Po raz trzeci, z okazji Światowego Dnia Poezji, ustanowionego przez UNESCO na 21 marca, wybierany jest Wiersz Roku. Podobnie jak w latach ubiegłych ogłoszono konkurs na zgłaszanie utworów, które mogą pretendować do tego zaszczytnego tytułu.
Jury konkursu „Wiersz Roku 2019” w składzie Miłosz Kamil Manasterski (Przewodniczący Kapituły, pisarz, dziennikarz, Prezes Związku Pisarzy Katolickich) Tomasz Wybranowski (poeta i dziennikarz), Jerzy Mosoń (scenarzysta i publicysta), Zbigniew Wacław Kowalewski (dokumentalista i pisarz) i Juliusz Erazm Bolek (poeta i laureat nagrody) po za zapoznaniu się z nadesłanymi rekomendacjami utworów, wybrało utwór „Sonet III”, którego autorem jest Marek Czuku, jako „Wiersz Roku 2019”. Z przyczyn organizacyjnych, uroczyste wręczenie nagrody zaplanowano na jesień 2019 roku.
Miłosz Kamil Manasterski – Prezes Związku Pisarzy Katolickich powiedział: „Korzystając z okazji, pragnę podziękować miłośnikom poezji, za nadesłane propozycje na konkurs „Wiersz Roku”. Zgłoszone rekomendacje pokazują jak szeroko można rozumieć ideę konkursu oraz jak wielu autorów pisze interesujące utwory.”
Wiersz Roku 2019 „Sonet III”, którego autorem jest Marek Czuku, to utwór ogromnie aktualny, zwłaszcza teraz kiedy wierzący w Boga poddawani są wielu, zmasowanym próbom poddawania w wątpliwość Jego istnienia. To z czym zmierza się podmiot liryczny utworu jest doświadczeniem milionów ludzi na całym świecie. Jednak dla autora kwestionowanie boskiego uczestnictwa jest nadmierną trywializacją tego, czego człowiek w ramach swojego poznania świata ma trudność w poznaniu i zgłębieniu. Marek Czuku dąży do prawdy i w tym, podobnie jak wierzący, jest bardzo szczery.
„Sonet III” Marka Czuku to bardzo interesujący wiersz nie tylko pod względem treściowych, lecz również w aspekcie formalnym. Klasyczna forma sonetu dla współczesnych poetów wydaje się zbyt restrykcyjna. Wymaga ona od autora bardzo dużej sprawności literackiej, doskonałego warsztatu i dyscypliny słowa. Z tych powodów jest obecnie mało popularna. Autorzy, którzy decydują się na ten gatunek poezji często ponoszą porażkę. Marek Czuku ewidentnie odniósł sukces.
Organizatorem konkursu „Wiersz Roku” jest Związek Pisarzy Katolickich, który odwołuje się do działalności organizacji o tej samej nazwie funkcjonującej w drugiej Rzeczpospolitej. Wiedza o tamtym Stowarzyszeniu, jego aktywności i autorach została skutecznie zatarta przez system komunistyczny PRL po II wojnie światowej. Obecnie Związek stara się odtworzyć historię przedwojennej organizacji. Równocześnie podejmuje działania związane z promocją i popularyzacją literatury. Jednym z przejawów tej aktywności jest organizowanie konkursu na „Wiersz Roku” i przyznawanie tego tytułu utworowi literackiemu o szczególnych walorach artystycznych, odnoszącego się do wartości chrześcijańskich i humanistycznych.
WIERSZ ROKU 2019
Marek Czuku
Sonet III
A jeśli Boga nie ma, cóż nam pozostanie?
Czy nasza ziemska droga to tylko minuta
w falowaniu materii; ulica zasnuta
cieniem natrętnych myśli, że wszystko – mijanie?
A jeśli zgaśnie Słońce, nasze w duszy granie
przepadnie, umrze atom i diabeł Boruta
(co i tak jest legendą)? Wątpliwości nuta
brzmi jak requiem dla świata i podważa trwanie.
A jeśli Boga nie ma, kto wymyślił miłość,
serca nićmi powiązał, zaszczepił sumienie,
zliczył liczby, napisał prawa, które siłą
spajają molekuły, gwiazdy i kamienie?
I kto by wtedy wątpił, gdyby nic nie było –
w dzień i noc, dawcę życia i w samo wątpienie?
Marek Czuku – poeta, krytyk literacki, publicysta. Absolwent Wydziału Fizyki i Wydziału Filologii Polskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Pracował m. in. jako bibliotekarz, dziennikarz oraz opiekun młodzieżowych kół i grup literackich. Autor trzynastu zbiorów wierszy, m. in.: „Forever”, „Facet z szybą” i „Stany zjednoczone”. Publikował wiersze, prozę, recenzje, szkice, felietony, wywiady, teksty publicystyczne. Pisze też piosenki. Jego twórczość popularyzowały takie czasopisma jak „Twórczość”, „Nowe Książki”, „Odra”, „Więź”, „Topos”, „Kwartalnik Artystyczny”, „Akcent”, „Fraza”, „Pogranicza”, „Fronda”, „Kalejdoskop”, „Arcana”, „eleWator” i „Wyspa”. Swoje wiersze prezentował także za granicą (m. in. w Szwecji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych, Serbii, Austrii, Francji, Belgii i na Litwie. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz do Academia Europaea Sarbieviana. Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureat konkursów literackich, m. in. XXVIII Łódzkiej Wiosny Poetów oraz VIII Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „Dać świadectwo”.
