W ramach projektu „Ekologia tekstyliów”, IKEA wraz z Politechniką Łódzką szukała odpowiedzi na pytanie, jakie elementy zrównoważonego rozwoju są ważne dla klientów w procesie wyboru tekstyliów – do sypialni czy salonu. Grupa studentów, zaangażowanych w projekt, pod opieką kadry naukowej i pracowników firmy, przeprowadziła szereg badań laboratoryjnych, na wybranych pościelach i zasłonach z asortymentu IKEA oraz miała możliwość współuczestniczenia w badaniu marketingowym wykonywanym przez firmę badawczą. Połączenie wyników testów oceniających takie właściwości jak: przepuszczalność powietrza, chłonność wody oraz delikatność tkanin, z opiniami i motywacjami klientów podczas zakupów w sklepie, pozwoliło uzyskać ciekawe wyniki.
W badaniach marketingowych projektu, przeprowadzonych w największych polskich miastach (w lipcu 2014 roku), wzięło udział przeszło 300 klientek IKEA. Uczestniczki badania były pytane o istotne dla nich cechy produktu, ale także ocenę i znaczenie stosowania się producentów do zasad zrównoważonego rozwoju (w tym inicjatyw wpływających na ekologiczne i społeczne warunki uprawy bawełny oraz sam proces produkcji tekstyliów).
Respondentki przyznały, że wybór odpowiednich produktów tekstylnych jest dla nich najistotniejszy w sypialni, w której każdy z nas spędza średnio ponad 1/3 życia. Potrzebujemy więc dużego komfortu podczas snu i dobrego samopoczucia po przebudzeniu. To, jak zauważyły klientki, są w stanie zapewnić produkty wytworzone z naturalnych materiałów, uważane za najkorzystniejsze w kontakcie ze skórą. Materiały naturalne kojarzą się też równocześnie z bardziej ekologicznymi.
Naturalne = ekologiczne?
Klientki biorące udział w badaniu wykazywały pozytywną postawę wobec kwestii ochrony środowiska. Na co dzień w swoich domach podejmują działania proekologiczne, które obejmują głównie wszystkie czynności związane z oszczędzaniem, czy to energii czy wody (jak np. 73% badanych dostrzega te korzyści podczas używania zmywarki). Wiele z badanych kupuje też produkty ekologiczne (69%), segreguje odpady (92%), a także – co istotne z punktu widzenia projektu – wybiera tekstylia wytworzone właśnie z naturalnych surowców (65%).
Które z dostępnych na rynku materiałów są dla badanych najbardziej ekologiczne? Większość z respondentek spontanicznie wskazywała len (94% badanych), włókna bambusowe (91%) i bawełnę (88%). Z kolei naturalne zdaniem respondentek są: bawełna (76%), len (64%), a w dalszej kolejności – wełna (28%). I słusznie, ponieważ właśnie te materiały posiadają nie tylko prośrodowiskowe cechy, ale przede wszystkim są bardzo funkcjonalne. Potwierdziły to badania laboratoryjne, przeprowadzone przez studentów Kolegium Towaroznawstwa na Politechnice Łódzkiej, na czterech głównych tkaninach IKEA: wyprodukowanych z włókien bawełny, lnu, lyocellu i ramii.
Bawełna najważniejsza – także jeśli chodzi o odpowiedzialne pozyskiwanie surowca
Bawełna jest naturalnym surowcem odnawialnym. Posiada dużą zdolność pochłaniania wody. Tkaniny bawełniane dobrze przepuszczają powietrze. Ponadto, już dzisiaj ponad 2/3 bawełny sprzedawanej w IKEA pochodzi z bardziej zrównoważonych źródeł (a celem firmy jest 100% do końca 2015 roku), w tym plantacji objętych certyfikacją Better Cotton Initiative (www.bettercotton.org). Jest też gwarancją godnych warunków pracy rolników pracujących przy uprawie bawełny oraz potwierdzeniem ekologicznych właściwości tych wyrobów.
Len wysoko oceniany
Len to naturalny surowiec odnawialny. Nie powoduje alergii, ma właściwości przeciwgrzybiczne, dobrze się pierze i nie brudzi się zbyt szybko. Tkaniny lniane bardzo dobrze przepuszczają powietrze.
Mniej znane nie znaczy mniej ekologiczne
Dwie ostatnie tkaniny poddawane analizie w laboratoriach Katedry Materiałoznawstwa, Towaroznawstwa i Metrologii Włókienniczej Politechniki Łódzkiej były mniej znane klientkom IKEA. Chodzi o tkaniny wykonane z włókien lyocellu i ramii.
Pierwsze włókno – lyocell (wymawiamy: lajosel) – jest włóknem celulozowym, wytwarzanym z miazgi drzewnej (drewna). Jest gładkie, nie powoduje podrażnień i alergii skórnych. Dobrze i szybko chłonie wilgoć, przepuszcza powietrze, jest świetnym zamiennikiem lub uzupełnieniem bawełny, jest od niej nawet bardziej miękkie – idealnie sprawdza się w pościelach i ręcznikach, bo nie trzeba go zbyt często prasować.
Drugie włókno – ramia – jest włóknem naturalnym, stosunkowo grubym i sztywnym, idealnie nadaje się na zasłony okienne. Ramia jest odporna na promienie słoneczne, nie kurczy się w praniu. Dodatkowo potwierdzono, że pofałdowana tkanina zasłonowa stanowi barierę dla promieniowania podczerwonego będącego nośnikiem energii cieplnej. W przypadku, gdy na zewnątrz występują upały, pozwala utrzymać temperaturę w pomieszczeniu na niższym poziomie przy otwartych oknach lub drzwiach balkonowych. Pozwala też lepiej izolować światło i dźwięki. Izolacja ta wpływa na zatrzymywanie ciepła w pomieszczeniu, gdy na zewnątrz powietrze się ochładza, co pozwala w znacznym stopniu oszczędzać energię (potrzebujemy jej wówczas mniej do ogrzania mieszkania).
Pochłanianie wilgoci i przepuszczalność powietrza
W analizach przeprowadzanych przez studentów Politechniki Łódzkiej badano dwie podstawowe właściwości tkanin: pochłanianie wilgoci (sorpcję) i przepuszczalność powietrza. Spośród badanych tkanin najlepszą chłonnością wilgoci charakteryzowała się pościel wykonana w 100% z włókien bawełny. Najszybciej wodę absorbowała tkanina wytworzona z włókien lyocell, jednak tkanina ta potrafiła wchłonąć mniejszą ilość wilgoci niż bawełna. Spośród tkanin wytworzonych z naturalnych surowców najmniej chłonne okazały się tkaniny z włókien lnu. Tkaniny z włókien syntetycznych (np. poliesterowe) praktycznie nie pochłaniają wody, nie oznacza to jednak, że nie posiadają innych pozytywnych właściwości.
Jak wynika z badań studentów Kolegium Towaroznawstwa Politechniki Łódzkiej, spośród badanych tkanin, przeznaczonych na pościel, największą przepuszczalnością powietrza, zapewniającą odpowiednią temperaturę ciała podczas snu i mniejszą potliwość wykazywała tkanina poliestrowo-bawełniana. Drugą najbardziej przewiewną była pościel z włókien lnu. Mniejszą przepuszczalnością powietrza cechowała się tkanina wytworzona z lyocellu oraz tkanina w 100% bawełniana. Należy jednak pamiętać, że o przepuszczalności powietrza decyduje nie tylko rodzaj surowca (naturalny czy syntetyczny), ale także konstrukcja tkaniny (rodzaj splotu, grubość i liczba nici w jednostce długości*). Wniosek, który płynie z analizy tego obszaru badań wskazuje, że przy zakupie tkanin należy zwracać uwagę nie tylko na surowiec, z jakiego zostały one wykonane, ale też na rodzaj splotu. Wybierając tkaniny o wysokiej przepuszczalności powietrza pozwalamy skórze oddychać, a tym samym zapewnimy sobie wyższy komfort użytkowania.
Warto przed zakupem danego produktu zapoznać się z jego metką i widniejącymi na niej oznaczeniami. Znajomość rodzajów bawełny i innych surowców oraz sposobów ich otrzymywania i przetwarzania daje nam bowiem możliwość bardziej świadomego wyboru i pozwala na jak najlepsze dopasowanie tkanin do naszych potrzeb.
