Miniony rok był najlepszym okresem dla kolejowych przewozów pasażerskich od 1997 roku. Z danych Urzędu Transportu Kolejowego wynika, że liczba pasażerów przekroczyła 407 milionów, co oznacza wzrost o 33,1 miliona (8,8 proc.) w porównaniu z 2023 rokiem – informuje Tygodnik Gospodarczy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Liderem przewozów pozostaje Polregio, obsługujące 25 proc. wszystkich pasażerów, wyprzedzając PKP Intercity (20 proc.) i Koleje Mazowieckie (16 proc.).
Polska kolej w europejskich statystykach
Mimo dynamicznego wzrostu liczby podróżnych, Polska nadal pozostaje poniżej średniej unijnej pod względem liczby przewozów pasażerskich na mieszkańca. Statystyczny Polak podróżuje koleją 11 razy w roku, podczas gdy przeciętny mieszkaniec Unii Europejskiej – 17 razy. Dla porównania, w Niemczech wskaźnik ten wynosi aż 32 podróże rocznie, a w Czechach – 16,3, co jest zbliżone do unijnej średniej. Na Słowacji kolej wykorzystywana jest na poziomie 13 podróży rocznie, a na Litwie zaledwie 2 razy w ciągu roku.
Inwestycje w kolej nabierają tempa
Chociaż planowane nakłady na rozwój kolei rosną, nadal pozostają niższe od inwestycji w infrastrukturę drogową. W latach 2025-2032 na modernizację i rozbudowę sieci kolejowej przewidziano 180 miliardów złotych, podczas gdy na rozwój sieci drogowej w latach 2025-2030 zaplanowano co najmniej 218 miliardów złotych. W perspektywie siedmioletniej inwestycje w kolej wciąż ustępują wydatkom na drogi realizowanym w krótszym, pięcioletnim okresie.
Pomimo tej nierównowagi, w Polsce można zaobserwować stopniowy wzrost znaczenia inwestycji w infrastrukturę kolejową. Po dekadach dominacji projektów drogowych trend zaczyna się odwracać. Od 1990 roku długość autostrad i dróg ekspresowych w kraju zwiększyła się o ponad 4,7 tysiąca kilometrów, podczas gdy sieć kolejowa skurczyła się o 4,4 tysiąca kilometrów. W tym czasie powstało zaledwie 50 kilometrów nowych linii kolejowych. Wynika to z historycznych różnic w finansowaniu – między 1998 a 2012 rokiem na drogi wydano sześciokrotnie więcej środków niż na kolej.
Ekologiczny wybór przyszłości
Kolej to nie tylko wygodny, ale także ekologiczny środek transportu publicznego. Podróż pociągiem generuje znacznie mniej emisji dwutlenku węgla w porównaniu do transportu samochodowego czy lotniczego. Elektryfikacja tras oraz inwestycje w nowoczesne, niskoemisyjne składy przyczyniają się do redukcji śladu węglowego. Dodatkowo, rozwój kolei jako alternatywy dla ruchu drogowego może znacząco zmniejszyć korki i poprawić jakość powietrza w miastach. W obliczu wyzwań klimatycznych i rosnącej potrzeby ograniczania emisji, inwestycje w kolej stają się kluczowym elementem zrównoważonego transportu w Polsce.
Dalszy rozwój infrastruktury kolejowej, a także działania promujące transport szynowy jako ekologiczną alternatywę dla samochodów, mogą zwiększyć popularność kolei w Polsce. Wzrost liczby pasażerów i nowe inwestycje pokazują, że przyszłość transportu w kraju coraz bardziej zmierza w stronę zrównoważonej mobilności.
Źródło: Tygodnik Gospodarczy PIE
