Postępujące z roku na rok zmiany klimatyczne spowodowały nie tylko konieczność poszukiwania alternatywnych źródeł energii, ale również pracy nad nowoczesnymi formami jej magazynowania i w konsekwencji przejścia na zasilanie akumulatorowe. To z kolei spowodowało olbrzymi popyt na strategiczne i nieodnawialne zasoby, takie jak kobalt i lit. Trwa wyścig o ich wydobycie. To metale, których brakuje na całym świecie, ich odzysk będzie sukcesem dla środowiska. Jednak prawdziwa walka, w której każdy będzie zwycięzcą, dotyczy znalezienia metod odzyskania tych cennych zasobów, aby można je było wykorzystywać wielokrotnie
Rosnąca sprzedaż samochodów elektrycznych jak i duże zapotrzebowanie na surowce do produkcji akumulatorów zwiększają wymagania dotyczące większej możliwości recyklingu. Dlatego Stena Recycling, europejski lider w dziedzinie przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego inwestuje, aby stać się wiodącym graczem w obszarze recyklingu baterii litowo-jonowych w Europie. W kontekście tego jak szybko rośnie w związku z postępującą elektryfikacją liczba baterii litowo-jonowych szwedzka firma zdecydowała się zainwestować 100 mln SEK w nowy zakład w Szwecji, a także w centra zbiórki akumulatorów w całej Europie. Wiosną 2023 roku planowane jest otwarcie nowego centrum recyklingu baterii w Halmstad, gdzie dzięki zaawansowanej technologii możliwe będzie poddanie recyklingowi do 10 000 ton baterii rocznie, włączając w to akumulatory litowo-jonowe z samochodów elektrycznych oraz baterie z produktów przemysłowych i konsumpcyjnych. To przełomowa inwestycja. W nowym zakładzie możliwy będzie odzysk 95 procent materiałów z baterii.
Nowy zakład zaprojektowany został właśnie w odpowiedzi na rosnącą liczbę pojazdów elektrycznych. Według EV-volumes.com w 2020 roku sprzedaż pojazdów elektrycznych na całym świecie wzrosła o 43 procent. W Polsce od początku 2022 roku zwiększyła się o 14 tys.139 sztuk, co oznacza wzrost o 42 proc. w porównaniu do 2021 roku. Co więcej, zgodnie z raportem Circular Energy Storage Research & Consulting, oczekuje się, że liczba akumulatorów litowo-jonowych stosowanych w pojazdach w ciągu następnej dekady wzrośnie prawie dziesięciokrotnie.
Odzyskujemy, to co najcenniejsze
Jak to wygląda w praktyce? W całej jednostce bateryjnej samochodu aż 1/3 jej wagi przypada na obudowę, wykonaną z aluminium, która także poddaje się procesom recyklingu. Stena Recycling opracowała technologię przetwarzania baterii litowo-jonowych, dzięki której uzyskuje się tworzywa sztuczne, aluminium i miedź oraz tzw. czarną masę. W jej skład wchodzi kobalt, nikiel, lit, mangan oraz grafit. To rozwiązanie jest przyjazne dla klimatu, zwłaszcza jeśli alternatywą miałoby być zastosowanie całkiem nowych surowców w nowych bateriach.
“Podejście cyrkularne musi być punktem wyjścia przy recyklingu akumulatorów samochodowych. Wykorzystanie w produkcji materiałów pochodzących z recyklingu jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na zmniejszenie wpływu na środowisko i zachowanie zasobów. Będziemy umożliwiać branży motoryzacyjnej przejście na podejście cyrkularne” – mówi Marcus Martinsson Product Area Manager Batteries w Stena Recycling Group.
Przepisy i nowe dyrektywy
Baterie litowo-jonowe (Li-ion) są powszechnie wykorzystywane do zasilania wielu różnych urządzeń: laptopów, samochodów, po sieci energetyczne, a ich skład chemiczny różni się, czasem znacząco, w zależności od celu ich zastosowania. Elektryfikacja odgrywa coraz bardziej istotną rolę w procesie przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu. Cyrkularny łańcuch wartości baterii jest siłą napędową dla osiągnięcia celów klimatycznych porozumienia paryskiego i zerowej emisji netto do 2050 r., tworząc nowe miejsca pracy, wartość ekonomiczną i napędzając przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Warto zaznaczyć, że do 2026 roku ma wejść w życie dyrektywa Unii Europejskiej, która będzie wymagała od producentów baterii stosowania materiałów pochodzących z recyklingu w znacznie większym stopniu niż obecnie, między innymi, aby wskaźnik recyklingu kobaltu, miedzi, niklu i ołowiu wynosił co najmniej 90 procent.
Komisja UE zaproponowała nowe rozporządzenie, które m.in. zobowiąże producentów baterii do rozpoczęcia stosowania materiałów pochodzących z recyklingu w produkcji baterii już w 2030 roku. Firmy zajmujące się recyklingiem będą zobowiązane do spełnienia zarówno efektywności recyklingu dla całej baterii, jak i wskaźników odzysku ważnych metali, takich jak lit, kobalt, miedź i nikiel.
Proponowane rozporządzenie UE ma na celu wzmocnienie gospodarki cyrkularnej i łańcucha wartości dla baterii w UE, a także ustalenie wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa dla baterii wprowadzanych na rynek europejski.
Baterie, które będą w Halmstad poddawane zaawansowanym procesom recyklingu pozyskiwane będą z innych rynków, dzięki współpracy z kilkoma kluczowymi zakładami Stena Recycling w Europie. Jednym z nich będzie Centrum Recyklingu Elektroniki we Wschowie. W wybranych zakładach powstaną punkty zbiórki i realizowany będzie wstępny demontaż baterii, a cały proces recyklingu będzie odbywał się już w nowym zakładzie w Halmstad.
