Jak to możliwe, że taka kilkunastotonowa maszyna jak na przykład śmigłowiec AW101 jest w stanie błyskawicznie oderwać się od ziemi i latać w przestworzach?
Wszystko dzięki działaniu siły nośnej, którą nazywamy ciągiem, a siłę tę wytwarza poprzez swoją pracę wirnik nośny, potocznie zwany śmigłem. Czym ono jest i jaką ma konstrukcję?
Napędzany silnikiem lub kilkoma silnikami wirnik nośny składa się z łopat, przypominających swoim kształtem skrzydła samolotu i jest umieszczony nad korpusem śmigłowca.
Kiedy pilot uruchamia śmigło i odpowiednio przekręca łopaty przy pomocy drążka okresowego, zaczynają one wirować. Pod wpływem tak zwanego efektu Magnusa ciśnienie powietrza nad śmigłem wówczas maleje, a pod nim z kolei wzrasta.
Inaczej mówimy, że wytwarza się podciśnienie oraz nadciśnienie. Na tarczy wirnika powstaje wielka siła nośna i w rezultacie maszyna jest wstanie oderwać się od ziemi. Porusza się pionowo do góry, nie kołuje na pasie startowym jak samolot.
Siła nośna jest wówczas większa niż ciężar śmigłowca.
Gdy siła ta jest mniejsza niż ów ciężar, maszyna nie wznosi się, lecz opada. Zmiany położenia łopat przez pilota powodują, że ciąg działa w określonym kierunku. Na przykład wirnik pochylony do przodu sprawia, że maszyna leci do przodu. A jak to się dzieje, że śmigłowiec nie obraca się w powietrzu wokół własnej osi w niekontrolowany sposób? Temu zapobiega z kolei tak zwane śmigło ogonowe, które umieszczone jest pionowo na ogonie maszyny. Odpowiada ono również za manewry skręcania i utrzymanie śmigłowca w poziomie.
Polska jest jednym z niewielu krajów na świecie, które posiadają fabryki śmigłowców. Tylko pięć krajów europejskich a łącznie siedem krajów na całym świecie posiada zdolności do zaprojektowania, produkcji, rozwoju technologicznego i modernizacji i serwisowania śmigłowców takich jak PZL Świdnik.
