Od czterech lat redakcja portalu RaportCSR przeprowadza wśród straży miejskich i schronisk dla bezdomnych zwierząt, w całej Polsce, ankietę z zapytaniem, czy w okresie sylwestrowo-noworocznym odnotowano zwiększoną ilość incydentów związanych ze zwierzętami, rozesłaliśmy pytania do ponad 40 instytucji. To bardzo ważne pytanie, ponieważ lada dzień sejm ma rozpatrywać obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt, który jeśli wejdzie w życie w obecnym kształcie zakaże używania fajerwerków.
W tym roku temat fajerwerków oraz ich wpływu na zwierzęta jest szeroko komentowany w mediach z powodu prac sejmu nad obywatelskim projektem ustawy o ochronie zwierząt, który zakłada całkowity zakaz sprzedaży i użytkowania fajerwerków. Jednym z głównych argumentów pomysłodawców projektu ustawy, jest niszczący wpływ fajerwerków na zwierzęta.
W związku z tym, w debacie publicznej pojawiły się tezy twierdzące, że fajerwerki przyczyniają się do zwiększonej liczby zaginięć zwierząt domowych oraz śmierci zwierząt dziko żyjących, zwłaszcza w miastach. Dotyczy to, przede wszystkim, nocy sylwestrowej. Nasza ankieta ma za zadanie sprawdzenie prawdziwości argumentów obrońców zwierząt.
Z nadesłanych do redakcji odpowiedzi, wynika, że ilość incydentów ze zwierzętami, zwłaszcza w noc sylwestrową nie odbiega zasadniczo od średniej z innych dni. Co ciekawe, funkcjonariusze straży miejskich w wielu miastach podkreślili, że tegoroczna noc sylwestrowa przebiegła bardzo spokojnie jeśli chodzi o ilość interwencji związanych ze zwierzętami.
Natomiast przedstawiciele schronisk dla bezdomnych zwierząt zauważyli, że liczba ucieczek psów spowodowanych fajerwerkami, z roku na rok systematycznie spada. Prawdopodobnie związane jest to z rosnącą świadomością ich właścicieli oraz odpowiednim przygotowaniem pupili do sylwestra.
Szczecińska straż miejska, informuje, że w okresie sylwestrowo-noworocznym nie wpłynęły zgłoszenia bezpośrednio powiązane z użyciem fajerwerków oraz incydentów związanych z ucieczkami czy zaginięciami psów, przestraszonych hukiem petard. Nie odnotowano także zgłoszeń o jakichkolwiek urazach zwierząt czy ptaków , będących bezpośrednim następstwem użycia wyrobów pirotechnicznych ( petard, rac, fajerwerków).
W Warszawie w trakcie nocy sylwestrowej, dzięki interwencjom ekopatrolu, do odpowiednich placówek trafiły dwa króliki, sześć psów i dwa ptaki, które wymagały pomocy. Mimo wielu podjętych działań, w porównaniu z poprzednimi latami, tegoroczna noc sylwestrowa była stosunkowo spokojna.
Funkcjonariusze Straży Miejskiej Miasta Krakowa w dniach 31.12.2024 roku i 01.01.2025 roku, nie odnotowali zwiększonej liczby zgłoszeń dotyczących incydentów związanych ze zwierzętami spowodowanych użyciem fajerwerków. Również do straży miejskiej w Gdańsku nie wpłynęły zgłoszenia dotyczące zwierząt poszkodowanych z wymienionych w zapytaniu redakcji powodów.
Podobnie w Lublinie: „W odpowiedzi na zapytanie uprzejmie informuję, że w okresie sylwestrowo-noworocznym nie stwierdziliśmy zwiększonej liczby interwencji związanych z ucieczką zwierząt domowych” oraz w Puławach: „Straż Miejska w Puławach w okresie sylwestrowo-noworocznym nie zarejestrowała zwiększonej liczby interwencji dotyczących incydentów związanych ze zwierzętami spowodowanych użyciem fajerwerków.”
Również, do dyżurnego Straży Miejskiej w Płocku, w okresie sylwestrowo-noworocznym nie wpłynęły żadne interwencje związane ze zwierzętami w związku z użyciem przez osoby postronne fajerwerków, a straż miejska z Gliwic informuje: „Nie odnotowaliśmy zwiększonej liczby przypadków ucieczek, zagubienia czy urazów zwierząt związanych z użyciem fajerwerków w okresie sylwestrowo-noworocznym.”
Podobnie było w Schronisku dla zwierząt w Poznaniu: „W tym roku nie zauważyliśmy zwiększonej ilości zdarzeń w okresie sylwestrowo-noworocznym. W okresie od 29.12 do 02.01 trafiły do nas 4 koty i 4 psy. W większości zwierzęta zostały odebrane.” oraz w Pabianicach: „W tym roku nie było więcej zgłoszeń zaginionych psów w ciągu okresu sylwestrowo-noworocznym niż w ciągu roku.” Natomiast, jak informuje schronisko na warszawskim Paluchu: „Nie zanotowaliśmy specjalnego wzrostu liczby zwierząt przyjętych do schroniska. 31.12. trafiło do nas 5 psów. 01.01. trafiło do nas 15 psów i 2 koty. Z tego 10 psów zostało odebranych. Niestety trudno nam jest powiedzieć, czy trafiły one z powodu fajerwerków.”
W krakowskim schronisku dla bezdomnych zwierząt nie odnotowano ani jednego przyjęcia zaginionego zwierzaka w noc sylwestrową, we Wrocławiu, też nie stwierdzono zwiększonej ilości przyjęć zwierząt domowych, z powodu ucieczek spowodowanych użyciem fajerwerków, podobnie w Katowicach: „W dniach od 31.12.24 do 1.01.25 przyjęliśmy do schroniska 2 psy. W porównaniu do lat poprzednich jest zdecydowanie lepiej.”
Nieco więcej interwencji odnotowało schronisko dla zwierząt w Toruniu: „Rokrocznie w okresie około sylwestrowym zwiększa się znacznie ilość interwencji dotyczących błąkających się zwierząt psów i kotów. Większość z nich zostaje jednak odebrana ze schroniska przez swoich opiekunów. W tym roku jednak odnotowaliśmy mniej wyjazdów w porównaniu z latami poprzednimi.” Podobnie w Puławach, w Koninie i w Wałbrzychu.
Jednym z głównych argumentów przeciwników fajerwerków, jest ich zgubny wpływ na zwierzęta, zarówno domowe jak i dzikie. Jednakże analizując wyniki naszej ankiety, nie sposób potwierdzić argumentów autorów obywatelskiego projektu ustawy. Owszem zdarzają się incydenty, ale nie na masową skalę, a większość ucieczek czworonogów wynika z zaniedbań ich właścicieli.
Podobnie rzecz się ma w przypadku doniesień o masowej śmierci ptaków spłoszonych fajerwerkami. Wbrew intencjom przeciwników fajerwerków, wyniki ankiety nie pozostawiają wątpliwości. Straże miejskie nie odnotowują zwiększonej liczby martwych ptaków. Również liczby dotyczące znalezionych martwych ptaków po sylwestrze, publikowane corocznie przez fundację Szklane Pułapki wskazują, że liczba martwych ptaków w całym kraju oscyluje w okolicach 100 osobników po sylwestrze. Sprawdziliśmy, w Polsce jest ponad 1000 miast, co oznacza jednego martwego ptaka w co dziesiątym mieście.
W świetle przeprowadzonej przez naszą redakcję ankiety oraz danych z fundacji Szklane Pułapki, trudno zgodzić się z twierdzeniami obrońców zwierząt o zabójczym wpływie fajerwerków na zwierzęta. Prawdopodobnie huk wystrzałów wzbudza u nich niepokój, ale nie można twierdzić, że fajerwerki zabijają zwierzęta. Rodzi się pytane, skąd obrońcy zwierząt czerpią informacje na temat dewastacji jakie fajerwerki czynią w tej udomowionej i tej bardziej dzikiej faunie?
Zasady bezpiecznego użytkowania fajerwerków: przed okresem świąteczno-noworocznym branża organizuje kampanie edukacyjne promujące odpowiedzialne korzystanie z pirotechniki.
Trzeba dodać, że polska branża pirotechniczna przykłada dużą wagę do bezpieczeństwa sprzedawanych przez siebie wyrobów. Każdy rodzaj fajerwerków przechodzi przez proces certyfikacji w specjalistycznych laboratoriach. Dopiero pozytywna opinia pozwala wprowadzić produkt do obrotu, dotyczy to również poziomu emitowanego przez nie dźwięku, który nie może przekroczyć bezpiecznych 120 decybeli. I jak co roku, tuż przed Bożym Narodzeniem i sylwestrem, branża rusza z akcją edukacyjną promującą bezpieczne używanie fajerwerków oraz publikuje zasady, jak zabezpieczać zwierzęta domowe w noc sylwestrową. Jak pokazuje rzeczywistość, tego typu akcje edukacyjne przeprowadzane również rzez policję oraz straże miejskie sprawiają, że liczba ucieczek zwierząt domowych, spowodowanych fajerwerkami systematycznie spada.
