O historii powstania obrazu „Dama z gronostajem” i jego współczesnych losach, granicach poznania w świetle nauki, oraz innych interesujących zagadnieniach, opowiedział Bogusławowi Mazurowi w udzielonym wywiadzie sam Leonardo da Vinci.
Spokojnie Szanowni Państwo, nie oszalałem. Wywiad jest oczywiście literacką fikcją, wszak niedawno obchodziliśmy pięćsetną rocznicę śmierci geniusza włoskiego renesansu. Jeżeli jednak na wydawniczym rynku pojawiają się nawet książki z lipnymi wywiadami – na przykład ze Stalinem – to mi również niech będzie wolno dopytać Leonarda da Vinci o kilka spraw. Ja przynajmniej, aby było ciekawiej, wplotłem w „wywiad” autentyczne cytaty genialnego twórcy. No to do dzieła.
Mistrzu, nazywany jest Mistrz geniuszem wszechczasów. Był Mistrz malarzem, architektem, filozofem, muzykiem, pisarzem, matematykiem, mechanikiem, anatomem, geologiem i rzeźbiarzem. Jako wynalazca opracowywał Mistrz projekty śmigłowca, czołgu, spadochronu czy łodzi podwodnej. Czym Mistrz zajmowałby się w dzisiejszych czasach?
Interesowało mnie wiele spraw, których nie rozumiałem. Skąd na szczytach gór biorą się muszle, odciski korali, roślin i wodorostów zwykle występujących w morzu. Dlaczego grzmot trwa dłużej od swej przyczyny i czemu błyskawica jawi się oczom z chwilą powstania, a grzmot, by się przemieścić wymaga czasu. W jaki sposób różne koła powstają na wodzie wokół miejsca uderzonego przez kamień i jak ptak utrzymuje się w powietrzu. Dziś odpowiedzi są już znane.
Myślę, że w pana czasach interesowałyby mnie też genetyka, kosmologia, klimatologia, biotechnologia, fotografia portretowa i z pewnością fizyka kwantowa, która zdaje się potwierdzać, że wszystko pochodzi ze wszystkiego, wszystko jest ze wszystkiego zrobione i wszystko powraca do wszystkiego. Nadal jednak uważam, że natura pełna jest nieskończonych rzeczy, niedostępnych doświadczeniu.
Namalował Mistrz tylko 22 obrazy, z których jeden, „Dama z gronostajem”, znajduje się obecnie w Polsce. Jakie były okoliczności stworzenia tego dzieła?
Portret przedstawia Cecylię Gallerani, kochankę księcia Ludovico Sforzy, zwanego też jako Ludovico il Moro lub Maur ze względu na śniadą cerę, regenta, a od 1494 roku księcia Mediolanu. Cecylia była matką jego syna o imieniu Cesare. Portret namalowałem w latach 1488-1490, w technice olejnej, z użyciem tempery, na desce orzechowej. Ale to już są informacje powszechnie znane.
