Na świecie 40 mln ludzi jest obecnie niewolnikami. Dodajmy, że to trzy razy więcej, niż liczba osób sprzedanych pomiędzy XV i XIX wiekiem! Niewolnictwo się nie skończyło, jednak coraz więcej osób i organizacji podejmuje walkę – pierwszym jej celem jest uświadomienie społeczeństw o problemie.
Od 2011 r. działania w celu nagłośnienia problemu prowadzi amerykańska stacja CNN. Telewizja prowadzi akcję Freedom Project, którego głównym zadaniem jest ukazanie oblicza współczesnego niewolnictwa, dodajmy, że to przerażające oblicze. Większość z 40 mln niewolników to kobiety i dzieci. Ich właściciele zarabiają 30 razy więcej niż „handlarze” i „posiadacze” w XIX wieku. ONZ szacuje, że wartość tego rynku wynosi 150 mld USD. Średnio za niewolnika trzeba zapłacić 450 USD, a zyski wynoszą ok. 8 tys. USD rocznie w przypadku przymusu pracy fizycznej i 36 tys. USD w przypadku sutenerstwa.
W tym roku, w ramach Freedom Project, CNN rozpoczęła współpracę z reporterką Dominiką Kulczyk, która wraz z ekipą telewizyjną przygotowała reportaż „Wzburzone Wody” (org. „Troubled Waters”). Tematem pierwszego z serii filmów dokumentalnych jest sytuacja w okolicach jeziora Wolta w Ghanie, gdzie aż 20 tys. dzieci jest zmuszanych do pracy przy połowie ryb. Reportaż ukazuje jak w przeciekających, drewnianych łodziach, dzieci wypływają każdego ranka na jezioro.
– Świat żyje wieloma problemami, od globalnego ocieplenia po ruchy polityczne zagrażające demokracji. Kanały informacyjne wypełnione są katastroficznymi wizjami. Byłam jednak świadkiem rzeczy, które są daleko bardziej przerażające, mimo iż trudno znaleźć informacje na ich temat na pierwszych stronach gazet. Bo uderzają bezpośrednio w samo serce ludzkości – powiedziała Dominika Kulczyk o realizacji dokumentu.
– Niewolnictwo dzieci w Ghanie to historia, którą poruszaliśmy, ale dopiero praca z Dominiką i Kulczyk Foundation pozwoliła nam pokazać ten problem głębiej niż kiedykolwiek przedtem. Uzyskaliśmy bezprecedensowy materiał o sprzedanych w niewolę dzieciach oraz ich „panach”. Rozmawialiśmy z matkami, które sprzedały własne dzieci. Mogliśmy też zobaczyć z bliska poświęcenie osób z pozbawionej wsparcia finansowego organizacji, działającej nie dla zysku, a robiącej wszystko, aby uratować oddane w niewolę dzieci – opowiada Leif Coorlim, redaktor naczelny CNN Freedom Project i reżyser „Wzburzonych Wód”.
Podczas realizacji dokumentu ekipa telewizyjna śledziła działania organizacji PACODEP zajmującej się ratowaniem niewolników bezpośrednio na wodach jeziora. W ciągu tygodnia udało uratować się kilkanaście dzieci, co jest kroplą w morzu potrzeb. Uratowani nie mogą wrócić do rodziców, którzy z biedy sprzedali ich w pierwszej kolejności. Trafiają więc do prowadzonej przez wolontariuszy „wioski życia”. Miejsca w wiosce są ograniczone ze względu na skromne finansowanie. Kulczyk Foundation udziela wsparcia i edukacji uratowanym dzieciom, ale przy skali niewolnictwa w Ghanie potrzebne są nie tylko środki, ale i rozwiązania systemowe.
Reportaż poruszył wielu widzów na świecie. Wyemitowany pierwszego marca w telewizji jest obecnie dostępny na stronach CNN do obejrzenia przez każdego. Podczas uroczystej premiery w Londynie zwrócił on również uwagę księżniczki Yorku Eugenii.
– Czasami, kiedy opowiadam innym o tym, czym się zajmuję, mówią: ale przecież niewolnictwo nie istnieje. Myślę, że ludzie mają przed oczami obraz niewolników, jako ludzi skutych kajdanami, a w rzeczywistości ten problem jest bardzo ukryty. To przymusowa praca, działania, których nie widzimy i nie rozumiemy lub widzimy, ale wolimy udawać, że ich nie ma – skomentowała problem współczesnego niewolnictwa księżniczka.
„Wzburzone Wody” jest pierwszą globalną produkcją zrealizowana przez CNN z Dominiką Kulczyk. Reporterka znana jest polskiej publiczności z realizacji serialu dokumentalnego „Efekt Domina”, którego szósta seria rozpoczęła się również relacją z Ghany. Dzięki działaniom z dziedziny „impact journalism”, czyli dziennikarstwa aktywnie szukającego rozwiązań, CNN liczy na szerszą świadomość problemu niewolnictwa na świecie.
Marek Mrugalski
