W ostatnich dniach jakość powietrza w Polsce znacznie się pogorszyła. W wielu miejscach normy stężenia niezwykle groźnych dla zdrowia benzenu oraz pyłów PM10 i PM2,5 przekroczone zostały nawet kilkukrotnie. Smog jest na tyle niebezpieczny, że w Warszawie wydano zalecenia dla szkół o odwołaniu zajęć na powietrzu. Jak zadbać o dobrą jakość powietrza, aby przynajmniej we własnym domu odetchnąć pełną piersią?
Co to jest smog?
Zanieczyszczone powietrze to bezwzględnie jedno z najgroźniejszych zjawisk, które mają bezpośredni wpływ na zdrowie. Smog to nienaturalne zjawisko atmosferyczne, polegające na współwystępowaniu zanieczyszczenia powietrza wskutek działania człowieka oraz niekorzystnych zjawisk – znacznego zamglenia i bezwietrznej pogody. Można wyróżnić dwa rodzaje smogu: typu londyńskiego i typu Los Angeles. Ten pierwszy zdarza się zimą, przy ujemnych temperaturach. Smog typu Los Angeles powstaje przede wszystkim w miesiącach letnich, w strefach subtropikalnych.
– Powietrze to mieszanina tlenu i azotu. Oprócz tych niezbędnych do życia pierwiastków w powietrzu, którym oddychamy mogą znajdować się: pyły – mikroskopijne cząstki stałe powstające w procesie spalania węgla i innych paliw oraz tlenki siarki, azotu i ozon. Zanieczyszczone powietrze z łatwością przedostaje się do naszego domu – ostrzega dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP, ekspert kampanii „Oddychaj na zdrowie” zainicjowanej przez markę Electrolux.
Smog więc unosi się już nie tylko nad Krakowem. W kolejnych miastach władze alarmują o przekroczeniu dopuszczalnych norm i zachęcają do przesiadania się z samochodów do autobusów, tramwajów. Właśnie z powodu smogu, 9 stycznia władze Warszawy, Krakowa i Katowic zdecydowały o wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji miejskiej dla wszystkich. W ten sposób rządzący chcą zachęcić kierowców do pozostawienia samochodów w garażach. Jakość powietrza spadła na tyle, że po raz pierwszy w Warszawie wydano zalecenia dla szkół i przedszkoli o odwołaniu zajęć na powietrzu.
Nierówna walka ze smogiem
Walka ze smogiem na poziomie miast nie jest łatwa i nie da się w szybki sposób poprawić jakość powietrza. Można jednak małymi krokami sprawić, że powietrze wokół stanie się dużo bardziej przyjazne. Jednym ze sposobów jest przesiadka do środków transportu miejskiego, ale warto poznać inne kroki, które muszą zostać poczynione, aby oddychać powietrzem wolnym od zanieczyszczeń.
Krok 1. Niskoemisyjny system ogrzewania
Jednym z głównych „producentów” smogu nie są wbrew pozorom fabryki, a gospodarstwa domowe, w których korzysta się z przestarzałych instalacji grzewczych oraz pali w piecu węglem lub, co gorsza, śmieciami. Takie działanie powoduje emitowanie do atmosfery pyłu zawieszonego (PM10, PM2,5) i benzo(a)pirenu. To właśnie w okresie grzewczym powietrze jest najbardziej zanieczyszczone. Warto więc zacząć od siebie i dać dobry przykład sąsiadom, wymieniając piece czy kotły węglowe na bardziej ekologiczne źródła ciepła m.in. na kotły gazowe, olejowe, elektryczne, czy podłączenie do sieci ciepłowniczej.
Krok 2. Oczyszczanie powietrza
Co z zanieczyszczeniami z zewnątrz, które przedostają się do wnętrza domów i mieszkań, takimi, jak szkodliwe dla zdrowia pyły PM-10 i PM-2,5 czy benzen? Najskuteczniejszym sposobem są oczyszczacze powietrza, które zadbają o powietrze nie tylko w ciągu dnia, ale również pozwolą na spokojny i zdrowy sen. – Jeśli nasze mieszkanie lub dom znajduje się w okolicy, gdzie poziom zanieczyszczeń jest znacznie przekroczony warto zastosować oczyszczacze powietrza. Przydają się one również wtedy, gdy dokucza nam alergia na roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki grzybów pleśniowych. Im mniej alergenów, tym mniej objawów astmy lub alergicznego nieżytu nosa – mówi dr n. med. Piotr Dąbrowiecki.
Krok 3. Właściwa wentylacja
W przeciętnym gospodarstwie domowym „produkowane” jest dziennie około 10 litrów wilgoci. To tak, jakby wylać na podłogę duże wiadro wody. Zbyt wysoki poziom wilgoci sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, często powodujących alergie. Zła jakość powietrza może być przyczyną dolegliwości określanych jako „syndrom chorego budynku”. W wyniku długotrwałego przebywania w zawilgoconym pomieszczeniu pojawiają się takie objawy, jak ból i zawroty głowy, omdlenia, uczucie duszności, mdłości, przemęczenie, podrażnienia błon śluzowych, nosa, gardła i śluzówek oczu, dlatego ważne jest, żeby system wentylacyjny był sprawny.
Krok 4. Wystrój i wyposażenie wnętrz
Nie bez znaczenia jest też to, jak urządzone jest wnętrze. Przed dokonaniem wybory farb do malowania mieszkania, trzeba upewnić się, że nie wydzielają szkodliwych dla zdrowia związków. To samo dotyczy lakierów i innych produktów malarskich oraz materiałów budowlanych. Silnym źródłem wydzielania toksyn np. formaldehydów, czyli substancji chemicznej silnie trującej w dużym stężeniu, mogą być też meble i dywany. Na przykład płyty wiórowe w meblach wydzielają coraz więcej formaldehydu wraz ze wzrostem temperatury i wilgotności powietrza. Upewnij się, że wybrane wyposażenie jest przebadane na obecność niebezpiecznych substancji i posiada odpowiednie atesty.
Krok 5. Regularne sprzątanie
Dbanie o czystość powietrza ma ogromne znaczenie dla naszego organizmu. Żeby oddychać zdrowym powietrzem w domu, przede wszystkim musisz regularnie sprzątać. W kurzu znajdują się roztocza, zarodniki grzybów oraz inne groźne dla zdrowia alergeny. Sprzątanie należy zacząć od wytarcia kurzu na mokro, nie omijając przy tym żadnych zakamarków. Trzeba pamiętać, że gromadzi się on także na figurkach, maskotkach, ramkach na zdjęcia i roślinach doniczkowych. Następny krok to odkurzanie. Ważne jest, żeby sprzęt charakteryzował się skutecznością reemisji kurzu klasy A i był wyposażony w wysokowydajny filtr np. Allergy Plus, który wychwytuje 99,95% zanieczyszczeń. Taki filtr posiadają np. odkurzacze Electrolux. Odkurzać należy nie tylko podłogi i dywany, ale także fotele, kanapy i materace. Ponadto co tydzień obowiązkowa jest wymiana pościeli. Żeby pozbyć się bakterii, pierz ją w temperaturze 60st.°C przez co najmniej godzinę. – Dbanie o czystość powietrza ma ogromne znaczenie dla naszego organizmu. Dotyczy to powietrza globalnie, ale również lokalnie – w naszym domu czy miejscu pracy – komentuje dr n. med. Piotr Dąbrowiecki.
Zdrowe i czyste powietrze w Twoim domu
Jakość powietrza ma bardzo istotny wpływ na zdrowie. Dbając o powietrze w domu poprawia się jakość snu, a także zmniejsza się zagrożenie infekcjami wywołanymi przez zanieczyszczenia, wirusy i bakterie. – Dom powinien być naszą ostoją, szczególnie w sytuacji tak wysokiego poziomu zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz. Słaba wentylacja lub narażenie na dym tytoniowy i inne zanieczyszczenia powietrza może powodować bóle głowy, złe samopoczucie, rozdrażnienie, problemy ze snem. Powietrze ma po prostu znaczenie dla naszej jakości życia, więc nie powinniśmy bagatelizować tego tematu – podsumowuje dr n. med. Piotr Dąbrowiecki.
