Wietnam intensyfikuje działania na rzecz ochrony bioróżnorodności, skupiając się na zwalczaniu inwazyjnych gatunków obcych. Podczas ogólnokrajowych warsztatów eksperci, instytucje i organizacje międzynarodowe omówiły skuteczne strategie prewencji, kontroli i odbudowy ekosystemów, łącząc naukę, politykę i praktykę.
Ministerstwo Rolnictwa i Środowiska (MAE) we współpracy z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) zorganizowało w Wietnamie ogólnokrajowe warsztaty poświęcone zarządzaniu inwazyjnymi gatunkami obcymi (IAS). W wydarzeniu uczestniczyło blisko 100 przedstawicieli ministerstw, władz lokalnych, parków narodowych, organizacji międzynarodowych, instytucji badawczych oraz przedsiębiorstw.
Spotkanie odbyło się w ramach projektu „Wsparcie dla wczesnych działań”, finansowanego przez Globalny Fundusz Środowiskowy (GEF). Jego celem jest wzmocnienie potencjału instytucjonalnego i koordynacja działań w zakresie monitorowania, zapobiegania i kontroli IAS w Wietnamie.
Inwazyjne gatunki obce – globalne zagrożenie dla bioróżnorodności
Zgodnie z raportem IPBES z 2023 roku, inwazyjne gatunki obce są jedną z pięciu głównych przyczyn utraty bioróżnorodności na świecie. Udokumentowano ponad 3 500 gatunków szkodliwych, których działalność powoduje straty sięgające 420 miliardów USD rocznie. Co roku do nowych ekosystemów trafia około 200 gatunków obcych, głównie w wyniku działalności człowieka. Bez podjęcia zdecydowanych działań liczba ta może wzrosnąć o jedną trzecią do 2050 roku w porównaniu z 2005 rokiem.
Raport podkreśla, że prewencja jest najskuteczniejszym i najbardziej opłacalnym sposobem ochrony wrażliwych ekosystemów, takich jak wyspy i wody śródlądowe. Wczesne wykrycie oraz odpowiednie zasoby umożliwiają skuteczną eliminację i odbudowę ekosystemów.
Wietnam na pierwszej linii walki z IAS
W Wietnamie szczególne zagrożenie stanowią ślimak złoty jabłkowy, mimoza olbrzymia (Mimosa pigra) oraz hiacynt wodny, które powodują poważne szkody w rolnictwie, ekosystemach słodkowodnych oraz źródłach utrzymania lokalnych społeczności. Kraj ten, mimo bogatej bioróżnorodności, jest wyjątkowo podatny na inwazje biologiczne z powodu ograniczonego monitoringu, braku zasobów i niskiej świadomości społecznej.
Podczas wydarzenia Nguyễn Quốc Trị, wiceminister MAE, podkreślił: – Zapobieganie i kontrola inwazyjnych gatunków obcych to jedno z kluczowych wyzwań w ochronie bioróżnorodności na świecie. Warsztaty stworzyły przestrzeń do wymiany doświadczeń oraz prezentacji praktycznych modeli i technologii, które pomogą w realizacji Krajowej Strategii Bioróżnorodności Wietnamu do 2030 roku z perspektywą do 2050 roku.
Apel o zaangażowanie społeczności i sektora prywatnego
Ramla Khalidi, stała przedstawicielka UNDP w Wietnamie, zaznaczyła: – Rozwiązanie problemu gatunków inwazyjnych to ochrona ludzi, ich zdrowia, źródeł utrzymania i przyszłości. Każde opóźnienie ma swoją cenę. Potrzebujemy nie tylko polityk i instytucji, ale przede wszystkim ludzi – świadomych, zaangażowanych, współpracujących z sektorem prywatnym i wspierających lokalne społeczności.
UNDP wspólnie z MAE opracowuje obecnie krajowe wytyczne dotyczące badań, monitorowania i zarządzania gatunkami inwazyjnymi.
Przykłady skutecznej walki z gatunkami inwazyjnymi
Podczas warsztatów zaprezentowano udane modele działań. W Parku Narodowym Tràm Chim dzięki regulacji hydrologicznej i metodom ekologicznym ograniczono powierzchnię zajętą przez mimozę olbrzymią z ponad 2 000 ha w 2006 roku do zaledwie 22 ha w 2024 roku. W Delcie Mekongu hiacynt wodny jest przetwarzany na nawóz, paszę dla zwierząt i wyroby rzemieślnicze, co jednocześnie ogranicza jego populację i wspiera lokalną gospodarkę.
Eksperci wskazali także na rosnące znaczenie nowoczesnych technologii, takich jak DNA środowiskowe (eDNA), drony, modelowanie rozmieszczenia gatunków, sztuczna inteligencja czy monitoring bioakustyczny.
Nowe przepisy i współpraca międzynarodowa
Podczas spotkania przedstawiono projekt okólnika w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych, określający procedury badania, identyfikacji, oceny i oficjalnego wpisu gatunków. Dokument jest obecnie konsultowany społecznie. Uczestnicy zapoznali się również z doświadczeniami Sri Lanki oraz wnioskami z raportu IPBES, które potwierdzają kluczowe znaczenie wczesnego wykrywania, szybkiej reakcji i zaangażowania wielu stron w proces zarządzania IAS.
Kierunek: bezpieczna i zrównoważona przyszłość
Uczestnicy zgodzili się, że realizacja Krajowej Strategii Bioróżnorodności do 2030 roku i wizji do 2050 roku wymaga silniejszej koordynacji międzysektorowej – od rolnictwa i środowiska, po transport, kwarantannę i administrację lokalną – oraz większego udziału społeczności w ochronie przyrody.
Warsztaty uznano za ważny krok w kierunku połączenia polityki, nauki i praktycznych działań na rzecz ochrony środowiska, zapewniając Wietnamowi bezpieczną i zrównoważoną przyszłość ekologiczną.
Źródło: UNDP
To też może Cię zainteresować:
