Coraz więcej firm w Europie Środkowej wdraża strategiczne działania, które zwiększają ich wkład w zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez firmę doradczą Deloitte w dziesięciu krajach regionu, kluczowymi korzyściami z działań CSR dla przedsiębiorstw są: wzrost zaangażowania pracowników, poprawa reputacji firmy i poprawa relacji ze społecznościami lokalnymi. Zdecydowana większość respondentów – 76 proc. – optymistycznie widzi rozwój CSR w najbliższych latach.
Badanie Deloitte zostało przeprowadzone wśród menedżerów odpowiedzialnych za CSR w Czechach, Słowenii, Bułgarii, Kosowie, Rumunii, Serbii, na Węgrzech, Słowacji, Litwie oraz Łotwie. Jest ono częścią badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu, które w ramach obchodów 15 lat partnerstwa na rzecz CSR w Polsce przeprowadziło analogiczny przegląd wśród polskich menedżerów CSR. Zarówno badanie polskie, jak i środkowoeuropejskie pokazuje wpływ praktyków CSR na szerzenie tematyki odpowiedzialnego biznesu w firmach oraz ich obserwacje dotyczące pozytywnego oddziaływania CSR na kondycję społeczno-gospodarczą poszczególnych krajów.
Jednym z kluczowych wniosków badania jest powszechna świadomość środkowoeuropejskich menedżerów CSR (84 proc.), że biznes przyczynił się do rozwiązywania problemów społeczno-gospodarczych w poszczególnych krajach (w Polsce odsetek ten wyniósł mniej, bo 65 proc.). „Chodzi przede wszystkim o zmniejszanie negatywnego wpływu na ochronę środowiska, wspieranie edukacji i zwalczanie bezrobocia. Są to kluczowe problemy, w które biznes powinien się zdaniem badanych angażować także w przyszłości. Menedżerowie CSR oczekiwaliby natomiast większej niż dotychczas aktywności w walce z korupcją” – mówi Irena Pichola, Partner w Deloitte, Lider zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i w Europie Środkowej.
– „Zaangażowanie biznesu w rozwiązywanie problemów społecznych w Polsce w ciągu ostatnich 15 lat jest praktycznym potwierdzeniem zrozumienia, że jego powinnością poza generowaniem zysku jest budowanie wartości dla wszystkich interesariuszy. Szczęśliwie, podobne przeświadczenie panuje w jego otoczeniu, dzięki czemu coraz więcej mamy przykładów partnerstw sektorowych i międzysektorowych na rzecz określonych inicjatyw prospołecznych” – mówi Marzena Strzelczak, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
Wśród trzech kluczowych korzyści z działań CSR, które respondenci dostrzegają w swoich firmach, znalazły się wzrost zaangażowania pracowników (65 proc.), poprawa reputacji (55 proc.) i poprawa relacji ze społecznościami lokalnymi (53 proc). Podobne wyniki uzyskano w badaniu polskim.
– „W wymiarze praktycznym doszło do zmiany w polskim CSR. Ciekawa jest lista korzyści wymienianych przez menedżerów. CSR nie jest już, jak pięć lat temu, traktowany przede wszystkim jako narzędzie komunikacji i budowy reputacji. Na pierwszym miejscu wymieniane są korzyści związane z etycznym podejściem i zaangażowaniem pracowników” – przypomina kolejne z wyników badania Marzena Strzelczak.
Z perspektywy menedżerów we wdrażaniu CSR najbardziej przydatne są narzędzia i metody uwzględniające współpracę z pracownikami: wolontariat pracowniczy (36 proc.) oraz programy etyczne dla pracowników (29 proc.). Przydatnymi instrumentami współpracy zewnętrznej w zakresie CSR są: dialog z interesariuszami (35 proc.), kampanie społeczne (29 proc.) i programy prośrodowiskowe (29 proc.). Konkluzje te są w znacznym stopniu zbieżne z wynikami uzyskanymi w polskim badaniu.
W krajach Europy Środkowej tylko nieco ponad połowa badanych (54 proc.) mierzy efekty prowadzonych przez siebie działań CSR. Najczęściej używanym narzędziem jest monitoring mediów (52 proc.), własne wskaźniki dotyczące strategii CSR (37 proc.) oraz badania opinii (34 proc.). „Pokazuje to, że eksperci CSR z Europy Środkowej mają jeszcze dość spory dystans do nadrobienia do polskich kolegów, którzy w 87 proc. rezultaty swoich działań mierzą za pomocą samodzielne opracowanych wskaźników oraz ewaluacji działań na poziomie adresatów. Taką odpowiedź wybrało 68 proc. ankietowanych” – mówi Irena Pichola.
Respondenci z regionu największych szans rozwoju społeczno-gospodarczego swoich krajów upatrują w oddziaływaniu biznesu na wzrost konkurencyjności gospodarki (96 proc.), wpływie firm na poprawę aktywności zawodowej (94 proc.) oraz ich wpływie na kształtowanie gospodarki opartej na wiedzy i kapitale intelektualnym (91 proc.). Istotnym impulsem do zmian ma być m.in. presja klientów, coraz częściej oczekujących od rynku produktów i usług społecznie odpowiedzialnych (75 proc.).
Jaka będzie przyszłość obszarów związanych z odpowiedzialnym biznesem? Jego rozwój i profesjonalizację usług przewiduje 76 proc. respondentów z Europy Środkowej. Bardzo istotną rolę do odegrania ma tu biznes, ale potrzebuje wsparcia sektora publicznego. Wskazuje na to fakt, że 52 proc. respondentów środkowoeuropejskich narzeka na brak zachęt ze strony administracji publicznej. „Powinna ona kształtować polityki ogólnokrajowe, w tym wprowadzać w życie założenia gospodarki niskoemisyjnej, cyrkularnej czy efektywności energetycznej, a także rozwoju miast i regionów w sposób zrównoważony. Widzimy tu dużą przestrzeń do współpracy i edukacji wszystkich zainteresowanych stron” – mówi Irena Pichola. Wśród pozostałych głównych barier, które w najbliższych piętnastu latach mogą pojawić się na drodze rozwoju odpowiedzialnego biznesu, menedżerowie najczęściej wskazywali na błędne postrzeganie idei CSR jako formy działań sponsoringowych (59 proc.) oraz niechęć biznesu do inwestowania funduszy w działania CSR (46 proc.). W Polsce, z kolei, główną przeszkodą wydaje się być brak zrozumienia idei CSR u kadry zarządzającej (66 proc.).
Znaczna część badanych menedżerów w Europie Środkowej optymistycznie patrzy w przyszłość CSR – niemal połowa wierzy w dalszy rozwój odpowiedzialnego biznesu oraz przyłączenie się do sieci odpowiedzialnych przedsiębiorstw kolejnych spółek (44 proc.), zaś 32 proc. respondentów sądzi, że CSR wejdzie w fazę dojrzałości, a kwestie społeczne i środowiskowe zostaną włączone do modelu biznesowego. Potwierdza to także optymistyczną wizję polskich menedżerów CSR, wśród których obydwie odpowiedzi uzyskały po około 40 proc. wskazań.
