Raportowanie wskaźników ESG stanie się w najbliższym czasie koniecznością dla wielu firm. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Komisji Europejskiej w latach 2024-2026 obowiązkiem tym zostaną objęte kolejne grupy przedsiębiorstw i spółek notowanych na giełdzie, już nie tylko finansowych, ale także produkcyjnych oraz działających w innych sektorach.
Czasu nie jest dużo, a przygotowania do tego zadania będą wymagały zatrudnienia nowych specjalistów i zespołów oraz odpowiednich osób na stanowisku Head of ESG. Daje się to już zauważyć w całej Europie.
W Page Executive liczba zapytań o kandydatów do tego typu ról wzrosła w 2022 roku o 50 proc. Szukając dyrektora ds. ESG, warto jednocześnie pamiętać, że międzynarodowe doświadczenie doradcy rekrutacyjnego może wesprzeć klienta, dzięki czemu droga w stronę bardziej zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności szybciej przyniesie mu realne profity.
Nowe regulacje dotyczące raportowania ESG to wyzwanie dla wielu firm produkcyjnych, które dotąd skupiały się np. na zagadnieniach z obszaru CSR w zakresie, jaki zgodnie z potrzebami same definiowały. ESG bowiem oznacza dużo więcej niż – wbrew wyobrażeniu niektórych organizacji – coś w rodzaju „CSR +”. W dodatku jest to dla wielu branż dziedzina całkowicie nowa, w której wszyscy się uczą i przecierają szlaki ku nowej lepszej, bardziej zrównoważonej przyszłości.
Pierwsze obowiązkowe raporty dla firm innych niż z branży finansowej mają obejmować rok 2023, dlatego znalezienie odpowiednio wykwalifikowanych osób na stanowiska związane z poszczególnymi wskaźnikami ESG, a także czuwających nad całością strategii, będzie ważne.
Warto więc zastanowić się, jak do tego tematu podejść, zdefiniować kluczowe kompetencje oraz zapotrzebowanie na nowe stanowiska, a także uświadomić zarówno zarządowi, jak i pracownikom, czym właściwie jest ESG, jaką rolę to zagadnienie będzie pełnić w organizacji i co dane przedsiębiorstwo może na tym zyskać.
Head of ESG – kto to jest?
Na ESG składają się trzy podstawowe zagadnienia: wpływ na środowisko naturalne (Environment), odpowiedzialność społeczna (Social) i ład korporacyjny (Governance).
Z oczywistych powodów dla firm produkcyjnych, przemysłowych największym wyzwaniem będzie pierwsze z nich. Może to oznaczać np. konieczność zatrudnienia specjalisty w zakresie zarządzania na poziomie strategicznym zużyciem i źródłami energii, gospodarką odpadami, śladem węglowym i emisją CO2.
Jednocześnie trzeba pamiętać, że transformacja energetyczna wymaga dużych nakładów, a środki publiczne są niewystarczające – konieczne więc będzie zdobycie kapitału prywatnego, a ten już teraz uzależnia decyzje o finansowaniu od wszystkich wskaźników ESG.
Dlatego raport ESG musi zawierać przygotowane według unijnych standardów informacje także z innych obszarów: związanych ze sprawami społecznymi (np. na temat różnorodności zatrudnienia i równości płac między kobietami a mężczyznami), a także ładem korporacyjnym (np. dotyczące relacji inwestorskich, przestrzegania standardów pracy i praw człowieka zgodnie z zasadami ONZ).
Przybędzie stanowisk?
Może to rodzić konieczność stworzenia stanowisk związanych z Diversity, Inclusion & Wellbeing oraz Strategy/Business Development. Z kolei Head of ESG musi te role spiąć w całość i uwzględnić w kompleksowej strategii i codziennej działalności operacyjnej firmy. Już z tego uproszczonego bardzo opisu widać, że osoba na tym stanowisku powinna łączyć wszechstronne kompetencje w zakresie tworzenia i wdrażania projektów z różnych dziedzin.
Funkcja ta wymaga bowiem umiejętności diagnozowania luk w wielu obszarach oraz koordynacji procesów, które pozwolą je usunąć. Jednak jeszcze istotniejsze będą dla niej umiejętności miękkie, takie jak otwartość, umiejętność wywierania wpływu, komunikatywność, kreatywność, ciekawość.
Co szczególnie ważne, osoba odpowiadająca za ten obszar musi umieć współpracować i przekonywać do swoich projektów zarówno zarząd, jak i zespoły jej podlegające, często z różnych działów w firmie. Dlatego w tym wypadku mówimy raczej nie tyle o zarządzaniu ludźmi, ile o wpływaniu na nich.
Duża odpowiedzialność – atrakcyjne perspektywy
Wiele organizacji jeszcze nie dostrzega, jak istotną rolę Head of ESG może odegrać w rozwoju przedsiębiorstwa, jego konkurencyjności, atrakcyjności dla kapitału i interesariuszy oraz innowacyjności. Stąd zdarza się, że obszar ESG jest powierzany jako dodatkowy obowiązek osobom wykonującym na co dzień inne zadania.
To nie jest właściwa strategia, która może firmę wiele kosztować, biorąc pod uwagę, że raportowanie ESG będzie podlegało zewnętrznym audytom i dane w nich zawarte muszą być absolutnie transparentne i weryfikowalne.
Z drugiej strony w ramach PageGroup widzimy, jak rośnie atrakcyjność tej nowej specjalizacji, a kandydatów wciąż jest zbyt mało w stosunku do potrzeb – sytuacja trochę przypomina tę sprzed 10 lat, u progu rozwoju social mediów, kiedy branża gwałtownie zaczęła się rozwijać i popyt na wysoko kwalifikowanych specjalistów znacznie przewyższał podaż.
To, jak istotne jest pozyskanie kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach, pokazuje np. badanie portalu www.przemyslprzyszlosci.gov.pl wśród polskich firm produkcyjnych. Jako główne bariery hamujące inicjatywy chroniące klimat ankietowani wskazali oprócz braku pieniędzy (25 proc.), brak silnego uzasadnienia biznesowego (18,5 proc.) oraz specjalistycznej wiedzy z zakresu zrównoważonego rozwoju wewnątrz organizacji (15 proc.).
Jednocześnie niemal połowa (44 proc.) uważa, że zrównoważony rozwój jest istotny w ich przedsiębiorstwach, ale brakuje formalnego podejścia, a 30 proc. włącza do swoich strategii praktyki mające na celu równoczesną troskę o gospodarkę, społeczeństwo i środowisko.
Czynniki ESG
Zapotrzebowanie na uporządkowanie obszarów objętych raportowaniem ESG jest więc duże i wynika zarówno z nowych regulacji, jak i z wewnętrznych procesów w firmach, a także wymagań stawianych przez prywatne instytucje finansujące. Rosną zatem wynagrodzenia, a dodatkową zachętą może być prestiż związany ze stanowiskiem blisko zarządu, często w międzynarodowym środowisku, sprzyjającym rozwojowi kariery.
Trzeba bowiem podkreślić, że czynniki ESG będą musiały być trwale uwzględniane całej działalności operacyjnej firmy, co wymaga koordynacji i odpowiedzialności na szczeblu zarządu. Tym bardziej ważne staje się, żeby doradca rekrutacyjny był w stanie ustalić, czy kwalifikacje kandydata odpowiadają wyznaczonym przez firmę celom – i odwrotnie.
To właśnie umożliwia nam w Page Executive międzynarodowe doświadczenie i dostęp do zasobów wiedzy gromadzonej przez zespoły w wielu krajach. Nie bez znaczenia jest też fakt, że w PageGroup dobrze wiemy, na czym polegają wyzwania związane z ESG również dlatego, że obszar ten funkcjonuje u nas wewnętrznie.
Co można zyskać dzięki ESG?
Pytań i wyzwań związanych z ESG jest bardzo dużo, a na wiele odpowiedzi wciąż potrzeba czasu. Niemniej na kwestię zasadniczą, czyli, co może zyskać organizacja, wdrażając raportowanie ESG, odpowiedź jest bardzo łatwa i brzmi po prostu: pieniądze. Wystarczy spojrzeć na to z perspektywy owych trzech sfer, których sprawozdania dotyczą.
W obszarze E firma ma szansę zoptymalizować pozyskiwanie i wykorzystanie energii oraz gospodarkę odpadami, a także usprawnić i wprowadzić nowoczesne i bezpieczne dla pracowników procesy produkcyjne, w rezultacie obniżając ich koszty.
W zakresie S – przedsiębiorstwo otwierając się na większą różnorodność, na działania na rzecz najbliższego otoczenia, na równość płacową, zwiększa zdecydowanie pulę potencjalnych cennych pracowników.
Wreszcie uporządkowanie wskaźników G – takich jak struktura organizacji, współpraca między udziałowcami czy wprowadzenie ESG jako części działalności operacyjnej spółki – staje się już teraz niezbędnym warunkiem pozyskania kapitału zewnętrznego. W rezultacie zyskamy my wszyscy, wprowadzając biznes na drogę bardziej zrównoważonego rozwoju: efektywnego, wiarygodnego, transparentnego, przyjaznego ludziom i planecie.
Jakub Grabowski, Associate Partner w Page Executive, firmie specjalizującej się w rekrutacji pracowników na najwyższe stanowiska zarządzające.
