Projekt poruszający problem cyberprzemocy wobec kobiet, prowadzony przez Helsińską Fundację Praw Człowieka, miał finał 12 grudnia na warszawskim festiwalu WATCH DOCS. Zakończył go premierowy pokaz spotu „Niepokonana” przygotowanego przez agencję reklamową Saatchi & Saatchi IS oraz studio produkcyjne TANK, które niekomercyjnie wsparły projekt.
Festiwal WATCH DOCS to jedna z dwóch największych na świecie imprez filmowych poświęconych prawom człowieka prezentujących filmy dokumentalne, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową. To nie tylko seanse, ale także spotkania i dyskusje panelowe z udziałem ekspertów, obrońców praw człowieka, publicystów i polityków. Jednym z tematów tegorocznej edycji, zainicjowanych przez kampanię, badania i film, jest cyberprzemoc wobec kobiet.
Film „Niepokonana” opowiada historię polskiej noblistki, która wielokrotnie spotykała się z różnymi formami agresji. Była nękana i obrażana za swoje otwarte myślenie i karierę naukową, stojącą w opozycji do stereotypowego podejścia do kobiet. Choć lata, w których to miało miejsce, są odległe, a media od tego czasu niebywale ewoluowały, jest to historia, która prezentuje, jak szkodliwe i jednocześnie mocno zakorzenione społecznie są tego typu zachowania wobec kobiet.
„Codziennie jesteśmy świadkami przemocy w sieci. Dotyczy nie tylko kobiet, ale w ich przypadku przyjmuje najczęściej najgorszą formę. Cyberprzemoc to nie tylko słownictwo, ale także próby pozycjonowania kobiet jako gorszych wobec mężczyzn, podważanie ich inteligencji i kompetencji zawodowych. Niepokonana ma jednoznaczny wydźwięk – piętnujemy w niej cyberprzemoc i zachęcamy kobiety, aby tak jak Maria Skłodowskiej-Curie były silniejsze od nienawiści oraz realizowały swoje cele i ambicje, osiągały sukcesy” – powiedział Kamil Majewski, Creative Director Saatchi & Saatchi IS.
„Niepokonana dotyka problemu, który istnieje, a tak niewiele się o nim mówi. Kiedy więc jako TANK mogliśmy wyprodukować film wyciągający temat na światło dzienne, nie wahaliśmy się ani chwili” – podkreślił Marcin Borkowski, producent z TANKA. „Z podobnym entuzjazmem zaangażowała się cała ekipa filmowa, między innymi reżyserka Katka Michalak, operator Tomek Naumiuk oraz grająca główną rolę aktorka Julia Wyszyńska. W efekcie powstał poruszający spot, który daje do myślenia”.
Po premierze spotu odbyła się debata „Są rzeczy, które powie się tylko kobiecie. O cyberprzemocy wobec kobiet”, połączona z prezentacją raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na temat przemocy wobec kobiet w internecie. Debatę prowadził Tomasz Stawiszyński (Kwartalnik Przekrój, Radio TOK FM), a panelistkami były: posłanka Joanna Scheuring-Wielgus, Joanna Smetek (Helsińska Fundacja Praw Człowieka) oraz dr Sylwia Spurek, Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich.
W 2017 r. podczas badania HFPC przeprowadzono wywiady z 18 kobietami, które są aktywne w sieci, w tym m.in. z polityczkami, aktywistkami społecznymi, dziennikarkami, blogerkami i artystkami. Badanie HFPC potwierdziło, że dla wielu kobiet prowadzących działalność publiczną w internecie cyberprzemoc jest doświadczeniem powszechnym, wręcz codziennym. Eskalacji problemu sprzyjają techniczna łatwość i niskie koszty ataków, ich publiczny charakter, anonimowość lub bezkarność sprawców, a także popularne przekonanie, że werbalna agresja jest zgodna z naturą internetu. Problem pogłębia wciąż powszechne przyzwolenie na seksizm. „Internetowe ataki bardzo często prowadzą do ograniczenia lub zmiany charakteru aktywności w internecie. Skutkiem cyberprzemocy jest stosowanie przez ofiary autocenzury” – mówi adw. Zuzanna Warso, koordynatorka projektu i współautorka raportu. Raport „Cyberprzemoc wobec kobiet” stanowi podsumowanie przeprowadzonych rozmów i towarzyszących im analiz przepisów. Raport dostępny jest tutaj.
