niedoregulowania jest martwa. Dotyczy to m.in. posiedzenia przygotowawczego. A oczekiwania co do reformy były duże – jej celem było przeze wszystkim usprawnienie rozstrzygania sporów gospodarczych. Bo spory pomiędzy przedsiębiorcami – zwykle skomplikowane i z obszernym materiałem dowodowym – często toczą się latami. A do sądów powszechnych trafia coraz więcej spraw o charakterze gospodarczym.
Według statystyk resortu sprawiedliwości średni czas rozpoznania spraw gospodarczych przez sądy powszechne – tylko w pierwszej instancji – wynosi 15 miesięcy. Tymczasem wydany przez arbitrów wyrok kończący postępowanie zapada średnio w 9 miesięcy (dane dotyczące spraw toczących się przed największym w kraju sądem polubownym – Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie).
Postępowanie toczone przed sądem arbitrażowym jest więc znakomitą alternatywą wobec postępowania toczonego przed sądem powszechnym, a arbitraż ma wiele korzyści, np. zespół orzekający w sprawach prowadzonych przez arbitrów złożony jest z praktyków wybranych przez strony. Tymczasem w sądownictwie powszechnym wybór sędziego pozostaje poza wolą stron. Sądy arbitrażowe mają także mniejszy zakres przedmiotowy oraz stosunkowo mniej spraw w zestawieniu z powszechnymi, co w sposób naturalny skutkuje większym zaangażowaniem arbitrów w sprawę, a przez co sprawniejszym i dokładniejszym jej rozstrzygnięciem.
Arbitraż to także alternatywa dla wszystkich, którzy chcą posiadać większy wpływ na postępowanie, nie tylko w jego wymiarze proceduralnym, ale i na przykład poprzez wybór biegłego – nie musi on bowiem znajdować się na żadnej liście. Warto więc w umowach z kontrahentami dokonywać zapisów na sądy polubowne, często to bowiem ich regulaminy są wzorcowe dla regulatorów, jako te promujące sprawność rozstrzygania, przy zachowaniu rzetelności postępowań.
