22 maja to Europejski Dzień Walki z Otyłością, który co roku jest okazją do zwrócenia uwagi na zatrważający w swej skali problem otyłości w Europie. A jest o czym mówić: według WHO 20% dzieci w Europie zmaga się z nadwagą, jedna trzecia z nich cierpi na otyłość. Konrad Gaca, specjalista ds. leczenia otyłości apeluje: otyłe dziecko to otyły i chory dorosły – zmiana nawyków żywieniowych może uratować życie.
Otyłość stała się chorobą cywilizacyjną XXI w. Co piąty uczeń w Polsce jest otyły. W Europie otyłość osiągnęła rozmiary epidemii, to jedna z najczęstszych chorób, na którą cierpią Europejczycy niezależnie od płci i wieku. Według badań Światowej Organizacji Zdrowia, rocznie z powodu chorób związanych z nadwagą i otyłością umiera ponad 2,5 miliona osób.
– Europejskie statystyki są zatrważające, a trzeba podkreślić, że za każdą taką cyfrą kryją się tysiące osób, które każdego dnia zmagają się z wieloma chorobami i ograniczeniami, związanymi z otyłością. To choroba, która niszczy ciało i prowadzi do problemów psychospołecznych, do apatii, depresji, izolowania się od społeczeństwa. Leczenie otyłości wymaga opieki specjalistycznej i przede wszystkim ogromnej siły woli osoby chorej – mówi specjalista ds. leczenia otyłości, Konrad Gaca.
Otyłość jest wynikiem długotrwałego zaburzenia równowagi między ilością dostarczanej energii a jej wydatkowaniem. Można ją zdiagnozować za pomocą kilku wskaźników: obwodu talii (OT), wskaźnika masy ciała (BMI) oraz wskaźnika talia–biodra (WHR). Otyłość może mieć postać pierwotną lub wtórną. Pierwsza powstaje w wyniku zachwiania bilansu energetycznego: energii dostarczanej wraz z pożywieniem jest za dużo, a wydatkowanej zbyt mało. Otyłość wtórna natomiast jest następstwem chorób powodujących zaburzenie metabolizmu w organizmie.
Wysokokaloryczna dieta, brak ruchu, nadmierne spożywanie cukru, soli i produktów wysokoprzetworzonych oraz wielogodzinne spędzanie czasu przed monitorem komputera i telewizorem to tylko niektóre z codziennych zachowań, które prowadzą do gromadzenia się zbędnych kilogramów. W efekcie mogą pojawić się choroby, takie jak cukrzyca typu II, choroby krążenia, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie całego układu kostno–stawowego, miażdżyca, pojawia się ryzyko zawału oraz udaru, a także problemy psychiczne.
– W społecznej rozmowie o otyłości kluczowa jest przede wszystkim edukacja rodziców. Nawyki żywieniowe dzieci kształtują się zawsze w domu rodzinnym. Musimy pamiętać, że otyłe dziecko będzie w przyszłości otyłym, nieszczęśliwym i chorym dorosłym. Dlatego tak ważne są regularne posiłki, wspólny ruch, ograniczanie słodkich przekąsek, częste picie wody. Nasze dzieci naśladują nasze codzienne nawyki – mówi Konrad Gaca.
Metodami walki z otyłością są gruntowna zmiana nawyków żywieniowych, redukcja masy ciała oraz aktywność fizyczna. Proces odchudzania powinien być holistyczny. Ważne jednak, by leczenie odbywało się pod opieką specjalisty. Dieta i program treningowy, niezbędne do redukcji masy ciała, muszą być indywidualnie dostosowane do osoby chorej oraz regularnie kontrolowane. Dlatego stosowanie ogólnodostępnych diet prowadzi często do pogorszenia stanu zdrowia chorych, a także do szybkiego efektu jo–jo.
Jak przeciwdziałać zagrożeniu nadwagi i otyłości w życiu codziennym? – Regularnie spożywać zbilansowane posiłki, nie zapominać o śniadaniu, uprawiać sport trzy razy w tygodniu, regularnie pić wodę, ograniczyć sól i cukier. To, wymaga zmian w codziennym odżywianiu i spędzaniu wolnego czasu, a może uratować życie nam i naszym dzieciom – radzi Konrad Gaca.
Według badań Instytutu Żywności i Żywienia mamy w Polsce więcej otyłych mężczyzn niż kobiet, w przedziale wiekowym od 15 do 49 lat jest ich aż o 10% więcej. Natomiast 29% kobiet i tylko 6% mężczyzn w Polsce podjęło walkę z nadwagą i otyłością. Powody choroby mogą być różne u obu płci. Mężczyźni tyją zazwyczaj w wyniku wysokokalorycznej diety oraz braku dostatecznego ruchu. Kobiety natomiast często w konsekwencji przebytej terapii hormonalnej, po ciąży lub w związku z problemami zdrowotnymi. Bez względu na przyczynę jednak otyłość jest tak samo niebezpieczna dla kobiet i dla mężczyzn.
Europejski Dzień Walki z Otyłością powołało do życia w kwietniu 2009 r. Narodowe Forum Otyłości (NOF) we współpracy z Belgijskim Stowarzyszeniem Pacjentów Otyłych (BOLD) w celu udzielenia wsparcia obywatelom Europy cierpiącym na otyłość lub nadwagę.
