Jakie są największe wyzwania związane z poprawą jakości żywienia w Polsce? Czy Polska potrzebuje narodowej strategii odżywiania? To istotne pytania, na które próbowali odpowiedzieć eksperci uczestniczący w debacie w ramach Kongresu Zdrowie Polaków.
Debata była moderowana przez prof. Małgorzatę Drywień z SGGW oraz prof. Leszka Rafalskiego, honorowego przewodniczącego Rady Głównej Instytutów Badawczych. Wniosek: bez zrównoważonego, ekologicznego rolnictwa nie ma szans na bezpieczną żywność.
Żywność przyszłości
Na wstępie dyskusji o poprawie jakości żywienia prof. Aneta Kopeć z Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie zaznaczyła, że jednym z najważniejszych kierunków będzie personalizacja żywienia. Jak wyjaśniała, w przyszłości mogą być opracowywane produkty spożywcze, których skład będzie odpowiadał potrzebom pojedynczych osób lub grup ludzi. Jednocześnie mówiła ona o potrzebie badań wpływu żywności przechowywanej oraz wzbogaconej z zastosowaniem nanocząsteczek na zdrowie.
Odnosząc się do masowej produkcji i konsumpcji produktów zawierających fitoskładniki, prof. Judyta Cielecka-Piontek z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – PIB, zwracała uwagę, jak ważne są badania biodostępności. Jest ona istotna m.in. przy określaniu dawek fitoskładników zawartych w żywności opracowywanej pod kątem określonych grup, np. seniorów.
„Od pola do stołu” – wspólna polityka rolna
Podczas debaty podkreślano, że żywność dostępna w sklepach musi być bezpieczna.
– Wspólna polityka rolna UE gwarantuje jedne z najsurowszych na świecie wymagań w stosunku do bezpieczeństwa żywności, higieny, zdrowia, zwierząt i roślin. Strategia „od pola do stołu” gwarantuje, że żywność jest monitorowana na całym łańcuchu produkcji – mówił uczestniczący w debacie dr Edmund Giejbowicz z Biura Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zarazem podkreślał konieczność zmiany kierunku w produkcji rolnej – od intensyfikacji do zrównoważonego rolnictwa. Ministerstwo planuje zwiększenie upraw ekologicznych – z 3,5 proc. użytków rolnych do 7 proc. areału.
– Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi stawia sobie także za cel promocję zdrowej żywności, w tym szczególnie certyfikowanej i opatrzonej znakiem „Produkt Polski” – zaznaczył też dr Edmund Giejbowicz.
Edukacja a ekonomia
Choć promocja zdrowej żywności jest ważna, to ostatecznie o jakości produktów, które można kupować w sklepach, decydują konsumenci. A ci są różni i mają różne potrzeby.
– W wyborze produktów niebagatelne znaczenie ma czynnik ekonomiczny, stąd m.in. dylematy związane z napływem tanich produktów żywnościowych z krajów, które nie spełniają europejskich norm produkcji – mówił prof. Marek Wigier, dyrektor Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.
Jak konkludował, nie ma remedium, które można by wpisać do narodowej strategii odżywiania. Jednak edukacja, mająca na celu zwiększenia świadomości, jak ważna jest zdrowa dieta, ma kluczowe znaczenie.
Edukacja to także jedyny sposób, aby zapobiec marnotrawstwu żywności, które – jak mówiła dr Sylwia Łaba z Instytutu Ochrony Środowiska – PIB – przybiera w Polsce ogromną skalę. Marnujemy ponad 4,8 miliona ton żywności rocznie (123 kg zmarnowanej żywności na osobę). Unia Europejska prowadzi działania, żeby zapobiec marnowaniu żywności, co może m.in. skutkować wzrostem jej cen – zaznaczała.
