Już za kilka miesięcy w Polsce wejdzie w życie obowiązkowy system kaucyjny dla wybranych opakowań na napoje. To ważny krok w stronę gospodarki o obiegu zamkniętym, który przyczyni się do ograniczenia ilości odpadów i zwiększenia poziomu recyklingu. Jak będzie działał ten system i jakie przyniesie korzyści?
O wyzwaniach i korzyściach systemu kaucyjnego opowiada Jakub Ogórek, Prezes Zarządu Polskiego Systemu Kaucyjnego S.A. (PSK S.A.)
Czym jest system kaucyjny i jak działa?
System kaucyjny polega na pobieraniu zwrotnej opłaty przy zakupie napojów w określonych opakowaniach, które następnie można oddać w wyznaczonych punktach, odzyskując kaucję. Oznaczone specjalnym symbolem butelki szklane do 1,5 litra, plastikowe do 3 litrów oraz puszki metalowe do 1 litra staną się częścią zorganizowanego systemu zwrotu i ponownego przetwarzania.
Od 1 października 2025 roku konsumenci będą mogli oddawać puste opakowania bez konieczności okazywania paragonu, co znacząco ułatwi korzystanie z systemu. Punkty zbiórki będą dostępne w sklepach oraz w specjalnych automatach, dzięki czemu każdy użytkownik będzie miał wygodny dostęp do procesu zwrotu.
Korzyści dla środowiska i gospodarki
Wdrożenie systemu kaucyjnego to nie tylko ukłon w stronę ekologii, ale również wsparcie dla gospodarki cyrkularnej. Dzięki odzyskowi i recyklingowi opakowań ograniczamy produkcję nowych surowców, zmniejszamy emisję CO2 oraz redukujemy ilość odpadów trafiających na składowiska. Z doświadczeń innych krajów wynika, że dobrze funkcjonujący system kaucyjny pozwala odzyskiwać nawet 90% opakowań po napojach.
Multioperatorski model w Polsce
W Polsce system kaucyjny będzie miał charakter multioperatorski, co oznacza, że za jego realizację będą odpowiadać specjalnie powołane podmioty – operatorzy. Ich zadaniem będzie zarządzanie zbiórką, logistyka oraz zapewnienie zgodności z ustawowymi wymogami. Docelowo system ma osiągnąć poziom zbiórki na poziomie 77% w latach 2025-2029 i aż 90% od 2030 roku.
Operatorzy będą działać na zasadzie not-for-profit. Oznacza to, że nie będą pobierać dodatkowych marż, a wszystkie środki będą przeznaczane na rozwój systemu. Dzięki temu modelowi konsumenci zyskają łatwy dostęp do punktów zwrotu, a cały mechanizm będzie efektywny kosztowo.
– Warto podkreślić, że systemy kaucyjne już teraz cieszą się powodzeniem za granicą. Litwa, Estonia, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Holandia, Słowacja, Irlandia, Malta, Rumunia udowadniają, że skuteczne wdrożenie tego mechanizmu prowadzi do znacznego zmniejszenia ilości nieprzetworzonych odpadów, poprawy efektywności recyklingu i wspiera zrównoważony rozwój. Wskaźniki odzyskiwania opakowań na poziomie 90% i wyższym, stanowią doskonały przykład, jak system kaucyjny może pozytywnie wpłynąć na ochronę środowiska – mówi prezes Jakub Ogórek.</p>
Wpływ na codzienne nawyki konsumentów
Nowy system kaucyjny sprawi, że zwrot opakowań stanie się naturalnym elementem codziennych zakupów. Uproszczona procedura, brak konieczności okazywania paragonu oraz szeroka dostępność punktów zwrotu zachęcą do większej odpowiedzialności ekologicznej.
- Łatwość dostępu – punkty zbiórki w sklepach i automatach zwiększą wygodę użytkowników.
- Oszczędność zasobów – ponowne wykorzystanie surowców zmniejszy zapotrzebowanie na nowe materiały.
- Czystsze środowisko – mniej odpadów w przestrzeni publicznej to realna korzyść dla natury.
Czy system kaucyjny zmieni przyszłość recyklingu w Polsce?
Wszystko wskazuje na to, że tak. Wprowadzenie tego rozwiązania wpisuje się w globalne trendy proekologiczne i jest odpowiedzią na rosnące potrzeby w zakresie ochrony środowiska. Im więcej osób aktywnie włączy się w system, tym większe będą jego korzyści.
Wdrożenie systemu kaucyjnego w Polsce to ogromna szansa na poprawę jakości recyklingu i zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. To rozwiązanie, które sprawdziło się w innych krajach, a teraz pomoże także nam w budowaniu bardziej zrównoważonej przyszłości.
Źródło: Informacja prasowa PSK S.A.
