Z najnowszego raportu enel-med „Łączy nas zdrowie” wynika, że polski rynek pracy mierzy się z paradoksem zwolnień lekarskich. Aż 62 proc. pracowników decyduje się na wykonywanie swoich obowiązków zawodowych mimo choroby, podczas gdy 19 proc. przyznaje się do wykorzystywania L4 w celach prywatnych, mimo braku wskazań medycznych. Problem ten ma istotne konsekwencje zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.
Zwolnienia lekarskie na załatwianie spraw prywatnych
Raport enel-med „Łączy nas zdrowie” wskazuje, że 19 proc. Polaków przynajmniej raz skorzystało z “lewego” zwolnienia lekarskiego. Najczęstszymi powodami takiego działania są:
- złe samopoczucie (6 proc.),
- załatwianie pilnych spraw prywatnych (4 proc.),
- problemy w pracy (3 proc.).
Niepokojące jest to, że proceder ten częściej dotyczy najmłodszych pracowników. Aż 27 proc. przedstawicieli pokolenia Z przyznaje się do korzystania z L4 w wątpliwych sytuacjach, podczas gdy wśród starszych pracowników (tzw. silversów) odsetek ten wynosi 15 proc.
ZUS coraz dokładniej kontroluje zwolnienia lekarskie. W 2023 roku przeprowadzono niemal 430 tys. kontroli, w wyniku których wstrzymano wypłaty zasiłków na łączną kwotę ok. 24 mln zł. Trend ten stale rośnie, a liczba przeprowadzanych inspekcji wzrasta.
Pracujemy chorzy z obawy o stabilność zatrudnienia
Z drugiej strony aż 62 proc. Polaków deklaruje, że mimo choroby decyduje się na kontynuowanie pracy. Najczęstsze powody to:
- nadmiar obowiązków (31 proc.),
- brak zastępstwa (14 proc.),
- obawa przed negatywną reakcją pracodawcy (15 proc.),
- lęk przed utratą pracy (10 proc.).
Presja zawodowa sprawia, że nawet osoby z infekcją przychodzą do biura lub kontynuują pracę zdalną, co może prowadzić do dłuższego powrotu do zdrowia, wypalenia zawodowego oraz rozprzestrzeniania się wirusów w miejscu pracy.
Jak ograniczyć absencję chorobową? Kluczowa rola pracodawców
Badani wskazują konkretne sposoby na zmniejszenie problemu absencji chorobowej:
- dodatkowe dni wolne od pracy (39 proc.),
- bardziej rozbudowane pakiety medyczne (38 proc.).
Młodsze pokolenia częściej wskazują na konieczność elastycznego podejścia do czasu wolnego, podczas gdy starsi pracownicy bardziej cenią szeroki dostęp do opieki zdrowotnej.
Eksperci podkreślają, że budowanie zdrowej organizacji wymaga elastycznego podejścia do potrzeb pracowników. Alina Smolarek, dyrektorka HR Centrum Medycznego ENEL-MED, zwraca uwagę na rolę menedżerów w modelowaniu zdrowych nawyków: -Zrozumienie indywidualnych potrzeb pracowników i elastyczność w podejściu do ich obowiązków są kluczowe w budowaniu zdrowej organizacji. Pracownicy, którzy nie pozwalają sobie na odpoczynek podczas choroby, narażają nie tylko swoje zdrowie, ale również obniżają efektywność pracy i mogą zarażać innych.
Inwestycja w zdrowie to inwestycja w biznes
Wdrażanie inicjatyw prozdrowotnych w miejscu pracy może zmniejszyć absencję i podnieść efektywność zespołów. Regularne programy profilaktyczne oraz wsparcie medyczne pomagają pracownikom lepiej zarządzać swoim zdrowiem i ograniczają konieczność sięgania po zwolnienia lekarskie. Jak podkreśla Smolarek: – Inwestowanie w profilaktykę zdrowotną to korzyść zarówno dla firm, jak i pracowników. Pracownicy czujący się docenieni i bezpieczni w miejscu pracy są bardziej lojalni wobec organizacji.
Paradoks L4 pokazuje, że polski rynek pracy wymaga zmian. Pracodawcy, którzy zdecydują się na aktywne wspieranie zdrowia swoich pracowników, mogą liczyć na ich większe zaangażowanie, wyższą efektywność i lepsze wyniki biznesowe.
Źródło: enel-med
