Niemal 40% wyroków w sprawach gospodarczych wydanych przez sądy powszechne w pierwszym półroczu ub. roku nie utrzymała się po odwołaniu – wynika z danych resortu sprawiedliwości. Cierpią na tym przedsiębiorcy, bo dla wielu z nich taki obrót sprawy często oznacza koniec działalności. Szukają więc alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów i coraz częściej zwracają się do sądów polubownych.
Według Ministerstwa Sprawiedliwości w I półroczu ub. roku utrzymało się po odwołaniu 63,2% wyroków wydanych przez sądy powszechne – najwięcej w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (ok. 69,8%), najmniej w sprawach cywilnych (61,5%). Jednymi z częściej uchylanych były także wyroki w sprawach gospodarczych – w ich przypadku w I półroczu 2018 r. tzw. wskaźnik stabilności wyniósł 63,6%. Danych za cały 2018 r. jeszcze nie opublikowano. Te za 2017 r. były jeszcze gorsze – wówczas niemal 55% wyroków w sporach gospodarczych nie utrzymała się po odwołaniu.
Niewydolność sądów powszechnych, niski wskaźnik stabilności sprzyjają rosnącej popularności sądów arbitrażowych. A te są szczególnie korzystne dla przedsiębiorców. Dlaczego? Bo sprawy w sądach powszechnych są przydzielane losowo, a sędziowie mają dużą wiedzę prawniczą, jednak nie są specjalistami w zakresie konkretnej działalności gospodarczej. W przypadku arbitrażu strony same wybierają arbitrów, specjalistów w dziedzinie, której konkretna sprawa dotyczy. Na listach polskich sądów polubownych figurują arbitrzy zagraniczni i na odwrót, bo sądy arbitrażowe zawierają dwustronne porozumienia o współpracy.
Dr Konrad Czech z Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp.k. wymienia kolejne atuty sądów arbitrażowych. Są wśród nich znacznie lepsze wyniki, jeśli chodzi o liczbę uchylonych wyroków. „W sądach arbitrażowych postępowanie jest jednoinstancyjne, co oznacza, że rozstrzygnięcie zapada w nieporównywalnie krótszym czasie niż w sądach powszechnych. Do tego średnio na kilkaset wyroków wydawanych rocznie przez polskie sądy arbitrażowe jest zaledwie około 40 przypadków, gdy sądy powszechne te wyroki uchylają. Wyrok sądu arbitrażowego to jakościowo dobry produkt” – podkreśla.
Z punktu widzenia przedsiębiorców niezwykle istotny jest także fakt, że arbitraż jest dyskretny, postępowanie poufne, gwarantujące poszanowanie interesów obu stron i tajemnic handlowych. Do tego postępowanie przed sądem arbitrażowym trwa krócej, niż to prowadzone przez sądy powszechne – średni czas rozpoznania spraw w SA przy KIG to około 9 miesięcy.
Sąd arbitrażowy może rozstrzygać we wszystkich sporach o prawa majątkowe lub niemajątkowe, które mogą być przedmiotem ugody sądowej, wyjątkiem są sprawy alimentacyjne. By poddać sprawę pod rozstrzygnięcie arbitrów wystarczy, że tzw. zapis na sąd polubowny znajdzie się w umowie, na fakturze, w wymianie korespondencji, czy w statucie spółki, fundacji, spółdzielni lub stowarzyszenia.
