O zapisach dotyczących przyszłych funduszy unijnych dla Polski i działaniach PARP w aspekcie CSR z Bożeną Lublińską – Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości rozmawia Bogusław Mazur.
Jak Pani ocenia świadomość polskich firm w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu?
W lipcu bieżącego roku zakończyliśmy I etap badania przeprowadzonego wśród kadry zarządzającej mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, którego celem było sprawdzenie stopnia znajomości pojęcia „społecznej odpowiedzialności biznesu” oraz działań podejmowanych w tym zakresie. Wyniki badania pokazują, że z pojęciem „społecznej odpowiedzialności biznesu” spotkało się 33,6% przedsiębiorców.
Niestety, większości z nich brakuje kompleksowej wiedzy o tym, jak wykorzystać zarządzanie firmą w sposób społecznie odpowiedzialny aby poprawić jej pozycję na rynku. Przedsiębiorcy w Polsce wciąż najczęściej utożsamiają CSR z pojedynczymi akcjami dobroczynnymi czy ekologicznymi, które podejmują w celu poprawy wizerunku firmy. Natomiast brakuje im świadomości, że przemyślane włączenie CSR do strategii zarządzania przedsiębiorstwem może przyczynić się do osiągnięcia znacznie ważniejszych korzyści biznesowych, np. pozyskania nowych kontrahentów, ustabilizowania pozycji firmy na rynku, zwiększenia efektywności pracy pracowników.
Na ile program „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” realizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości przyczynił się do zwiększenia wiedzy na temat CSR wśród MŚP?
Pierwszym ważnym działaniem skierowanym do MŚP w ramach projektu „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” były zorganizowane w zeszłym roku trzydniowe cykle spotkań informacyjnych, które odbyły się we wszystkich województwach.
Zainteresowanie spotkaniami było wyższe niż pierwotnie szacowaliśmy – planowaliśmy, że w spotkaniach udział weźmie 480 przedstawicieli MŚP, podczas gdy ostatecznie uczestników było blisko 600. W części województw grupy były nawet dwukrotnie liczniejsze niż planowaliśmy. W ankietach 98% uczestników potwierdziło, że spotkanie informacyjne spełniło ich oczekiwania. Ponadto odnotowaliśmy wzrost wiedzy w zakresie CSR u 94% uczestników spotkań.
Drugim, największym w projekcie, działaniem dla MŚP jest konkurs, w ramach którego można pozyskać dotację na wdrożenie CSR. Konkurs PARP jest pierwszym w Polsce programem, w ramach którego MŚP mogą ubiegać się o dotacje na realizację projektów mających na celu wprowadzenie koncepcji CSR do działalności firmy. Pierwszy nabór wniosków został przeprowadzony w II kwartale 2013 r. W jego ramach do PARP wpłynęło 107 wniosków o udzielenie wsparcia, co, jak na pierwszy tego typu konkurs, jest wynikiem bardzo dobrym.
Muszę jednak zwrócić uwagę na duże różnice pomiędzy poszczególnymi województwami. O ile na przykład z województwa mazowieckiego wpłynęło 26 wniosków, a z województwa śląskiego 16, o tyle z województw opolskiego i podlaskiego żaden przedsiębiorca nie wystąpił o dotację. Biorąc pod uwagę intensywność stale prowadzonych w programie działań informacyjnych na temat CSR, w drugim naborze wniosków, który planujemy na końcówkę roku, spodziewamy się dużo większej liczby ciekawych projektów MŚP.
Jakie działania zamierza podjąć PARP w celu przekonania przedsiębiorców z sektora MŚP, że budowa strategii opartej na społecznej odpowiedzialności biznesu jest opłacalna i korzystna?
W zeszłym roku zleciliśmy badanie, z którego wynika, że 60% badanych przedsiębiorców widzi korzyści z wdrożenia CSR dla funkcjonowania ich biznesu. Najczęściej wskazywaną korzyścią jest poprawa wizerunku firmy, ale badani dostrzegają też wymierne korzyści finansowe. Zdaniem 45% przedsiębiorców stosowanie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu spowodowało podniesienie poziomu przychodów, a 21% respondentów zaobserwowało dodatkowe oszczędności. 18% badanych firm uważa, że wdrożenie norm CSR pomogło im w ustabilizowaniu sytuacji firmy i osiągnięciu przewidywalności biznesowej.
Koncepcję postrzegania CSR jako strategii zarządzania przedsiębiorstwem promujemy od początku realizacji projektu „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)”. Korzyści takiego podejścia prezentowane były podczas wspomnianych spotkań informacyjnych. Do strategicznego podejścia do CSR zachęca również organizowany przez PARP konkurs, jedną z zasad którego jest, że jeśli firma ubiegająca się o dotację nie posiada strategii CSR, to powinna taką strategię stworzyć w ramach złożonego projektu.
Jakie działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu wdrożone zostały w PARP? Czy posiadacie Państwo strategię CSR?
Plan Strategiczny PARP na lata 2010-2013 wśród priorytetów strategicznych Agencji wymienia m.in. tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju wzorców zrównoważonej produkcji i konsumpcji oraz zapewnienie jakości i efektywności działań prowadzonych przez Agencję. W zakresie działalności mającej wpływ na naszych beneficjentów można wymienić np. dbałość o jakość działań PARP poświadczoną uzyskanym certyfikatem ISO 9001, udostępnienie usług – na przykład możliwość składania wniosków o dofinansowanie – przez platformę ePUAP, prowadzenie konsultacji najważniejszych dokumentów programowych.
W zakresie kwestii istotnych dla pracowników opracowany i przyjęty został Kodeks Etyki, posiadamy i realizujemy program oceny okresowej pracowników i programy szkoleniowe. Ponadto staramy się ograniczać wpływ na środowisko poprzez wdrożenie zasad eko-biura m.in. poprzez wdrożenie elektronicznego systemu obiegu dokumentów, ograniczanie ilości dokumentów drukowanych, segregację odpadów, zamawianie materiałów biurowych z surowców pochodzących z recyklingu, organizację konferencji transmitowanych na żywo w internecie.
CSR znalazł się w zapisach dotyczących przyszłych funduszy unijnych dla Polski – czy wiadomo już jak będą dysponowane te środki? Kto będzie mógł z nich korzystać? Czy tylko MŚP czy też duże firmy?
Ostateczny kształt dokumentów dotyczących funduszy na lata 2014-2020 nie jest jeszcze znany, zatem na tym etapie możemy mówić jedynie o planach. PARP dokłada starań, aby w tych dokumentach znalazły się zapisy umożliwiające przeznaczenie części środków z nowej perspektywy finansowej na realizację projektów polegających na wdrożeniu CSR w przedsiębiorstwach oraz na promocję społecznej odpowiedzialności biznesu. Aktualne zapisy umożliwiałyby ubieganie się o takie wsparcie wszystkim przedsiębiorcom, niezależnie od ich wielkości. Na ostateczne ustalenia musimy jednak jeszcze poczekać.
Jak zmienia się polska rzeczywistość prowadzenia działalności gospodarczej dzięki upowszechnianiu wiedzy z zakresu CSR?
Promocja CSR przynosi dwojakie korzyści. Po pierwsze – przedsiębiorcy starają się ograniczać swój negatywny wpływ na środowisko naturalne, dbają o kwestie istotne dla pracowników i społeczności lokalnej, prowadzą biznes w sposób etyczny. Stają się pożądanym pracodawcą, kontrahentem, producentem.
Z drugiej strony nie mniej istotne jest podnoszenie świadomości na temat CSR wśród społeczeństwa. Po stronie społeczeństwa można bowiem zauważyć pewien brak zaufania do biznesu. W szczególności istnieje tendencja do oceniania, że przedsiębiorcy podejmują działania z zakresu CSR w celu osiągnięcia korzyści własnych, nie zaś dla dobra ogółu. CSR zbliża, łączy interesy przedsiębiorcy i społeczeństwa i umożliwia ich wzajemne zrozumienie i respektowanie. I w tym kierunku powinny zachodzić zmiany.
