Już na początku pandemii wywołanej COVID-19 w sądach powszechnych odwołano większość rozpraw, zamknięto także biura podawcze. Odbywały się tylko sprawy pilne, m.in. te dotyczące aresztów oraz związane z bezpieczeństwem dzieci. Aktualnie sądy powszechne wznowiły pracę, jednak – mocno obciążone jeszcze przed pandemią – wciąż nadrabiają piętrzące się zaległości. Co oznacza, że na pierwszą rozprawę często czeka się ponad rok. A jak wiadomo czas nie jest sprzymierzeńcem przedsiębiorców, zwłaszcza w trakcie kryzysu, gdy wielu nie myśli o rozwoju, tylko o tym, by przetrwać.
Naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców wychodzą sądy polubowne, które prowadzą postępowania online – bez papierowych doręczeń, z wideokonferencją zamiast tradycyjnych posiedzeń. Taką możliwość ma np. największy w kraju i najprężniej działający w tej części Europy Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Aktualnie SA KIG chce jeszcze bardziej usprawnić toczące się przed tym sądem polubownym postępowania online. W tym celu nawiązuje współpracę z regionalnymi oraz branżowymi Izbami KIG. W jej ramach klienci sądu, którzy nie mają możliwości połączenia się z SA KIG online, będą mogli korzystać z należących do tych Izb pomieszczeń. Dzięki takiemu rozwiązaniu już dziś postępowania online staną się dostępne dla szerszej grupy klientów SA KG, a w przyszłości, po ustaniu pandemii, część spraw prowadzonych przez arbitrów tego sądu nadal będzie się mogła toczyć w formie wideokonferencji.
Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie – podobnie, jak inne międzynarodowe instytucje arbitrażowe – od początku pandemii działa nieprzerwanie, prowadząc postępowania online. Mimo iż w tym sądzie polubownym taka możliwość istnieje od 2015 r. realne zainteresowanie tą formą rozstrzygania sporów pojawiło się dopiero po wybuchu pandemii. Dlatego pierwsze postępowania online SA KIG zorganizował w czasie lockdownu. Od połowy marca arbitrzy SA KIG przeprowadzili już 14 rozpraw wideo oraz 6 posiedzeń mieszanych. Zorganizowali również 21 telekonferencji, w czasie których omawiano sprawy organizacyjne dotyczące toczących się przed SA KIG sporów.
– Aktualnie, gdy wróciliśmy już do tradycyjnych posiedzeń, postępowania online wciąż są w kalendarzu arbitrów. Z tego powodu chcemy je jeszcze bardziej usprawnić i spowodować, by były dostępne dla jeszcze szerszego grona klientów. Izby członkowie Krajowej Izby Gospodarczej są naszym naturalnym partnerem, dlatego zaprosiliśmy je do współpracy, w ramach której będą udostępniały swoje pomieszczenia, z których będą mogły korzystać osoby niemające możliwości łączenia się w trybie wideokonferencji. W ten sposób będziemy mieli szersze możliwości nie tylko zdalnego przeprowadzania spotkań organizacyjny, ale także przesłuchania świadków czy prowadzenia online całości postępowania arbitrażowego – mówi Agnieszka Durlik, dyrektor generalny Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.
Krajowa Izba Gospodarcza jest największą niezależną organizacją biznesu w Polsce – reprezentuje największa liczbę przedsiębiorców, łącząc blisko 160 organizacji biznesowych, tzw. Izb. Jest wśród nich m.in. 67 Izb i związków branżowych oraz 63 Izby regionalne. Pierwsze umowy między SA KIG a Izbami już zostały podpisane.
SA KIG dysponuje narzędziami pozwalającymi zarówno kontynuować rozpoczęte już postępowania, jak i podejmować nowe spory. W Sądzie Arbitrażowym przy KIG spory rozstrzygane są w oparciu o Regulamin Arbitrażowy, a kodeks postępowania cywilnego stosuje się posiłkowo, dlatego w przypadkach szczególnych – z jakim niewątpliwie mamy do czynienia w związku z rozprzestrzeniającym się koronawirusem SARS-Cov-2 – strony mogą uzgadniać zmianę terminów.
Firmy, które chcą w bezpieczny sposób dochodzić swoich praw i mają pytania dotyczące rozstrzygania sporów, mogą liczyć na wsparcie SA KIG. Sąd przygotował rekomendacje dotyczące przeprowadzenia rozpraw w formie wideokonferencji oraz instrukcję dla uczestników postępowań online. Strony mają też możliwość wyboru oprogramowania – najczęściej akceptowany jest popularny Zoom.
Agnieszka Durlik podkreśla: – Oczywiście mamy świadomość, że wszystkich postępowań w formie wideokonferencji prowadzić się nie da, niektóre – choćby ze względu na stopień skomplikowania – lepiej procedować na sali sądowej. Ale naszym celem jest, by także po ustaniu pandemii ok. 30 proc. sporów wpływających do naszego sądu mogła być rozpoznawana na odległość.
Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie jest najbardziej uznanym i renomowany stałym sądem polubownym w Polsce, a jego popularność w tej części Europy wciąż rośnie. Średnio rocznie do tego warszawskiego sądu polubownego wpływa ok. 200 spraw.
Średni czas rozstrzygania sporu w SA KIG zamyka się, od wniesienia pozwu do wydania wyroku, w dwunastu miesiącach. Wyroki w sprawach rozstrzyganych w ramach procedury przyspieszonej zapadają szybciej, bo w ciągu sześciu miesięcy od ukonstytuowania się zespołu orzekającego.
SA KIG prowadzi sprawy w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim lub rosyjskim; dotyczy to również wszystkich dokumentów. Na liście arbitrów SA KIG, oprócz najlepszych polskich prawników, figurują także zagraniczni specjaliści od arbitrażu. Sąd administruje również postępowaniami ad hoc stosownie do Regulaminu Arbitrażowego UNCITRAL, prowadzi mediacje, zajmuje się promocją idei arbitrażu w środowiskach akademickich i gospodarczych.
