Mniej niż 20% elektroodpadów jest formalnie poddawanych recyklingowi na świecie. Elektroodpady na składowiskach zanieczyszczają glebę i wody gruntowe, zagrażając zdrowiu ludzi i całych ekosystemów. Oznacza to również marnowanie rzadkich i cennych surowców, takich jak złoto, platyna, kobalt i pierwiastki ziem rzadkich, wykorzystywanych w produkcji sprzętu elektronicznego. Szacunki UNEP mówią aż o 7% światowego złota, znajdującego się obecnie w tej masie elektroodpadów.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci 2022 UNEP/GRID-Warszawa organizuje konferencję w Centrum Prasowym PAP w Warszawie. W trakcie spotkania zaplanowana jest premiera raportu omawiającego dane i informacje na temat skali wyzwania. Towarzyszy jej debata ekspertów i praktyków poświęcona dostępności surowców w warunkach globalnych napięć i kondycji rynku odzysku surowców w dobie zawirowań gospodarczych.
– Dyskutując o elektroodpadach nie sposób nie wspomnieć o kosztach środowiskowych ich niewykorzystywania – zauważa Maria Andrzejewska, Dyrektor Generalna UNEP/GRID-Warszawa. – Być może, zostawiając nasze zużyte telefony w szufladzie, wydaje się nam, że jesteśmy zapobiegliwi. Jeśli jednak nie wprowadzamy ich szybko w obieg, rośnie zapotrzebowanie na nowy sprzęt, a wraz z nim – na wydobycie niezbędnych do jego wyprodukowania surowców, niejednokrotnie należących do grupy surowców krytycznych.
Na świecie wytwarzane jest już ponad 50 milionów ton elektroodpadów rocznie. W zależności od stopnia zamożności społeczeństw stanowi to od 2 kg do 28,5 kg na osobę. Prognozy wskazują, że bez zmiany dominujących wzorców produkcji i konsumpcji globalna ilość elektroodpadów wynieść może 75 milionów ton w 2030 roku i wzrosnąć do 111 milionów ton w roku 2050. Wobec tych prognoz, w dobie kurczących się zasobów Ziemi, nie możemy nie skorzystać z szansy, jaką jest gospodarka o obiegu zamkniętym.
Jak w każdym sektorze gospodarki, także i tutaj kwestie środowiskowe i społeczne łączą się ze sobą. W tegorocznej edycji Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci postanowiliśmy umieścić elektroodpadowe wyzwanie w kontekście jego rozwiązania – szerszego wdrażania zasad GOZ w praktyce. Od inteligentnego ekoprojektowania aż po sprawną zbiórkę, przetwarzanie i ponowne wykorzystywanie zużytego sprzętu i jego komponentów – podkreśla Dyrektor Generalna UNEP/GRID-Warszawa.
Od pięciu lat, obchody Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci zwiększają świadomość Polek i Polaków w zakresie prawidłowego obchodzenia się ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Organizatorami polskich obchodów, przypadających na 13 października, są: ElektroEko Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego SA oraz UNEP/GRID-Warszawa. We wspólnym działaniu spotyka się tu podmiot, dysponujący praktyczną wiedzą o rynku elektroodpadów w Polsce oraz organizacja pozarządowa, od swojego powstania w roku 1991 realizująca w naszym kraju misję Programu ONZ ds. Środowiska (United Nations Environment Programme, UNEP). Partnerem inicjatywy jest APPLiA Polska i Związek „Cyfrowa Polska”. Obchody organizowane są w ramach Partnerstwa SDGs „Razem dla Środowiska”.
Tegoroczną, piątą już edycję, swoim honorowym patronatem objęły dwa ministerstwa, kluczowe dla kształtowania rynku odpadów oraz stymulowania rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym – Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
