Gwiazdkowy szał zakupowy trwa. Jak uchronić się przed oszustwami online w okresie przedświątecznym?

W przygotowaniu do świąt Bożego Narodzenia większość z nas zaczęła już poszukiwania prezentów dla swoich bliskich. Niektórzy przy tej okazji szukają w sieci także produktów codziennego użytku, które przed świętami mogą kupić na promocji, a inni – ozdób na wigilijny stół czy nawet składników do wigilijnych potraw. Jak w szale zakupów nie zapomnieć o cyberbezpieczeństwie, racjonalnych praktykach zakupowych, i ekologiczności naszych wyborów? Poradami podzielili się z nami eksperci z branży IT zrzeszeni w Software Development Association Poland – SoDA.

Podstęp niejedno ma imię

Presja czasu, pośpiech i chęć dokonania najważniejszych zakupów po jak najniższych cenach nie sprzyjają bezpiecznym zakupom i transakcjom internetowym. Co roku w okresie gorączki zakupów w Internecie pojawia się wiele fałszywych sklepów, które chcą skusić konsumentów niespotykanie niskimi cenami. Zakupy w nich najczęściej kończą się stratą pieniędzy. Aby uśpić naszą czujność, oszuści poświęcają wiele uwagi przy tworzeniu fałszywego sklepu, tak aby wyglądał on zupełnie jak legalny. Najczęściej rejestrują domeny zawierające nazwę znanego sklepu lub producenta, np. producentów popularnej odzieży, typu sport[nazwa_producenta].pl. Często także reklamują się, żeby pozycjonować swój sklep w wyszukiwarkach lub innych legalnych portalach, i zamieszczają zdjęcia produktów ze stron producentów i ich loga, dostosowując kolorystykę strony do oryginalnej strony producenta.

Istnieje kilka sposobów na uchronienie się nawet przed najbardziej starannie przygotowanymi oszustwami internetowymi. Należy zacząć od podstaw, jak np. od dokładnego sprawdzania adresu URL w przeglądarce, czy szukania błędów językowych świadczących o zastosowaniu tłumaczenia maszynowego i braku weryfikacji moderatora – mówi Tomasz Prasał, Szef Bezpieczeństwa IT, Grupa GFT. Przydatne jest też sprawdzenie na whois.domaintools.com, kiedy została zarejestrowana domena danego sklepu – niedawna rejestracja powinna skłonić nas do sprawdzenia danych firmy i upewnienia się, że niczyje dane nie zostały wykorzystane bezprawnie – dodaje.

Dane cenniejsze niż myślimy

Oszuści internetowi mogą wykorzystywać wiele sposobów nie tylko na wyłudzenie naszych pieniędzy, ale też naszych danych osobowych. Warto pamiętać, że przy prostych płatnościach internetowych nigdy nie powinniśmy udostępniać sprzedawcy naszych danych osobowych, zwłaszcza wrażliwych danych jak np. numeru dowodu osobistego czy konta bankowego. Starajmy się unikać płatności, które wymagają podania danych karty (numer karty + data ważności + CVV/CVC).

Chcąc zabezpieczyć dane naszej karty, możemy zapłacić np. za pomocą PayPal, Google Pay, Apple Pay, MasterPass. Dzięki tym rozwiązaniom jej dane nigdy nie trafią do sprzedawcy, pozna je tylko pośrednik płatności. Przydatne są też karty z opcją chargeback – w razie problemów z nimi, wyjaśnienie sytuacji należy do banku i wydawcy karty.

Wielka rola małych decyzji

Jak wynika z badania Deloitte Consumer Tracker, połowa kupujących twierdzi, że rosnące ceny skłonią ich do większych wydatków w te święta. Jednocześnie dwie trzecie uważają, że będą mieli też mniej pieniędzy do wydania. Tegoroczne Święta będą szczególnym czasem w handlu detalicznym. Trudna sytuacja gospodarcza bardzo mocno wpłynie na decyzje zakupowe. Z jednej strony jest to wyzwanie dla konsumentów i detalistów, ale z drugiej strony jest to okazja do większego niż zwykle przeanalizowania i przemyślenia potencjalnych zakupów.

– Zakupy online sprawiają, że świąteczne sprawunki mogą być wygodne, bezpieczne i szybkie. Brzmi jak ideał, prawda? Niestety, poza zagrożeniami z zakresu cyberbezpieczeństwa, słyszymy także o negatywnym wpływie e-commerce na środowisko. Jako konsumenci możemy temu przeciwdziałać – przede wszystkim dokonując świadomych wyborów i ograniczając prawdziwą plagę w zakupach online, czyli liczbę zwrotów – stwierdza Anna Schabikowska, Dyrektor Marketingu, Exorigo-Upos SA. – Jak pokazuje raport „Odpowiedzialny e-commerce” e-Izby, coraz więcej, bo już 67% konsumentów, robiąc zakupy online bierze pod uwagę to, czy dana marka działa zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Wybierając sklepy, które oferują ekologiczne opakowania, odbiór zamówień w paczkomatach i w sklepach własnych, czy redukują ślad węglowy, możemy wpływać na pozytywne zmiany w całej branży – dodaje.

Dobre praktyki nie tylko w święta i przy płatnościach

Niektóre nawyki związane z cyberbezpieczeństwem i etykietą zakupową są pomocne nie tylko przy dokonywaniu płatności, ale też przy ogólnym korzystaniu z technologii. Ważne jest regularne aktualizowanie naszego komputera, przeglądarki i innego oprogramowania – także na urządzeniach mobilnych. Podobnie nigdy nie należy klikać bez sprawdzania w linki prowadzące do z pozoru znanych nam stron internetowych – szczególnie, kiedy nie mamy pewności co do nadawcy wiadomości zawierającej link. Załączników z nieznanych źródeł nie powinniśmy otwierać pod żadnym pozorem. Pamiętajmy, że manualne wejście na daną stronę z poziomu przeglądarki pozwala skorzystać z zapamiętanych przez nią, bezpiecznych adresów. Kłódka widoczna w pasku adresu strony internetowej nie jest wystarczającym zabezpieczeniem – to rzeczywisty adres URL pokazuje nam, czy znajdujemy się na stronie, na której chcieliśmy się znaleźć.

O SoDA

Organizacja Pracodawców Usług IT (SoDA) to związek polskich firm technologicznych, wytwarzających oprogramowanie oraz zapewniających szeroki wachlarz outsourcingu usług IT na rzecz klientów na całym świecie. Organizacja powstała w 2018 roku, obecnie zrzesza 200 firm o kapitale polskim i zagranicznym, działających na terenie całego kraju, które zatrudniają w Polsce ponad 45 000 pracowników. Misją SoDA jest integracja polskiej branży IT i jej reprezentacja oraz działania na rzecz jej rozwoju na rynkach zagranicznych. SoDA współpracuje z takimi organizacjami jak: PIIT, PTI, PAIH, ITCorner i Klaster IT.