Grupa PKP wyróżniona w XXIX edycji Raportu Społeczna Odpowiedzialność Biznesu za działania służące społecznej rewitalizacji obiektów kolejowych.
Punkty handlowe i usługowe na dworcach kolejowych mają podnosić ich atrakcyjność i ułatwiać życie pasażerom. To również strumień dochodów. Ale PKP zwraca też uwagę na inne ważne funkcje dworców. Przykładem jest działalność biblioteczna, kulturalna i oświatowa, czyli społeczna prowadzona wspólnie z samorządami.
Na dworcach kolejowych coraz częściej działają sklepy; drogerie, dyskonty oraz kawiarnie i restauracje. W dużych miastach odnowione dworce są też atrakcyjną ofertą najmu powierzchni dla większego biznesu. Oferta komercyjna bardzo dobrze koresponduje z funkcją dworcową, ponieważ ułatwia pasażerom podróż i umila oczekiwanie na pociąg.
W programie rewitalizacji dworców, PKP bardzo mocno stawia na współpracę z samorządami w zakresie rozwijania innych niż komercyjne funkcji dworców. Dzięki temu odnowione obiekty mają być ważnymi punktami na transportowych mapach miast.
W małych miejscowościach obiekty dworcowe są często zbyt duże jak na potrzeby podróżnych, a lokalny biznes nie jest w stanie podnająć wszystkich oferowanych powierzchni. W części budynków dworcowych mogą powstawać biblioteki publiczne, ośrodki kultury albo świetlice dla dzieci. Niewątpliwie ich atutem będzie bardzo dobra lokalizacja (dworce są często zlokalizowane w centrach miast) i świetnie skomunikowanie.
Innym pomysłem, wygodnym z punktu widzenia młodych rodziców dojeżdżających do pracy, jest tworzenie żłobków i przedszkoli na terenie dworców. Rodzice rano przywożą dziecko, zostawiają je w przedszkolu, a sami udają się na pociąg podmiejski i jadą do pracy, np. w centrum aglomeracji.
Ale to niejedyne możliwości wykorzystania dworców: mogą się na nich znaleźć również np. urząd gminy (punkt obsługi mieszkańców) albo siedziba straży gminnej. Dworce mogą też łączyć najnowsze rozwiązania transportowe, np. systemy bike i carsharingu, czyli wypożyczalnie rowerów lub samochodów, które są rozwiązaniami proekologicznymi, a ich pozytywny wpływ na środowisko można zwielokrotnić zapewniając zasilanie np. samochodów elektrycznych za pomocą energii odnawialnej. Już dziś na większości warszawskich dworców lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie można wypożyczyć rower w ramach miejskiego systemu Veturilo, który cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców stolicy.
Przykładem spoza Polski dobrego połączenia wielu funkcji dworca jest dworzec w Lipsku. Na dwóch podziemnych poziomach obiektu znajduje się centrum handlowe, a na parterze są punkty komercyjne służące obsłudze pasażera. Dodatkowo, dworzec służy zarówno kolei międzymiastowej, jak i komunikacji miejskiej.
PKP prowadzą obecnie rozmowy, aby Poczta Polska została partnerem projektu dworcowego. W małych miejscowościach popyt jest często zbyt niski, aby urząd pocztowy mógł być rentownym. Dlatego stworzenie placówki pocztowej, w której będzie można również kupić bilety kolejowe wpłynie na optymalizację kosztów.
Nie istnieje jeden, standardowy projekt idealnego dworca kolejowego. Każdy projekt powinien być rozpatrywany, jako osobny przypadek i szczegółowo analizowany we współpracy z lokalnymi samorządami. Tylko w ten sposób można dobrze określić możliwości adaptacji danego budynku oraz potrzeby lokalnej społeczności i odpowiednio je zaadresować. PKP i samorządy będą wspólnie wypracowywać optymalny model działania dworca.
Witold Kołodziej
