O specyfice działań CSR lidera branży piwowarskiej, mierzeniu efektywności w systemie SAM Hyperion, korzyściach płynących z wolontariatu i wzmacnianiu firmy poprzez zrównoważony rozwój opowiedział nam Paweł Kwiatkowski, dyrektor ds. korporacyjnych, rzecznik prasowy Kompanii Piwowarskiej S.A.
Kompania Piwowarska prowadzi szeroko zakrojone działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Czy Państwa doświadczenia potwierdzają opinię, że CSR to już biznesowa konieczność?
Zdecydowanie tak. Działania nakierowane na zrównoważony rozwój nie są już kaprysem firmy, w dzisiejszym świecie to raczej konieczność. Coś, co niegdyś było wyjątkowym podejściem do biznesu, stało się niemal normą, w dodatku umotywowaną dobrem firmy. Dotyczy to szczególnie dużych organizacji, które wywierają na swoje otoczenie znaczący wpływ.
Jednak nawet mniejsze przedsiębiorstwa powinny w podstawach swojego działania zawrzeć ideę społecznej odpowiedzialności. To trudne zadanie, ponieważ kiedy mała firma chce się intensywnie rozwijać, jej głównym motorem działania jest zysk, co czasem trudno pogodzić z CSR. Jednak również mniejsi lub dopiero startujący przedsiębiorcy powinni zdać sobie sprawę, że nieodpowiedzialne działania przynoszą krótkotrwałe zyski, a późniejsze koszty mogą być naprawdę wysokie.
W Kompanii Piwowarskiej prowadzenie działalności w sposób odpowiedzialny to spójna koncepcja zarządzania, realizowana zarówno przez kadrę menedżerską, jak i pracowników. Nasza działalność w tej chwili oznacza nie tylko wypracowywanie zysków. Mamy świadomość, że KP jest ważnym członkiem społeczności Poznania, Tychów i Białegostoku oraz innych miast, w których posiadamy swoje oddziały, a także całej Polski, bo nasze produkty można znaleźć właściwie wszędzie.
Dzięki temu wnosimy olbrzymi wkład w życie społeczności i chcemy, by wpływ ten był pozytywny. Stąd promocja odpowiedzialnego spożycia alkoholu, dbałość o środowisko czy nasze zaangażowanie w pomoc lokalnym mieszkańcom i instytucjom: szkołom, szpitalom, ośrodkom. Z tych właśnie społeczności pochodzą przecież nasi pracownicy, a więc integralna część naszej firmy.
Chciałbym również podkreślić, że realizacja strategii CSR nie musi pociągać za sobą trwałych znaczących kosztów. Wręcz przeciwnie, czasem inwestycja zwraca się i przynosi firmie oszczędności. Tak jest np. w przypadku działań proekologicznych. W Kompanii Piwowarskiej z roku na roku ograniczamy zużycie wody potrzebnej do produkcji piwa czy emisję CO2 do atmosfery. To nie tylko działania potrzebne środowisku naturalnemu i sprzyjające lokalnej społeczności, ale również – umiejętnie prowadzone – pozwalające uzyskać znaczne oszczędności.
Działalność w zakresie społecznej odpowiedzialności przejawia się w realizacji dziesięciu priorytetów, dedykowanych m.in. odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu, działaniom proekologicznym, wspieraniu lokalnych społeczności, szanowaniu praw człowieka. Jaka filozofia łączy te priorytety? Dlaczego jednym z nich jest też zmniejszanie akurat skutków HIV/AIDS?
10 priorytetów zrównoważonego rozwoju, które obowiązują w naszej firmie, kształtuje wizję i strategiczne podejście KP do funkcjonowania w społecznościach lokalnych i prowadzenia biznesu. Choć każdy priorytet dotyczy innego obszaru funkcjonowania KP, wszystkie są równie ważne. Należą do nich: przeciwdziałanie nieodpowiedzialnej konsumpcji alkoholu, kwestie prośrodowiskowe, etyki w firmie i szanowania praw pracowników oraz praw człowieka w ogóle czy też rozwoju przedsiębiorczości i działania na rzecz społeczności, których częścią jesteśmy.
Jednym z nich jest również zmniejszanie skutków HIV/AIDS. Kompania Piwowarska jest częścią międzynarodowej Grupy SABMiller, która wywodzi się z RPA, a to właśnie w Afryce problem HIV i AIDS jest odczuwany najbardziej dotkliwie. Dlatego SABMiller prowadzi tam działania w zakresie profilaktyki czy współfinansowania testów medycznych, jak również współpracuje z organizacjami pozarządowymi czy organizuje otwarte przychodnie.
Jako Kompania Piwowarska przyłączamy się do tych działań, a także monitorujemy sytuację związanąz wirusem HIV tutaj, w Polsce. Powinniśmy mieć świadomość, że ten problem nie ogranicza się do jednego kontynentu, a staje się coraz bardziej poważny również w naszym kraju.
Jakie nowe kompetencje i umiejętności przydatne dla zwiększania konkurencyjności firmy nabywają pracownicy uczestniczący w programie Kompania Wolontariuszy?
Pracownicy, którzy angażują się w wolontariat pracowniczy, są przede wszystkim bardziej zadowoleni ze swojego miejsca pracy i po prostu… szczęśliwsi. Mając świadomość, że zarówno ja, jak moja firma, robimy coś dobrego dla innych, zyskuję niesamowitą energię, także do wypełniania codziennych prac i obowiązków. A właśnie tak zmotywowanych pracowników potrzeba organizacji, która chce być konkurencyjna.
Dodatkowo w Kompanii Wolontariuszy każdy, niezależnie od zajmowanego w firmie stanowiska, może zostać liderem projektu. Nagle okazuje się, że osoba, która na co dzień pracuje na linii rozlewu piwa czy spędza cały dzień za biurkiem, zarządza całym projektem wolontariatu, organizuje i motywuje ludzi. To niesamowita szkoła kompetencji menedżerskich.
Wolontariat rozwija w ludziach również tzw. kompetencje miękkie, czyli interpersonalne. Wolontariusze uczą się lepiej współpracować w zespole, komunikować ze sobą, rozwijają empatię, a także bardziej umiejętnie zarządzają swoim czasem. To umiejętności ważne na każdym stanowisku.
Nie można zapomnieć także, że wolontariat daje poczucie dystansu do siebie i swojej pracy. Menedżer, dyrektor czy wiceprezes, który wstaje zza biurka i zaczyna malować ściany w lokalnym szpitalu, zyskuje inną perspektywę oraz kontakt zarówno z pracownikami niższego szczebla, jak i lokalną społecznością.
Niektóre koncerny prowadzą działania CSR również poprzez własne fundacje, inne – tak jak Kompania Piwowarska – realizują CSR bezpośrednio. Co przemawia za działaniami bezpośrednimi?
Każda firma wybiera własny, najlepszy dla siebie sposób na efektywne prowadzenie działań CSR. W Kompanii Piwowarskiej zdecydowaliśmy się nie powoływać specjalnej fundacji, zamiast tego ogromną rolę odgrywają nasi pracownicy. W przypadku wolontariatu pracowniczego działa to w ten sposób, że pracownicy KP sami zgłaszają projekty do realizacji. Według nas to świetna metoda, ponieważ to przecież właśnie oni najlepiej znają potrzeby i problemy lokalnych społeczności, w których na co dzień żyją.
To nie oznacza, że przy projektach wolontariackich pracujemy sami. Zwykle włączamy się w pracę zewnętrznej, wiarygodnej organizacji pozarządowej, fundacji, szkoły czy szpitala. Dzięki temu mamy pewność, że właściwie inwestujemy naszą pracę i pieniądze, a nasza pomoc dociera tam, gdzie powinna. Organizacje mogą też same zgłaszać się bezpośrednio do KP z propozycjami współpracy. Prawie półtora roku temu uruchomiliśmy Platformę Wolontariatu, poprzez którą komunikujemy się z instytucjami potrzebującymi wsparcia.
System, w którym pracownicy są mocno zaangażowani w działania CSR, jest według nas efektywny ze wspomnianych już powyżej względów. Dzięki wolontariatowi wzrasta motywacja i zaangażowanie pracowników, którzy mają świadomość, że pracują w przyjaznym środowisku. W firmie powstaje kapitał społeczny, a idea odpowiedzialności rozszerza się na coraz większe grono zatrudnionych, a także interesariuszy firmy.
Dzięki zintegrowanemu programowi wolontariatu, który prowadzimy, udaje się również pozyskać lub zatrzymać w firmie wartościowych pracowników, a w innych można odkryć cechy nieformalnych liderów. Oprócz tego budowana jest współpraca międzysektorowa oraz niezwykle cenna integracja z lokalnymi organizacjami.
Kompania Piwowarska raportuje swoje działania w systemie SAM Hyperion. W jakim stopniu taki system raportowania jest użyteczny w zarządzaniu wartością firmy i w budowaniu relacji z interesariuszami?
Przejrzystość informacji leży u podstaw naszego podejścia do zrównoważonego rozwoju oraz do działalności gospodarczej. Raportujemy nasze wyniki, informujemy o jakości naszych piw, więc dlaczego nie raportować również wyników w zakresie CSR i ekologii? Interesariusze oraz inwestorzy wykazują rosnące zainteresowanie tematem raportowania pozafinansowego i bacznie przyglądają się działalności firm.
Również nasi pracownicy chcą pracować w firmie, która jest uczciwa i społecznie odpowiedzialna. Dostawcy wymagają uczciwych relacji, natomiast społeczności, w których pracujemy, chcą być pewne, że działamy w sposób, który nie zaszkodzi jakości ich życia ani środowisku. Nasze relacje ze wszystkimi tymi grupami interesariuszy są oparte na zaufaniu i uczciwości. Na kulturze promującej otwartość zyskujemy wszyscy.
Kompania Piwowarska, podobnie jak inne browary wchodzące w skład Grupy SABMiller, od lat mierzy postępy swojej odpowiedzialności biznesowej. Ułatwia to specjalna matryca oceny wyznaczonych obszarów zrównoważonego rozwoju SAM – Sustainability Assessment Matrix, która daje wszystkim firmom, w tym KP, możliwość sprawnego dokonywania pomiarów i monitorowanie wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz porównania efektów swojej odpowiedzialności z browarami z całego świata.
Matryca SAM bada i pokazuje postępy za pomocą tzw. stopni względem każdego z 10 priorytetów. Każdy stopień składa się z 5 rosnących poziomów wyników, opartych o standardy wewnętrzne i zewnętrzne, niezależne od wszelkich wymogów prawnych. Poziom 1 określa minimalny standard, 4 najlepszą praktykę, a 5 oznacza bycie liderem. Wytyczne w ramach poszczególnych obszarów raportowania SAM są w części zbieżne z wytycznymi GRI (Global Reporting Initiative), a dodatkowo dostosowane do charakteru prowadzonej działalności.
Według WHO, działania CSR prowadzone przez branżę alkoholową mogą budzić wątpliwości, bo np. kampanie mające zniechęcić młodzież do spożywania alkoholu pozwalają kojarzyć alkohol z pożądaną przez młodzież dorosłością. Jak można rozwiać te wątpliwości?
Młodzież zawsze będzie chciała być uważana za bardziej dorosłą, niż jest w rzeczywistości i część młodych ludzi będzie chciała sięgnąć po zakazane używki, uznając, że picie alkoholu to oznaka dorosłości. Żadne kampanie tego nie zmienią. Natomiast można na pewno zmienić zachowania dorosłych, bo przecież, jeśli młodzież pija alkohol, to zawsze jest to skutkiem tego, że otrzymuje go od dorosłych – czy to od sprzedawców, czy od rodziców albo starszych kolegów czy wreszcie od „meneli” spod sklepu.
Dlatego Kompania Piwowarska angażuje się wyłącznie w akcje skierowane do dorosłych: sprzedawców, nauczycieli i rodziców. To oni odgrywają kluczową rolę w edukacji młodych ludzi oraz mogą ograniczyć dostęp do alkoholu. Stąd takie kampanie, prowadzone przez firmy zrzeszone w związku Browary Polskie, jak „Pozory mylą, dowód nie”, która była nakierowana na ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim oraz uczulenie na problem, jakim jest przedwczesna inicjacja alkoholowa. Jej ostania edycja w 2012 roku zaangażowała prawie 1/5 wszystkich polskich gmin. Zasięg kampanii, integracja wielu podmiotów, efektywność, długofalowość i pomysłowa linia kreatywna – to wszystko złożyło się na wyróżnienie i sprawiło, że działania oceniono jako jedne z 60 najlepszych na świecie.
W samej Kompanii Piwowarskiej również prowadzimy działania nakierowane na edukację dorosłych. Na uwagę zasługują szkolenia, jakie prowadzimy dla sprzedawców alkoholu, którzy pracują na imprezach i festiwalach sponsorowanych przez KP. Szkolenia zostały opracowane na bazie kilkuletniej współpracy trenerów poradni profilaktyczno-terapeutycznej. Sprzedawcy uczą się na nich, jak skutecznie odmawiać sprzedaży alkoholu osobie niepełnoletniej, dbać o bezpieczeństwo na imprezie oraz ćwiczą asertywność.
Z kolei rodzice i nauczyciele mogą skorzystać z porad ekspertów dostępnych na stronie www.abcalkoholu.pl. Umieszczone na niej filmiki uczą, jak zachowywać się, kiedy dziecko sięga po alkohol, w jaki sposób rozmawiać z młodzieżą o alkoholu, gdzie zwrócić się po pomoc w razie problemu. Poradę eksperta można również uzyskać online, przesyłając mailem pytanie.
Rozmawiał Bogusław Mazur
