Najnowszy raport Ayming Międzynarodowy Barometr ESG dowodzi, że coraz więcej firm jest gotowych na raportowanie zgodne z CSRD a zarazem, że finansowanie działań zrównoważonych pozostaje nadal dużym wyzwaniem dla polskich firm.
Jak wynika z najnowszego raportu Ayming Międzynarodowy Barometr ESG, 61% objętych obowiązkiem raportowania przedsiębiorstw w Polsce już spełnia wymogi dyrektywy CSRD, a kolejne 31% deklaruje, że zrobi to w ciągu roku. Mimo widocznego postępu, wiele firm wciąż zmaga się z wyzwaniami, takimi jak chociażby wysokie koszty wdrożenia nowych standardów raportowania czy finansowanie szerzej pojętych działań związanych ze zrównoważonym rozwojem.
W takich przypadkach kluczową rolę mogą odegrać mechanizmy wsparcia, jak choćby programy dotacyjne, kredyty na zielone inicjatywy czy ulgi podatkowe. Te ostatnie w Polsce pozostają wciąż mało popularne, mimo że w innych krajach europejskich uznawane są za jedno z najbardziej efektywnych narzędzi wspierających zieloną transformację.
Dyrektywa CSRD a Omnibus
Transformacja ESG w Europie nabiera tempa, a przepisy obejmują coraz większą liczbę przedsiębiorstw. Dyrektywa CSRD od 2025 roku rozszerzyła obowiązek raportowania ESG na firmy spełniające co najmniej dwa z trzech kryteriów: zatrudnienie powyżej 250 pracowników, przychody przekraczające 50 mln EUR lub aktywa o wartości 25 mln EUR. W tym samym czasie Europa podejmuje kroki mające na celu uproszczenie wymogów – inicjatywa legislacyjna Omnibus ma ujednolicić zasady raportowania ESG i ograniczyć bariery administracyjne, umożliwiając firmom skuteczniejsze wdrażanie zrównoważonych działań.
Jak na tym tle wygląda przygotowanie przedsiębiorstw do spełnienia nowych regulacji? Jakie są największe wyzwania związane z wdrożeniem standardów raportowania wymaganych przez dyrektywę CSRD? Jak firmy finansują zrównoważoną transformację? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w najnowszym raporcie Ayming pt. Międzynarodowy Barometr ESG, w którym autorzy analizują szeroko pojęte aspekty zrównoważonego rozwoju w polskich i europejskich firmach.
Dyrektywa CSRD: Jak polskie i europejskie firmy dostosowują się do nowych wymogów?
Dane wskazują, że 60% badanych europejskich firm spełnia już wymogi dyrektywy CSRD, a kolejne 30% aktywnie pracuje nad ich wdrożeniem. W Polsce odsetek badanych przedsiębiorstw, które dostosowały się do regulacji, wynosi 61%, natomiast 31% deklaruje, że zrobi to w ciągu najbliższego roku.
Badanie objęło firmy zatrudniające ponad 250 osób, które od tego roku są zobowiązane do raportowania niefinansowego zgodnie ze standardami CSRD. Dane wyraźnie pokazują, jak silny wpływ na tempo zrównoważonej transformacji w biznesie ma presja regulacyjna. Odsetek przedsiębiorstw, które osiągnęły zgodność z wymogami dyrektywy wzrósł o aż 36 punktów procentowych, w porównaniu do wyniku z naszego ubiegłorocznego raportu “Biznes w równowadze”, w którym jedynie 25% firm deklarowało podjęcie takich działań – komentuje Piotr Frankowski, Dyrektor Zarządzający Ayming Polska.
Wdrażanie mechanizmów raportowania wśród badanych firm wiąże się jednak z szeregiem wyzwań. Do najczęściej wskazywanych problemów należą złożoność regulacji, brak wystarczających zasobów oraz wysokie koszty wdrożenia nowych wymogów.
Skomplikowane przepisy są jednym z najbardziej palących problemów, natomiast w tym kontekście istotną rolę może odegrać projekt legislacyjny Omnibus, mający na celu uproszczenie i ujednolicenie zasad raportowania zrównoważonego rozwoju w całej Europie. Zakłada on zmniejszenie rozbieżności w interpretacji przepisów między poszczególnymi krajami oraz wprowadzenie bardziej przejrzystych wymagań w zakresie sprawozdawczości. Dzięki temu przedsiębiorstwa będą mogły lepiej zrozumieć obowiązujące regulacje i skuteczniej wdrażać odpowiednie procedury – mówi Frankowski.
Ekspert zauważa jednak, że uproszczenie przepisów nie rozwiąże wszystkich problemów. Istotnym wyzwaniem nadal pozostają wysokie koszty. – Jest to problem, który wykracza poza finansowanie wdrożenia mechanizmów raportowania i dotyczy szerzej pojętych działań związanych ze zrównoważonym rozwojem – tłumaczy.
Problemy z finansowaniem inicjatyw ESG
Problemy z finansowaniem działań zrównoważonych stanowią jedno z największych wyzwań dla przedsiębiorstw. W Polsce 69% firm wskazuje, że brak wystarczających środków finansowych utrudnia realizację takich inicjatyw. Jest to wynik zbliżonym do średniej dla wszystkich przebadanych krajów (67%). Jednak to, co szczególnie zwraca uwagę, to fakt, że aż 31% polskich firm określa ten problem jako poważną barierę. To najwyższy wynik spośród wszystkich analizowanych państw.
Potwierdzeniem znaczenia problemu finansowania są również odpowiedzi firm na pytanie o kluczowe bariery stojące na drodze do realizacji strategii zrównoważonego rozwoju. Kwestie związane z kosztami wskazało 31% polskich przedsiębiorstw, co plasuje ten wynik na drugim miejscu po Niemczech (32%).
Problemy z finansowaniem działań ESG w dużej mierze wynikają z niedostatecznego wykorzystania dostępnych na rynku mechanizmów wsparcia. Narzędzia takie jak programy dotacyjne, preferencyjne kredyty na zielone inicjatywy czy ulgi podatkowe to nie tylko sposób na zmniejszenie kosztów, ale również na zwiększenie efektywności i skali realizowanych projektów. W obliczu rosnących wymagań regulacyjnych i presji rynkowej, takie wsparcie staje się kluczowym elementem, który może pomóc przedsiębiorstwom przejść od biernego spełniania wymogów do aktywnego kształtowania strategii zrównoważonego rozwoju – zauważa Piotr Frankowski.
Źródła finansowania zrównoważonego rozwoju w Polsce: firmy najczęściej sięgają po środki własne
Wyniki badania pokazują, że polskie przedsiębiorstwa w finansowaniu działań związanych ze zrównoważonym rozwojem wciąż w dużej mierze polegają na własnych zasobach. Najczęściej wybieranymi źródłami są finansowanie kapitałowe (40%) oraz środki własne (35%). Jeśli chodzi o mechanizmy zewnętrznego finansowania, najbardziej popularne są dotacje międzynarodowe (34%) i granty krajowe (31%).
Relatywnie niskim zainteresowaniem wśród polskich firm cieszą się ulgi podatkowe, na które wskazało jedynie 24% przedsiębiorstw. Jest to wynik o 10 punktów procentowych niższy od średniej dla wszystkich badanych krajów i aż o 34 punkty niższy niż we Włoszech, gdzie ta forma wsparcia cieszy się największą popularnością.
