Połowa światowego PKB zależy od przyrody. O jej roli i konieczności odbudowy ekosystemów mówi się za mało – ocenia dr Paulina Sobiesiak-Penszko z Instytutu Spraw Publicznych, z którą rozmawiała agencja informacyjna Newseria.
Przyroda jest fundamentem globalnej gospodarki, ale jej rola w zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego i ekonomicznego wciąż jest niedoceniana. Eksperci alarmują, że odbudowa ekosystemów powinna być priorytetem polityki państwowej i gospodarczej.
Nature Restoration Law a rola ekosystemów w gospodarce
17 czerwca 2024 roku Unia Europejska przyjęła rozporządzenie w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law, NRL). Polska głosowała przeciwko, a wokół nowych przepisów narosło wiele kontrowersji, zwłaszcza wśród rolników, którzy obawiają się negatywnych skutków nowych regulacji. Eksperci uspokajają jednak, że przepisy mają na celu długofalowe wzmocnienie rolnictwa i gospodarki poprzez stabilizację zasobów naturalnych.
– W narracji dotyczącej bezpieczeństwa w czasie polskiej prezydencji za mało mówi się o przyrodzie, a to od niej zależy połowa światowego PKB oraz bezpieczeństwo żywnościowe i społeczne – podkreśla dr Paulina Sobiesiak-Penszko, dyrektorka Programu Zrównoważonego Rozwoju i Polityki Klimatycznej w Instytucie Spraw Publicznych.
Jakie zmiany przyniesie rozporządzenie NRL?
Nowe prawo zobowiązuje państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz odbudowy ekosystemów rolniczych i leśnych. W praktyce oznacza to:
- wzrost liczebności motyli na obszarach trawiastych,
- poprawę zasobów węgla organicznego w glebach uprawnych,
- zwiększenie liczebności ptaków krajobrazu rolniczego o 5% do 2030 roku i o 15% do 2050 roku,
- przywrócenie osuszonych torfowisk poprzez ich ponowne nawadnianie.
Największe kontrowersje wzbudza właśnie kwestia torfowisk. Rolnicy obawiają się, że ich pola zostaną zalane wbrew ich woli. Eksperci uspokajają, że nie będzie to działanie przymusowe.
– Żadne pola rolników nie będą nawadniane bez ich zgody. Co więcej, przewidziano dodatkowe środki finansowe dla tych, którzy zdecydują się na takie działania – wyjaśnia dr Sobiesiak-Penszko.
Przyroda a gospodarka
Ekspertka zwraca uwagę, że stabilne ekosystemy są niezbędne do produkcji żywności. 80% upraw w Europie zależy od owadów zapylających, których populacja spada przez zanieczyszczenia i degradację środowiska.
– Nie możemy produkować jedzenia, jeśli będziemy mieć problemy z wodą i bioróżnorodnością. To od ekosystemów zależy nasze bezpieczeństwo ekonomiczne, społeczne i żywnościowe – podkreśla ekspertka.
Społeczne poparcie dla ochrony przyrody
Badania Instytutu Spraw Publicznych wskazują, że polskie społeczeństwo popiera odbudowę ekosystemów. W maju 2024 roku 75% respondentów opowiedziało się za przyjęciem NRL, a ponad 70% uznało działania na rzecz ochrony przyrody za konieczne.
– Największym problemem jest brak komunikacji. Ludzie nie wiedzą, czym jest NRL i dlaczego jest tak ważne. Potrzebujemy otwartego dialogu z rolnikami, samorządami i przedsiębiorcami, aby wyjaśnić korzyści płynące z odbudowy zasobów przyrodniczych – podsumowuje dr Sobiesiak-Penszko.
Źródło: Agencja informacyjna Newseria
