W Polsce mieszka ponad 3 mln osób z orzeczoną niepełnosprawnością, z czego 2,5 mln nie pracuje (według danych GUS tylko 61,0 tys. osób z niepełnosprawnością było zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy)[1]. W rzeczywistości ta liczba jest znacznie większa, bo ogółem jest ich od 4 do 7 mln.[2] Dlaczego w XXI wieku osoby z niepełnosprawnościami są wykluczone i które firmy stwarzają godne warunki pracy dla osób ze szczególnymi potrzebami? Na te pytania odpowiemy w ramach kolejnej edycji Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania”. Już dziś zapraszamy firmy do wzięcia udziału w XIII edycji Konkursu – zgłoszenia można wysyłać do 30 września br.
Polska obecnie ma jeden z najniższych wskaźników bezrobocia w Unii Europejskiej. Stopa bezrobocia według danych GUS na koniec lutego 2023 r. wyniosła 5,5%, a mimo to nadal mamy duży problem z aktywizacją zawodową osób z niepełnosprawnościami. Dlaczego tak się dzieje?
Brak spójnej polityki rynku pracy i uprzedzenia
Jak wynika z kontroli NIK, aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami prowadzona przez powiatowe urzędy pracy nie była skuteczna i nie umożliwiła wejścia na rynek pracy bądź powrotu na niego. Zdaniem Izby na niską skuteczność działań wpływał brak spójnej polityki rynku pracy, zwłaszcza bieżącej analizy potrzeb osób pozostających bez pracy, a także rzadko podejmowane aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Barierą w znalezieniu satysfakcjonującej pracy, co także zostało wskazane w raporcie, są stereotypy i uprzedzenia pracodawców, dotyczące osób z niepełnosprawnościami jako pracowników.
Problem ten został zauważony przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (BRPO) – Do Biura RPO zwracają się osoby z niepełnosprawnościami, w tym mające wysokie kwalifikacje oraz znajomość języków obcych, które skarżą się na niemożność znalezienia odpowiedniego zatrudnienia. Osobom tym, z uwagi na posiadane orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, oferowane są stanowiska pracy głównie w ochronie lub firmach sprzątających. W skargach podkreślano także niewystarczające zaangażowanie służb zatrudnienia w podejmowanie działań zmierzających do znalezienia miejsc pracy i stanowisk odpowiadających umiejętnościom i aspiracjom tej grupy – mówi Dorota Siwiec, Główny Specjalista w Zespole Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego BRPO.
Włączający rynek pracy szansą dla osób z niepełnosprawnościami?
Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami wymaga działań zmierzających do stworzenia bardziej włączającego i równego rynku pracy. Pomimo postępów, wciąż istnieją liczne wyzwania, które utrudniają im pełne uczestnictwo w życiu zawodowym. Przeszkody, takie jak stereotypy, brak dostosowania miejsc pracy czy niewłaściwe podejście pracodawców, często uniemożliwiają osobom z niepełnosprawnościami znalezienie i utrzymanie pracy.
W ramach Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania” nagradzane są firmy i instytucje, które w zakresie polityki pracowniczej sięgają po ciekawe i skuteczne rozwiązania. W najnowszej edycji Konkursu firmy będą nagradzane w kategoriach: firma przyjazna osobom z niepełnosprawnościami, edukacja, zdrowie, motywacja, programy stażowe, wolontariat, rozwój i cyfryzacja, lider ESG, MŚP, oraz firma przyjazna rodzicom.
– Konkurs prowadzony jest od kilkunastu lat i od tego czasu nagrodziliśmy wiele różnych firm w kilku kategoriach. Naszemu sercu zawsze najbliższa była kategoria Firmy przyjaznej osobom z niepełnosprawnościami – niestety nie zawsze otrzymujemy tak wiele zgłoszeń, ile byśmy oczekiwali. Aby poprawić sytuację osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy powinniśmy edukować pracodawców na temat korzyści z zatrudniania osób z niepełnosprawnościami i dostępnych środków wsparcia, a także zachęcać do tworzenia bardziej włączających miejsc pracy. Musimy też dawać realne przykłady firm, które mogą stać się wzorem dla innych. Liczymy, że w tegorocznej edycji konkursu zgłoszeń w tej kategorii będzie dużo więcej – mówi Damian Kuraś, dyrektor Instytutu ESG.
Rozwiązanie problemów osób z niepełnosprawnościami w aktywizacji zawodowej wymaga zdecydowanego działania ze strony wszystkich zainteresowanych stron – rządu, pracodawców, instytucji publicznych oraz społeczeństwa jako całości. W aktywizacji osób z niepełnosprawnościami niezwykle ważne jest również zwiększanie świadomości społecznej na temat ich praw i ich zdolności zawodowych. Należy promować pozytywne historie sukcesu. W ten sposób zmienimy stereotypy, a społeczeństwo lepiej zrozumie wartość i potencjał osób z niepełnosprawnościami.
Czas zawalczyć o tytuł Pracodawcy Godnego Zaufania
Ruszył nabór zgłoszeń do Konkursu o Tytuł „Pracodawca Godny Zaufania”. Już teraz firmy mogą zgłaszać swoje kandydatury, a Kapituła Konkursu uhonoruje najlepsze praktyki i innowacyjne podejście do zarządzania zasobami ludzkimi.
Firmy mogą zgłaszać swoje kandydatury do 30 września br. Przedsiębiorcy mogą zgłaszać się samodzielnie przez formularz dostępny na stronie internetowej Konkursu pod adresem www.pracodawcagodnyzaufania.pl. Zwycięzców XIII edycji Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania” poznamy na oficjalnej gali rozdania nagród, która odbędzie się 8 listopada br. w Warszawie.
W skład Kapituły wchodzą przedstawiciele instytucji pozarządowych, organizacji przedsiębiorców, think-tanków i uczelni, m.in.: Krajowej Izby Gospodarczej, Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, Instytutu ESG, Instytutu Staszica, Centrum im. Adama Smitha, Warsaw Enterprise Institute, Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, Instytutu Biznesu, Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania, Stowarzyszenia Integracja i Współpraca (organizatora Welconomy in Toruń), Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Ankieta zgłoszeniowa do konkursu dostępna jest pod linkiem: https://pracodawcagodnyzaufania.pl/konkurs/#wez-udzial
Więcej o inicjatywie „Pracodawca Godny Zaufania”: www.pracodawcagodnyzaufania.pl
Patronat honorowy nad tegoroczną edycją objęli: Rzecznik Praw Obywatelskich, Ministerstwo Aktywów Państwowych, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwo Finansów, Główny Urząd Statystyczny, Główny Inspektor Pracy, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Polska Agencja Inwestycji i Handlu. Partnerami wydarzenia są: Fundacja Agencji Rozwoju Przemysłu oraz Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Partnerami merytorycznymi są: Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, Instytut Staszica. Partnerami medialnymi są: Polska Agencja Prasowa, Dziennik Gazeta Prawna, Gazeta Polska, Super Biznes, Obserwator Gospodarczy, RaportCSR.pl, oESG.pl, Kurier365.pl, PracodawcaGodnyZaufania.pl.
[1] Źródło: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011
[2] Źródło: Europejskie Ankietowe Badanie Zdrowia (European Health Interview Survey – EHIS) 2014