Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę upomina się o przestrzeganie praw dzieci pokrzywdzonych przestępstwem

Prawo w Polsce zapewnia szczególną ochronę dzieci w takich sytuacjach, ale przepisy często są stosowane bez należytej troski o dobro dziecka albo nie są stosowane wcale. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę rozpoczyna kampanię społeczną „Wysoki sądzie, zobacz mnie” skierowaną do reprezentantów zawodów prawnych. To właśnie oni stosując obowiązujące przepisy mogą pomóc dzieciom przejść przez stresujące sytuacje w bezpieczny sposób, z zachowaniem poczucia godności i podmiotowości.

W 2020 roku ponad 11 tysięcy dzieci zostało przesłuchanych jako świadkowie lub osoby pokrzywdzone w sprawach o znęcanie się lub wykorzystywanie seksualne. Udział w procedurach sądowych był dla nich początkiem drogi do odzyskania równowagi albo traumą, w zależności m.in. od tego, jak wyglądały ich kontakty z wymiarem sprawiedliwości.

O przestępstwach znęcania się i wykorzystywania seksualnego prawnicy mawiają, że dochodzi do nich w cztery oczy lub w czterech ścianach. To oznacza, że pokrzywdzone tymi czynami dzieci często są jedynymi osobami, których zeznania mogą doprowadzić do skazania sprawcy. Małoletni świadkowie są więc źródłem cennego materiału dowodowego – ale przede wszystkim dziećmi, które doświadczyły krzywdzenia od bliskich sobie ludzi i mają o tym opowiedzieć obcym osobom.

Kodeks postępowania karnego bierze pod uwagę szczególny charakter tych zeznań i otacza dzieci uczestniczące w procedurach sądowych ochroną. Ich przesłuchania powinny odbywać się tylko jeden raz w toku postępowania w tzw. przyjaznych pokojach przesłuchań i być nagrywane, aby dziecko nie musiało zeznawać wielokrotnie. Małoletni świadkowie mają też prawo do reprezentacji prawnej i zrozumiałej dla siebie informacji o kolejnych etapach postępowania.

Przepisy to nie wszystko

Dobre prawo to bardzo dużo, ale nie dość dużo. Wszystko zależy od tego, czy stosujący je ludzie oraz instytucje mają na względzie najlepszy interes dziecka. Doświadczenie naszej Fundacji, wyniki badań i historie konkretnych dzieci wskazują, że bardzo często tak nie jest. Celem naszej kampanii „Wysoki sądzie, zobacz mnie” jest wsparcie sędziów, prokuratorów, kuratorów procesowych i wszystkich osób, od których zależy los dzieci stających przed wymiarem sprawiedliwości. Chcemy przypomnieć profesjonalistom, jak ważne zadanie mają do wypełnienia, oraz że jak zawsze mogą znaleźć merytoryczne wsparcie w naszej Fundacji i przygotowywanych z myślą o nich szkoleniach, konferencjach i publikacjach – mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Przepisy nie powinny być martwą literą, a stojąca na ich straży Temida nie jest z kamienia – ani w naszych materiałach kampanijnych, ani, jak wierzymy, w rzeczywistości. W przygotowanym przez nas spocie dziewczynka obawia się, że podczas przesłuchania nie zostanie usłyszana, zrozumiana, że nikt jej nie uwierzy. Dzieci mają prawo się bać, my dorośli mamy obowiązek potraktować je z uwagą, troską i szacunkiem. To, co wydarza się przy okazji przesłuchania, wpływa na stan dziecka, w pozytywny lub negatywny sposób. Właśnie o tym jest nasza kampania – oraz o tym, że chcemy i będziemy wspierać prawników w ich zadaniach – mówi Justyna Podlewska, koordynatorka działu prawnego Fundacji.