Nastoletnia depresja – nie pozwól dziecku wylogować się z życia

Rusza kolejna 15. edycja ogólnopolskiej kampanii społeczno- edukacyjnej Forum Przeciw Depresji, która będzie przebiegała pod hasłem „Nastoletnia depresja. Życie w trybie online/offline – nie pozwól dziecku wylogować się z życia”. Celem tegorocznej edycji kampanii – podobnie jak poprzednich – jest uwrażliwienie dorosłych na problem depresji wśród nastolatków, a także przekazanie im praktycznych wskazówek: jak rozpoznać chorobę u dziecka, jak z nim rozmawiać i wspierać w chorobie i gdzie szukać pomocy, ale dodatkowo chcemy zwrócić uwagę na to, jak pandemia wpłynęła na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Dlatego już w pierwszym półroczu 2021 roku odbędzie się 5 bezpłatnych szkoleń online dla nauczycieli oraz dzień otwarty dla rodziców z wykładami ekspertów z dziedziny psychiatrii i psychologii dziecięcej wraz z bezpłatnymi konsultacjami online z lekarzem psychiatrą.

Depresja stanowi poważny problem wśród nastolatków, to poważna choroba, a nie przejaw złego zachowania czy buntu. Dorastanie jest okresem pełnym napięć i konfliktów, dlatego tak łatwo jest przypisać objawy depresyjne młodzieńczej burzy hormonów. To nie gorszy dzień, nie lenistwo, nie słabsze samopoczucie, ale poważna choroba, której objawy wpływają na wszystkie najważniejsze sfery życia. Dzieci i młodzież to wrażliwa grupa. Dla młodych ludzi nawet z pozoru błahe zdarzenia mogą stanowić życiową tragedię. Według policyjnych statystyk tylko w 2020 roku aż 107 polskich nastolatków odebrało sobie życie, a 843 podjęło próbę samobójczą. Skala problemu może być jednak znacznie większa, bowiem wyniki badania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę na próbie reprezentatywnej pokazują, że 7% osób w wieku 13-17 lat deklaruje, że choć raz podjęło próbę samobójczą (to oznacza, że w każdej 28-osobowej klasie, od 6 klasy szkoły podstawowej do 3 liceum, są średnio 2 osoby po próbie samobójczej).

Czas pandemii jest bardzo trudny dla dorosłych, ale w takim samym stopniu dotyka osoby młode, z dnia na dzień postawione w sytuacji, na którą nie mają wpływu. Młodzi ludzie, którzy prowadzili aktywne życie, wypełnione często dodatkowymi aktywnościami i zajęciami, nagle zostali zamknięci w domach. Cały dotychczasowy plan dnia, który realizowali w różnych przestrzeniach, przeniósł się do czterech ścian własnego domu. Strach o życie najbliższych, izolacja i ograniczenie kontaktów z grupą rówieśniczą – tak ważną dla młodego człowieka w okresie dojrzewania – sprawiają, że zostaje zachwiane poczucie bezpieczeństwa, trudniej zbudować poczucie własnej wartości i tożsamość społeczną.

„W ostatnich miesiącach zauważalny jest istotny wzrost pacjentów, którzy szukają pomocy psychologa czy psychiatry. Wśród nich coraz częściej są osoby młode, które zgłaszają się z problemami mogącymi wskazywać na depresję lub zaburzenia lękowe – najczęściej rodzice i szkoła zgłaszają problemy z zachowaniem, samookaleczenia, spadek motywacji do nauki czy wzrost drażliwości, ale także nasilenie uskarżania się na różne dolegliwości somatyczne. Psychika nastolatka nie jest w pełni stabilna, gdyż dojrzewanie to czas silnych emocji i skrajności, warto jest jednak pamiętać, że u części nastolatków obserwowane zmiany w funkcjonowaniu trudno powiązać z buntem okresu dorastania lub modą. Dlatego bardzo ważna jest w takich sytuacjach dobra relacja z rodzicami lub z inną osobą, która pomoże dziecku w przetrwaniu kryzysu. Brak takiej osoby może się wiązać z dużym obciążeniem. – zaznacza dr Tomasz Srebnicki z Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Badania pokazują, że w czasie pandemii większość dzieci ma trudności z koncentracją, są drażliwe, nerwowe odczuwają niepokój, a także samotność. Młodzi ludzie doświadczający problemów czy kryzysu często nie mają w swoim otoczeniu nikogo, kto mógłby im pomóc. Nastolatki poszukują wsparcia wśród rówieśników, a te relacje zostały w czasie pandemii w znacznym stopniu zredukowane. Dla 75 proc. młodzieży największym problemem jest brak kontaktu z rówieśnikami. To ograniczenie kontaktów towarzyskich jest dla nich wyjątkowo trudne, ponieważ w okresie dojrzewania to właśnie rówieśnicy i budowanie relacji z nimi są najważniejsze. Zdalna nauka i wielogodzinna praca przy komputerze skutkuje przemęczeniem, a izolacja społeczna wzmaga lęki oraz poczucie zagrożenia związanego z pandemią SARS-COV-2, która niejednokrotnie stała się wyzwalaczem depresji. Do tego dochodzą konflikty w domu, w obliczu których dzieci pozostają bez wsparcia.

„Niezwykle istotna jest umiejętność dostrzegania najmniejszych zmian w zachowaniu dzieci, które w sposób nieoczywisty wołają o pomoc. Wielu osobom wydaje się, że nastolatek doświadczający kryzysu to ktoś, kto chodzi cały czas przygnębiony, unika kontaktu wzrokowego – nie jest to prawda. Wciąż istnieje dużo stereotypów zarówno na temat zaburzeń psychicznych, jak i samobójstw. Tymczasem niedostrzeżenie problemu na czas może nieść za sobą najgorsze konsekwencje z możliwych, kiedy zdrowie czy życie jest zagrożone” – zaznacza Lucyna Kicińska z Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego.

„Organizując kolejną, 15. edycję kampanii Forum Przeciw Depresji przede wszystkim położyliśmy nacisk na to, aby w bardzo realny sposób dotrzeć ze wsparciem do nauczycieli oraz rodziców w postaci aktywności edukacyjnych. Jest to odpowiedź na bieżące potrzeby, wynikające z trwającej pandemii oraz przeniesienia w znacznej mierze życia zawodowego i edukacji w tryb zdalny, przez co wiele osób czuje się samotnymi i przytłoczonymi przymusem pozostawania w domu. Jest to szczególnie trudne dla dzieci i młodzieży, które mają ograniczony kontakt z rówieśnikami, a dodatkowo spędzają dużo czasu w domu. Często powoduje to frustrację i wpływa na ich stan psychiczny.  Młodzi czują się przemęczeni, osamotnieni, nie otrzymują właściwego wsparcia i zrozumienia od najbliższych – rodziny czy otoczenia. A to właśnie dzięki najbliższym nastolatkowie mają szansę poradzić sobie z problemami i wyjść z kryzysu” – podkreśla Ewa Ciepałowicz organizatorka kampanii Forum Przeciw Depresji.

Celem kampanii Forum Przeciw Depresji jest realna pomoc osobom chorym na depresję oraz uświadomienie społeczeństwu, że nie jest to stan, który mija, ale choroba, która wymaga wsparcia specjalisty.

Więcej: https://forumprzeciwdepresji.pl/